بلکه گاهى کلمه افعل تفضیل به معنى صفت مشبّهه مى آید و آیه مورد بحث ظاهراً از این قبیل است، یعنى احسن به معنى حسن است، اشاره به این که: جمیع این دستورات حسن است و نیک.
این احتمال نیز در آیه فوق وجود دارد که احسن به همان معنى بهتر و افعل تفضیل بوده باشد، اشاره به این که: در میان این دستورات، امورى مجاز شمرده شده است (همانند قصاص) و امورى از آن بهتر معرفى شده (همانند عفو و گذشت).
یعنى به پیروانت بگو: تا مى توانند آنچه بهتر است انتخاب کنند، فى المثل عفو را بر قصاص (جز در موارد خاص) ترجیح دهند.(۴)
* * *
۵ ـ منظور از دارَ الْفاسِقینَ
در مورد جمله سَأُریکُمْ دارَ الْفاسِقینَ: به زودى خانه فاسقان را به شما نشان مى دهم ظاهر این است که: منظور از آن، دوزخ مى باشد، که قرارگاه کسانى است که از اطاعت فرمان خدا و انجام وظائف خویش خارج شده اند.
این احتمال را نیز بعضى از مفسران داده اند که: منظور این است: اگر با این دستورات مخالفت کنید، به همان سرنوشتى گرفتار خواهید شد که قوم فرعون، فاسقان و گنهکاران دیگر، به آن گرفتار شده اند، و سرزمین شما تبدیل به دار فاسقان خواهد شد.(۵)
* * *
۱ ـ تفسیر تبیان ، جلد ۴، صفحه ۵۳۹، مکتب الاعلام الاسلامى، طبع اول، ۱۴٠۹ هـ ق.
۲ ـ نحل، آیه ۸۹.
۳ ـ براى توجه به این روایات به تفسیر نور الثقلین ، جلد ۲، صفحه ۶۸، مؤسسه اسماعیلیان قم، طبع چهارم، ۱۴۱۲ هـ ق ـ بحار الانوار ، جلد ۳۵، صفحه ۴۳۲ ـ بصائر الدرجات ، صفحه ۲۴۷، مؤسسه اعلمى تهران، ۱۴٠۴ هـ ق ـ الفصول المهمة فى اصول الائمة ، جلد ۱، صفحه ۴٠۵، مؤسسه معارف اسلامى امام رضا(علیه السلام)، طبع اول، ۱۴۱۸ هـ ق، مراجعه شود.
۴ ـ این احتمال نیز وجود دارد که: ضمیر أَحْسَنِها به قُوّة یا أخذ به قوة باز گردد، اشاره به این معنى که آنها را به بهترین نوع از جدیت و قوت و قدرت بگیرند.
۵ ـ تفسیر المنار ، جلد ۹، صفحه ۱۹۳ ـ بحار الانوار ، جلد ۱۳، صفحه ۲۱۶ ـ مجمع البیان ، جلد ۴، صفحه ۳۵۵، مؤسسة الاعلمى للمطبوعات، بیروت، طبع اول، ۱۴۱۵ هـ ق ـ جامع البیان ، جلد ۹، صفحات ۷۹ و ۸٠، دار الفکر بیروت، ۱۴۱۵ هـ ق.
@Nahjolbalaghe2