✔️ درس تفسیر آیت الله (مدظله العالی): ۲۸ فروردين ۱۳۸۷ 🔸 توثيقات دو قسم است: يك قسم توثيقات متأخرين، مثل توثيق ميرداماد، توثيق مجلسی؛ يك قسم توثيق قدما، مثل شيخ، نجاشي و أضرابهما. در توثيقات متأخرين مورد بحث است كه آيا حجت است، يا نه. 🔹 البته بايد اهل دقتِ بحث خوب دقت كنند، سه قسم مي‌شود: يك قسم قدما مثل شيخ طوسي و نجاشي و غضائري؛ يك قسم متأخرين از قبيل ميرداماد و مرحوم مجلسي؛ يك قسم هم متوسطين بين متقدمين و متأخرين، مثل علامه. هر يك حكمي دارد كه بحثش را ان شاءالله در فقه. به قدري كه اينجا لازم است، توثيقات متأخرين مورد اين شبهه شده كه حدسي است و اجتهادي است؛ چون سند براي توثيق از مثل ميرداماد، يا شيخ بهائي به صدر اول در دست نيست؛ قهرا توثيق يا حدسي است يا محتمل الحدسيه. 🔸 در احتمال حدسيت در اخبار، در اصول تنقيح شد كه در خبر، احتمال حدسيت مضر نيست. اصل، حسيت است. ولي در اينجا خصوصيتي است؛ چون در كلمات متأخرين توأم شده توثيقات با استدلالات؛ قهرا وقتي خبري توأم شد با استدلال، از حيث حسيت كه اين از كسي، او از كسي و هكذا شنيده باشد، خارج مي‌شود و أصالة الحس در اين گونه إخبارات ساقط است. اين وجه عدم اعتماد بر توثيقات متأخرين است. 🔹 اين اشكال در توثيقات قدما نیست. @HadithSciences