📚 خلاصه کتاب سمزدایی دوپامین (قسمت اول):
دوپامین یه پیامرسان عصبیه که ما رو برای رسیدن به پاداشهای هیجانانگیز و لذتبخش، تشویق به انجام کاری میکنه. البته #دوپامین یه ماده شیمایی لذتبخش نیست و صرفا اگه یه اتفاق باعث ترشحش بشه، به این معنی نیست که برامون لذتبخش بوده!
ما ذاتا همیشه بیشتر از قبل میخوایم و به چیزی که داریم راضی نمیشیم. در مورد دوپامین هم به همین شکله و وقتی کاری رو انجام دادیم و به پاداش لذتبخش اون رسیدیم، ممکنه حس پوچی داشته باشیم و باز دنبال یه کار دیگه هستیم تا دوباره دوپامین در بدنمون ترشح بشه.
ادامه دادن این کار و اینکه مثل یه معتاد دنبال دوز بعدی دوپامین باشیم باعث میشه نتونیم کارهایی که نیاز به تمرکز داره رو انجام بدیم یا انجامش برامون سخت میشه! در نتیجه اغلب کارهایی که نیاز به تمرکز دارن رو به تعویق میندازیم.
نیاز به دوپامین بیشتر در اعتیاد به مواد وجود داره و فرد معتاد با استفاده از مواد مختلف باعث ترشح بیشتر دوپامین در بدنش میشه، در نتیجه به مرور زمان به مواد بیشتری برای تجربهی همون حسِ لذت قبلی نیاز داره. فعالیتهایی مثل قمار، خرید کردن، نشخوارفکری، بازی ویدئویی، ورزش، کار میتونن اعتیادآور بشن. اگه نمیتونید یک روز رو بدون انجام فعالیت خاصی بگذرونید احتمالا به اون معتاد شدید!
شرکتهایی مثل فیسبوک علاقه دارن ما بیشتر در پلتفرماشون وقت بگذرونیم تا اونا از طریق تبلیغات درآمد بیشتری داشته باشن. یکی از راهاشون استفاده از نوتیفیکیشنه تا ما رو در زمانهای مختلف در طول روز به اون پلتفرمها ببره. یک راه دیگه الگوریتم پیشنهاد این شرکتهاست(اکسپلور) که متناسب با علاقه، سلیقه و جستجوهامون به ما محصولات و پستهای سفارشی شدهی بیشتری پیشنهاد میده.
امروزه به جای اینکه ما از اینترنت استفاده کنیم، اینترنت از ما استفاده میکنه و با ربودن #تمرکز ما باعث میشه ما غیرمولد و بیقرار بشیم. برای مثال با دیدن نوتیفیکیشن هر اپلیکیشن، دوپامین برای پیشبینی پاداشِ دیدنش ترشح میشه. ما اغلب کارهایی مثل چک کردن ایمیل و شبکههای اجتماعی و میزان سود سرمایه گذاری، یوتیوبگردی و... رو با انتظار دریافت یک پاداش انجام میدیم.
در زمان باستان گرسنگی و دریافت غذا محرک انسان برای شکار بوده. امروزه ثابت شده که ترکیب قند و چربی در تحریک سامانه پاداش مغز بسیار موثره. بازاریابان غذا تلاش میکنن ما رو به خرید محصولاتشون تشویق کنن. اونا با افزودن قند به خوراکیها باعث میشن ما ولع بیشتری براشون داشته باشیم!
[ @ruzefekr ±∞ ] روضهفکر 🌱