🔶گزیده ی سخنرانی شب دهم فاطمیه
🔸مسجد جامع امام علی(ع) تهران
🔸شنبه ۲۵ آذر۱۴۰۲
🔸حجت الاسلام دکتر طباطبائی
🔸موضوع: شرح خطبه فدکیه
#قسمت_سوم
🔹
سوءظن، ویژگی دیگر جاهلیت
دربارۀ ظن و گمان جاهلی، قرآن میفرماید: گمان جاهلی نداشته باشید. آیه در حال و هوای «ٱحد» نازل شده است. بعضیها گمان میبرند «يَظُنُّونَ بِاللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ» ظن جاهلیت، یعنی اینکه انسان نسبت به دیگران بدگمان باشد. در جنگ احد به ظاهر مسلمانان شکست خوردند، ولی چون خدا با آنها بود پیروز خواهند شد. پیامبر در صلح حدیبیه میفرمود: درست است که نگذاشتهاند ما به مکه برویم؛ ولی در آینده میرویم و پیروزی با ماست، اما منافقین گمان بد میورزیدند. این را گمان جاهلیت میگویند. لذا اسلام میگوید گمان اسلامی این است که تا می توانی کار مردم را حمل بر صحت کن. کسی نباید به پیغمبر گمان بد بورزد، حتی به مردم عادی میفرماید: «ضَعْ أَمْرَ أَخِیکَ عَلَی أَحْسَنِه» تا میتوانی کار مردم را حمل بر صحت کن.
🔹
احکام جاهلیت
اما چهارمین موردی که حضرت زهرا در خطبۀ فدک آیهاش را بر زبان جاری کرده است. روزهای قبل گفتم، استشهادهای قرآن حضرت زهرا خود به صورت مستقل موضوع یک رساله تحقیقی است. زیرا در آن بیش از 20 آیه و نیز حدود 40 مورد از حرفهای حضرت اقتباس از قرآن است. به هر حال اگر محقق، دانشجو و یا محصلی روی آن کار کند، جا دارد. اینکه بیاید دیدگاههای قرآنی حضرت زهرا را استخراج کند؛ چرا حضرت این آیات را ذکر کرده است و چرا آیات مشابه آن را ذکر نکرده است.
براساس این آیه، حضرت میخواهد بگوید ای کسانی که در مسجد جمع شدهاید، و کسانی که علی را کنار زدید، براساس جاهلیت قبل از اسلام دارید حکم میکنید.
مگر جاهلیت قبل از اسلام چه میکردند؟ در تاریخ دارد که احکام جاهلی قبل از اسلام سیّار بوده است؛ بدین معنی که مثلاً وقتی فردی کشته میشد نگاه میکردند که آیا او از یک قبیله مهمی است یا نه؟ اگر از قبیلۀ مهمی بود قاتلش را قصاص میکردند؛ اما اگر مقتول یک آدم ضعیفی بود قاتلش را قصاص نمیکردند. حکمها را روی افراد میگذاشتند نه روی یک قانون کلی. شأن دیه ثابت نبود فرمانده و سرباز دیهاش با هم فرق میکرد. رئیس قبیله با کارگر عادی دیهاش فرق میکرد. بنابراین احکام جاهلی با نوع افراد متفاوت میشود. اگر یک کسی از دنیا میرفت ارث را برادری که زورش بیشتر بود میبرد و به پسر دیگرش ارث نمیرسید. در قرآن آمده است: «لَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَاْ أُولِيْ الأَلْبَابِ» در قصاص حیات وجود دارد. اگر سرتیپ سربازش را عمداً بکشد، او باید اعدام گردد خواه سرتیپ باشد یا رئیس کارخانه فرق نمیکند باید اعدامش کرد؛ «الحُرُّ بِالحُرِّ» قصاص، آدم مقابل آدم است. یک انسان چه بچۀ پنج – شش ساله چه مرد هفتاد – هشتاد ساله، چه مسئول باشد و چه رعیت فرق نمیکند دیهاش ثابت است.
حال حضرت زهرا به کسانی که در سقیفهاند میفرماید: شما به حکم جاهلیت برگشتید، میگویید ما از علی (ع) به این دلیل و به فلان توجیه خوشمان نمیآید، پس با یکی دیگر بیعت میکنیم! ما احساس میکردیم فدک یک جای پر درآمدی است و الان هم حکومت نیاز به مال دارد حالا آن را میگیریم.
این منطق و حکم جاهلیت است «أَفَحُکْمَ الْجٰاهِلِیَّةِ یَبْغُونَ» شما مثل جاهلیت دارید حکم میکنید. خودتان نشستید و دوختید و بریدید که «النُّبُوَّةُ و الامامَةُ لا تَجْتَمِعانِ فی بَیْت واحده»؛ نمیشود پیغمبری و امامت از یک خانواده باشد.
نمیشود امیرالمؤمنین خلیفه باشد زیرا سنش کم است، نمیشود فدک مال زهرا باشد زیرا او یک نفر است و جامعه بیشتر است. ما میدانیم مالک تو هستی؛ ولی ما تصمیم گرفتیم آن را بگیریم این حکم جاهلیت است و اسلام آن را اجازه نمیدهد.
#خطبه_فدکیه
#فاطمیه_مسجد_جامع_امام_علی
╭┅═ঊঈ🌿🌹🌿ঊঈ═┅╮
@mjemamali
╰┅═ঊঈ✨🕊✨ঊঈ═┅╯