شعر سه گانی چهارویژگی داره :
سه لختی، کوتاه، بسته بودن، کوبشی بودن مصرع آخر
فرم درونی- کلی بستهی سهگانی، برداشت هنری از الگوی قیاس منطقیِ «صغری و کبری و نتیجه» است و بنابراین در ذهن و زبان انسان ریشه دارد. این نکته بدان معناست که پایانبندی سهگانی حتما باید مانند الگویش، تمامشده جلوه کند؛ یعنی خواننده پس از خواندن سهگانی انتظار ادامهی آن را نکشد.
به این مثال توجه بفرمایید:
مانند ماه در آب
تابیدنت چه زیباست
فرم درونی- کلی باز دارد و به این صورت قابل ادامه است:
دریا به رنگ چشمت
چشمت به رنگ دریاست
بر بوم گیسوانت
تصویر موج پیداست...
اما همان بیت، با افزودن یک مصراع، میتواند فرم درونی- کلی بسته به خود بگیرد:
مانند ماه، در آب
تابیدنت چه زیباست!
زیبا همیشه تنهاست.
بطور خلاصه، بسته بودن شعر سه گانی یعنی اینکه در مصرع سوم خواننده به نتیجه نهایی برسه و انتظار ادامه شعر رو نداشته باشه، مثل فیلمی که پایانش مشخصه و باز نیست و مخاطب راضی از سینما بیرون میاد 😊
در مورد کوبشی بودن مصرع سوم هم به توضیحات و مثالهای زیر توجه کنید
سهگانی یک قالب شعری است که از سه مصراع یا سه سطر پدید میآید و در پایان آن، ضربهی ذهنی میخورد
آسمان با دل تنگم گریان؛
روی چترم باران،
زیر چترم بارن.
مثال دوم
هرچند به ماندنش در این دنیا
جز تا سرِ ظهر، دل نمیبندد،
آدمبرفی همیشه میخندد.
مثال سوم
حیرانم از این حس؛
گلها همه زیبا،
من عاشق نرگس.
انواع سه گانی کلاسیک از لحاظ قافیه
1. کلاسیک با طرح قافیهی یک- سه:
این اوجِ یک تلاقیِ زیباست:
ساحل، همیشه اوّلِ دریا،
دریا، همیشه آخرِ دنیاست.
2. کلاسیک با طرح قافیهی دو- سه:
جا به جا آتشی برقرار است،
تا سیاوش چه اندیشه دارد؛
مرگ در ذهن ما ریشه دارد.
3. کلاسیک با طرح قافیهی یک- دو- سه:
در کار تو آمدن جداییست،
آنگونه که رفتن آشناییست؛
ماهیّت ماه، خودنماییست.
4. کلاسیک با طرح قافیهی یک- دو:
زندگی، پیر میکند ما را،
مرگ، تحقیر میکند ما را؛
وای اگر شوکران عشق نبود!
5. کلاسیک بیقافیه:
بیم از مرگ، عاشقم کردهست؛
وای! اما تو آنچنان خوبی
کز برایت سهسوته میمیرم!
#سه_گانی
#قالب
#آموزش
نشانی باغ🔻
https://eitaa.com/joinchat/100270145C4e53c7d0f6
نمایشگاه باغ🔻
@anarstory