چگونگي علم پيامبر به وحي مردم عادي براي تشخيص پيامبر واقعي از مدّعي نبوت، به معجزه نياز دارند و بعد از احراز اعجاز به آورنده آن ايمان مي آورند؛ ولي پيامبر خودش مي يابد كه پيامبر است و آنچه بر او فرود آمده، وحي الهي است نه القائات شيطاني، از اين رو بدون نيازي به معجزه به همان ايمان مي آورد. فخر رازي مي گويد: «رسول نيز براي تشخيص وحي از القائات شيطاني به معجزه نيازمند است كه بايد از سوي فرشتگان الهي حامل وحي به او نشان داده شود». همچنين مي افزايد: «فرشته هم براي كارش، به معجزه نياز دارد».[1] به باور ايشان فرشته هاي معصوم نيز در حدّ افراد عادي اند، زيرا معجزه براي مردم متوسط است، گرچه حجّت قطعي است. جاي تأسف است كه اين تفكر در كتابهاي بعضي علماي شيعه نيز آمده و در پي برخي تفسيرهاي اهل سنّت گفته اند: «وقتي در غار حراء آن حالت خاص به وجود مبارك رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم دست داد، ايشان نمي دانست كه حالت نبوّت و دريافت وحي است! وقتي حالت خود را با حضرت خديجهٍّ در ميان گذاشت، خديجه نزد ورقة بن نوفل (مردي از اهل كتاب) رفت و وي پس از بيان نشان نبوت و علايم انبيا(عليهم‌السلام) گفت كه آنچه شما از همسرت نقل مي كني، نشان نبوت است و خديجه نيز پيام ورقة بن نوفل را براي رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم آورد. سپس آن حضرت مطمئن شد كه به مقام نبوّت رسيده است»[2] ؛ غافل از آنكه ديني كه حجيت و حقانيت آن به تشخيص ورقة بن نوفل بسته باشد، به اندازه ورقي ارزش ندارد. درباره چگونگي آگاهي پيامبران به پيامبري خود، امام صادق(عليه‌السلام) فرمود: =========== [1]ـ التفسير الكبير، مج4، ج 7، ص 139. [2]ـ مجمع البيان، ج 9 ـ 10 ، ص 780؛ التفسير الكاشف، ج 5، ص 98. «يوفَّق لذلك حتي يعرفه».[1] وحي الهي شك بردار نيست و رسول خداصلي الله عليه و آله و سلم بايد شبهات ديگران را رفع كند؛ نه اينكه خود آن حضرت شك كند و ورقة بن نوفل با تبيين برخي علايم، ايشان را مطمئن سازد! =========== [1]ـ الكافي، ج 1، ص 177. تسنیم ج 12 صص 688 تا 690 https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402