📖 همراه با نکات قرآنی 🌙 به مناسبت رمضان المبارك ۱۴۴۵ 1⃣1⃣ یادداشت یازدهم؛ نمونه‌هایی از اخلاق عظیم پیامبر اکرم(ص) 🔸 آیه: «وَإنَّكَ لَعَلىٰ خُلُقٍ عَظيمٍ». و [ای پیامبر] یقیناً تو بر بلندای اخلاقی عظیم‌ْنیکو قرار داری. 📌 سورهٔ قلم، آیهٔ ۴ 🔸 نکات: خداوند متعال، پیامبر(ص) را به داشتن خلق و خوی بسیار خوب توصیف کرده است. بنا بر شواهد تاریخی نیز، همین اخلاق خوب آن حضرت در کنار ایثار سابقونِ بر ایمان - و در رأس آنها امیرالمؤمنین علی(ع) و اُمّ المؤمنین خدیجه(س) - و مجاهدت‌های مهاجرین و انصار، موجب شد تا مردم فوج فوج به اسلام وارد شوند. خود رسول اکرم(ص) نیز در حدیث معروف «مکارم الأخلاق» هدف از بعثت خویش را کامل کردن سجایای اخلاقی بیان کرد. در این مجال مختصر، چند نمونه‌ از رفتارهای شگرف اخلاقی آن «جان شیرین هستی» را بخوانیم: ۱. برخورد کریمانه با کفار قریش: در طول ۱۳ سال اول بعثت، مشرکین مکه و بزرگان قریش، هر ظلمی که توانستند نسبت به پیامبر اکرم(ص) روا داشتند؛ از آزار جسمانی ایشان و قتل یارانش گرفته تا محاصرهٔ اقتصادی و بایکوت سیاسی و مصادرهٔ اموال مسلمین. پس از هجرت نیز جنگ‌های متعددی از سوی کفار بر حضرت و مسلمانان تحمیل گردید. لذا در هنگام فتح مکه، فرصت مناسبی برای تلافی همهٔ آن ظلم‌ها ایجاد شد. اما در آن روز هنگامی که پیغمبر(ص) شنید پرچمدار لشکرش شعار می‌دهد: «الیَوْم یَومُ المَلحَمَة؛ امروز روز انتقام است»، به على(ع) فرمود: بشتاب، پرچم را از او بگیر و شعار دهید: «الیَومُ یَومُ المَرْحَمَة؛ امروز روز عفو و رحمت است». ۲. عفو قاتل عمو: حضرت حمزه(س) عموی پیامبر(ص) از کسانی بود که اسلام آوردنش بسیار موجب تقویت مسلمانان شد. این قهرمان بزرگ عرب، در جنگ احد به شکل ناجوانمردانه‌ای به دست «وحشی» بردهٔ «هند» همسر ابوسفیان به شهادت رسید. او پس از پایان جنگ نیز سینهٔ حضرت حمزه را شکافت و جگر او را درآورد تا هند آن را بخورد! عزای پیامبر(ص) برای عمويش آن‌قدر شديد بود که ابن‌مسعود می‌گوید: «نديديم پيامبر بر کسی گريه کند آن‌گونه که با شدّت در شهادت عمويش حمزه اشک ریخت. آن حضرت بدن حمزه را به طرف قبله قرار داد، سپس کنار آن قرار گرفته و با صدای بلند گريه کرد تا حال غش به ایشان دست داد...». وحشی که از سوی پیامبر(ص) مهدورالدم معرفی شده بود پس از فتح مکه برای در امان ماندن از این حکم، به طائف گریخت. او سپس همراه نمایندگان مردم طائف به حضور رسول خدا (ص) رسید، شهادتین گفت و اسلام آورد. حضرت رسول(ص) از او پرسید: «عمویم حمزه را چگونه کشتی؟» او جریان کشتن حضرت حمزه را از آغاز تا انجام شرح داد. قطرات اشک بر سیمای نورانی حضرت(ص) سرازیر شد، اما این قاتل سنگدل را نیز عفو کرد و تنها به او فرمود: «خودت را از نظرم دور بدار». ۳. دلسوزی برای مردم، در حد جان دادن: یکی از صفات اخلاقی پیامبر(ص) دلسوزی شدید نسبت به هدایت مردمان بود. خداوند متعال این ویژگی را اینگونه توصیف کرده است: «پیامبری از جنس خودتان به سویتان آمد که به رنج و مشقت افتادنتان بر او دشوار است، اشتیاق شدیدی به [هدایتِ] شما دارد، و نسبت به مؤمنان رؤوف و مهربان است». (سورهٔ توبه، آیهٔ ۱۲۸) شدت این دلسوزی به حدی بود که خداوند به ایشان فرمود: مبادا جانت را به سبب حسرت‌هایی که بر آنان می‌خوری از دست بدهی. (سورهٔ فاطر، آیه ۸) ۴. اخلاق روزمره: گذشته از موارد شگفت‌انگیز بالا، زندگی روزمرۀ پیامبر اکرم(ص) قبل و بعد از بعثت، سرشار از سجیت‌های اخلاقی بود؛ مانند «پیمان بستن بر دفاع از مظلومان در برابر افراد قدرتمند جامعه»، «حمایت از زنان و کودکان»، «مهربانی با بردگان»، «همنشینی با فرودستان»، «راستگویی»، «امانتداری»، «قبول دعوت همگان»، «حفظ حقوق اقلیت‌ها»، «مقابله با بدرفتاری با اسیران»، «صبر در برابر اهانت‌ها»، «رعایت حال و حقوق حیوانات» و... 📚 منابع: - تفسير مجمع البیان؛ فضل بن حسن طبرسی. - أمالي؛ شیخ صدوق. - الکامل في التاریخ؛ ابن اثیر. 🌙 #ماه_مبارک_رمضان ✨✨✨✨✨✨✨ 🍀 اخلاق و اعتدال ؛ کانال سید علیرضا حسینی (عارف) در پیام‌رسان ایتا: @alirezahoseiniaref در پیام‌رسان بله: ble.ir/alirezahoseiniaref