✨﴾﷽﴿✨
🔹تفسیر سوره مبارکه هود آیات(۱۰۰ الی۱۰۴)🔹
در آیات این سوره، سرگذشت هفت قوم از اقوام پیشین و گوشه اى از تاریخ پیامبرانشان بیان شد، که هر کدام قسمت قابل توجهى از زوایاى زندگى پرماجراى انسان را روشن مى ساخت، و هر یک درس هاى عبرت فراوانى در برداشت.
در اینجا، به تمام آن داستان ها اشاره کرده، به صورت یک جمع بندى مى فرماید: این ماجراها گوشه اى از اخبار شهرهاى و آبادى ها است، که ما داستانش را براى تو بازگو مى کنیم (ذلِکَ مِنْ أَنْباءِ الْقُرى نَقُصُّهُ عَلَیْکَ).
همان شهرها و آبادى هائى که قسمتى از آن هنوز بر پاست، و قسمتى همچون کشتزار درو شده به کلى ویران گشته است (مِنْها قائِمٌ وَ حَصیدٌ).
قائِم اشاره به شهرها و آبادى هائى است که، از اقوام پیشین بر پا مانده اند، مانند سرزمین مصر که جایگاه فرعونیان بود، و پس از غرق شدن این گروه ظالم و ستمگر، همچنان بر جاى ماند، باغ هایش و کشتزارهایش و بسیارى از عمارت هاى خیره کننده اش.
حَصِید به معنى درو شده، اشاره به سرزمین هائى همچون سرزمین قوم نوح و لوط که یکى در زیر آب غرق شد و دیگرى زیر و رو و سنگباران گردید.
* * *
اما گمان مبر که ما به آنها ستم کردیم، آنها خودشان به خویشتن ظلم کردند (وَ ما ظَلَمْناهُمْ وَ لکِنْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ).
آنها به بت ها و خدایان دروغینشان پناه بردند، اما خدایانشان را که به جاى اللّه مى خواندند، هیچ مشکلى را در برابر فرمان پروردگار از آنها نگشودند (فَما أَغْنَتْ عَنْهُمْ آلِهَتُهُمُ الَّتی یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ مِنْ شَیْء لَمّا جاءَ أَمْرُ رَبِّکَ).
آرى این خدایان قلابى جز ضرر و زیان و هلاکت و بدبختى، بر آنها نیفزودند (وَ ما زادُوهُمْ غَیْرَ تَتْبیب)(۱).
* * *
آرى این چنین بود مجازات پروردگار تو نسبت به شهرها و آبادى هائى که ستم مى کردند، هنگامى که آنها را تسلیم هلاکت کرد (وَ کَذلِکَ أَخْذُ رَبِّکَ إِذا أَخَذَ الْقُرى وَ هِیَ ظالِمَةٌ).
مسلماً مجازات پروردگار دردناک و شدید است (إِنَّ أَخْذَهُ أَلیمٌ شَدیدٌ).
این یک قانون عمومى الهى است، یک نسبت و برنامه همیشگى است، که هر قوم و ملتى دست به ظلم و ستم بیالایند، و پا را از مرز فرمان هاى الهى فراتر نهند، و به رهبرى، راهنمائى و اندرزهاى پیامبران خدا اعتنا ننمایند، خداوند آنها را سرانجام سخت مى گیرد و در پنجه عذاب مى فشارد.
این واقعیت، که برنامه فوق یک برنامه عمومى و یک سنت همیشگى است، از سایر آیات قرآن نیز به خوبى استفاده مى شود، و در واقع هشدارى است به تمام مردم جهان، که گمان مبرید شما از این قانون مستثنى هستید، یا این حکم مخصوص اقوام پیشین بوده است.
البته، ظلم به معنى وسیع کلمه، شامل همه گناهان مى شود، و توصیف قریه و شهر و آبادى به ظالم بودن، (هِىَ ظالِمَةٌ) با این که این صفت مربوط به ساکنان شهر و آبادى است، گویا اشاره به این نکته لطیف است، که آنها آن قدر در ظلم و بیدادگرى فرو رفتند که، گوئى شهر و آبادى یک پارچه ظلم و ستم شده بود.
و این تعبیر، نزدیک به تعبیرى است که در فارسى داریم که مى گوئیم: ظلم و فساد از در و دیوار فلان شهر مى بارد.
* * *
و از آنجا که، این یک قانون کلى و عمومى است، بلا فاصله مى فرماید: در این سرگذشت هاى عبرت انگیز و حوادث شوم و دردناکى که بر گذشتگان گذشت، علامت و نشانه اى است براى یافتن راه حق، براى کسانى که از عذاب آخرت مى ترسند (إِنَّ فی ذلِکَ لاَ یَةً لِمَنْ خافَ عَذابَ الآْخِرَةِ).
چرا که دنیا در برابر سراى دیگر، همه چیزش کوچک و ناچیز است، حتى مجازات ها و عذاب هایش و جهان دیگر از هر نظر وسیعتر مى باشد، و آنها که ایمان به رستاخیز دارند، با دیدن هر یک از این نمونه ها در دنیا تکان مى خورند و عبرت مى گیرند، و راه خود را باز مى یابند.
در پایان آیه، اشاره به دو وصف از اوصاف روز قیامت کرده، مى گوید: آن روزى است که همه مردم براى آن جمع مى شوند (ذلِکَ یَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ النّاسُ).
و آن روزى است که مشهود همگان است (وَ ذلِکَ یَوْمٌ مَشْهُودٌ).
اشاره به این که، همان گونه که قوانین و سنن الهى در این جهان عمومى است، اجتماع مردم در آن دادگاه نیز عمومى، و حتى در یک زمان خواهد بود، روزى است آشکار براى همه، آن چنان که تمام انسان ها در آن حاضر مى شوند و آن را مى بینند.
جالب این که، مى فرماید: یَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ النّاسُ و نمى گوید فِیْهِ النّاس این تعبیر، اشاره به آن است که رستاخیز تنها ظرف اجتماع مردم نیست، بلکه یک هدف و یک مقصد است که انسان ها در مسیر تکاملى خود به سوى آن پیش مى روند.⬇️