✅تعريف دقيق شهادت و شهيد از نظر شارع مقدس اسلام چيست؟✅
پاسخ: شهادت در فرهنگ دين مقدس اسلام به معناي كشته شدن در راه خدا ميباشد و علتنامگذاري چنين كشته شدني به شهادت به خاطر آن است كه شهيد در واقع نمرده بلكه زنده و حاضر است;
چنانكه قرآنكريم ميفرمايد: "]اي پيامبر[ هرگز گمان مبر آنها كه در راه خدا كشته شدهاند مردگانند; بلكه آنها زندهاند و نزد پروردگارشان روزي داده ميشوند."
(آل عمران، 169)
و برخي نيز گفته اند :
كشته شدگان در راه خدا را از آن جهت شهيد گويند چون فرشتگان رحمت بر محل شهادت او حاضر ميشوند شهيدان راه خدا، جايگاه والايي در بهشت دارند و مورد آمرزش و بخشش و رحمت خداوند قرار ميگيرند.
(ر.ك: تفسير نمونه، آيةاللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 3، ص 168 ـ 173، دارالكتب الاسلامية.)
(آل عمران، 157 ; نسأ، 69 و 74)
شهادت در فرهنگ اسلام دو معناي متفاوت دارد: يكي معناي "خاص"
و ديگري معناي گسترده و "عام". معناي خاص شهادت، همان كشته شدن در معركة جنگ، در راه خداست كه احكام خاصي در فقه اسلامي دارد;
از جمله اینکه: شهيد نياز به غسل و كفن ندارد; بلكه با همان لباس خونين دفن ميشود;
اما معناي وسيع شهادت آن است كه انسان در مسير انجام دادن وظيفة الهي كشته شود و يا بميرد; بنابراين، هر كس در حين انجام دادن چنين وظيفه اي به هر صورت از دنيا برود، "شهيد" است;
لذا در روايات اسلامي آمده است كه چند گروه شهيد از دنيا ميروند:
1. كسي كه در طريق تحصيل علم از دنيا برود
(سفينة البحار، ج 1، مادة "شهيد".)
2. كسي كه در بستر از دنيا برود، ولي معرفت حق پروردگار و معرفت واقعي پيامبر اكرم ص و اهلبيتش را داشته باشد.
(نهج البلاغه، خ 190، آخر خطبه.)
3. كسي كه براي دفاع از مال خود در برابر مهاجمان ايستادگي كند و كشته شود
(سفينة البحار، همان،)
و همچنين كساني كه در مسير حق كشته ميشوند و يا ميميرند;
بنابراين، از همين جا عظمت اين فرهنگ اسلامي و گسترش آن روشن ميشود.
بنابراين، افرادي كه هدف گلولة قرار ميگيرند; ظاهراً شهيد محسوب ميشوند; هر چند كه زمان دادرسي، انگيزه ها و نيّتها شرط است
(ر.ك: تفسير نمونه، همان، ج 21، ص 408 / حماسه و عرفان، آية الله جوادي آملي، ص 313، نشر اسرا.)
رسول اللَّه صلى الله عليه و آله فرمودند: جز كشته شدگان در راه خدا، شهيدان هفت گروه هستند: كسى كه با دل درد بيمرد.
کسیکه با سوخته و زير آوارو غرق شدن و كسى كه با سينه پهلو بميرد. كسى كه با طاعون بميرد.و زنى كه هنگام زايمان بميرد.
المواعظ العددية ؛ ج2 ؛ ص341