❇️ در محضر مولای ساجدان (۸) ✅ گزیدۀ رسالۀ حقوق امام سجاد علیه‌السلام ✍ به قلم خانم زهرا نصیری؛ روزنامه‌نگار، آموزگار 💠 حق شکم «وَ أَمَّا حَقُّ بَطْنِكَ فَأَنْ لَا تَجْعَلَهُ وِعَاءً لِقَلِيلٍ مِنَ الْحَرَامِ وَ لَا لِكَثِيرٍ وَ أَنْ تَقْتَصِدَ لَهُ فِي الْحَلَالِ وَ لَا تُخْرِجَهُ مِنْ حَدِّ التَّقْوِيَةِ إِلَى حَدِّ التَّهْوِينِ وَ ذَهَابِ الْمُرُوَّةِ فَإِنَّ الشِّبَعَ الْمُنْتَهِيَ بِصَاحِبِهِ إِلَى التُّخَمِ مَكْسَلَةٌ وَ مَثْبَطَةٌ وَ مَقْطَعَةٌ عَنْ كُلِّ بِرٍّ وَ كَرَمٍ وَ إِنَّ الرأي [الرِّيَّ الْمُنْتَهِيَ بِصَاحِبِهِ إِلَى السُّكْرِ مَسْخَفَةٌ وَ مَجْهَلَةٌ وَ مَذْهَبَةٌ لِلْمُرُوَّةِ؛ و اما حق شكمت اين است كه آن‌ را ظرف كم يا بيش از حرام نكنى و از حلال هم به اندازه‌‏اش بدهى و از حد تقويت به حد شكم‌خوارگى و بي‌مروتى نرسانى و هرگاه گرفتار گرسنگى و تشنگى شد، او را ضبط كنى زيرا سيرى بى‌‏اندازه، شكم را بياشوبد و كسالت آورد كه مايهٔ بازماندن و دورشدن از هر كار نيك و ارجمند است و نوشابه‌‏اى كه صاحبش را مست سازد، مايهٔ سبك‌سرى و نادانى و بي‌مروتى است.» امروزه پزشکان ریشهٔ بسیاری از امراض انسان را در پرخوری و نیز خوردن غذاهای ناسالم و نامتناسب با طبع او می‌دانند. در احادیث زیادی هم به پرهیز از پرخوری تأکید شده است. از جمله اینکه در کتاب میزان‌الحکمه از پیامبر اکرم - صلی‌الله علیه و آله و سلم - نقل شده است: «از خوردن زيادى بپرهيزيد، زیرا پرخوری دل را سخت مى‌كند و اعضاى بدن را در اطاعت خدا تنبل مى‌سازد و گوش را از شنيدن پند و اندرز كر مى‌كند.» یکی از نکته‌های اینکه فرموده‌اند: «صوموا تصحوا؛ روزه بگیرید تا سالم باشد» همین است که کم‌خوری موجب سلامت انسان است. پرخوری نه‌تنها سلامت، جسم بلکه سلامت روح انسان را نیز به خطر می‌اندازد، چنان‌که در کتاب مستدرک به نقل از پیامبر اکرم - صلی‌ا... علیه و آله و سلم - آمده است: «قلب‌ها را با زیادی غذا و نوشیدنی نَمی‌رانید، زیرا قلب مثل زراعتی است که وقتی زیاد آب بر آن رَود می‌میرد.» از این‌روست که امام سجاد - علیه‌السلام - در توضیح حق شکم فرموده‌اند: «... سيرى بى‌‏اندازه، شكم را بياشوبد و كسالت آورد كه مايهٔ بازماندن و دورشدن از هر كار نيك و ارجمند است... .» اسراف در هر کاری عاقبتی جز خسران و پشیمانی ندارد، درخصوص خوردن نیز همین‌طور است و اهمیت این موضوع تا جاییست که خداوند در آیه ۳۱ سورهٔ مبارکهٔ اعراف می‌فرماید: «بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید» در این خصوص در کتاب بحارالانوار نقل شده است که امام علی به فرزند خود امام حسن مجتبی علیهماالسلام می‌فرماید: «پسرم! می‌خواهی چهار کلمه به تو بیاموزم که از طب بی‌نیاز شوی؟ بر سر سفره غذا منشین مگر آنکه گرسنه باشی، اگر اشتها داری اقدام به خوردن غذا کن و غذا را خوب بجو و قبل از خوابیدن قضای حاجت کن. اگر این اعمال را انجام دادی، از طب بی‌نیاز می‌شوی.» و فرمود: «در قرآن آیه‌ای هست که تمام طب در آن جمع شده است: «بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید.» با توجه به آنچه از احادیث ذکر شد، باید گفت که هر عضوی از بدن برای انسان دارای حقی است که طبق فرمودهٔ امام سجاد - علیه‌السلام - رعایت آن واجب است. شکم نیز بر انسان حقی دارد که باید رعایت شود. ضمن اینکه رعایت آن منجر به سلامت جسم و نیز روح انسان خواهد شد. پس ای خدای مهربان! ما را یاری ده تا قدر همهٔ نعمت‌هایت را بشناسیم و شکر آنها را به جا آوریم و حقشان را رعایت کنیم و به سعادت نایل شویم. #روزنامه_مردم‌نو تلگرام👇 t.me/mazaheriesfahani_ir سروش👇 sapp.ir/mazaheriesfahani_ir ایتا👇 eitaa.com/Mazaheriesfahani اینستاگرام👇 instagram.com/mazaheriesfahani_ir