📜 #حدیث (5)
«المُؤمِنُ كَالجَبَل الرّاسِخِ لاتُحَرِّكُهُ العَوَاصِفُ»(۱)
«مؤمن مثل کوه پابرجا میماند، تندبادها و طوفانها نمیتوانند او را تکان بدهند.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔰 #شرح_حدیث
✍ مرحوم علامه طهرانی (قدس سره)
🔴 سالک نباید با مردم عوام سر و کلّه زده و مجادله کند
نباید انسان با مردم سر و کَلّه بزند، باید راه خودش را برود؛
﴿وَ عِبَادُ ٱلرَّحۡمَـٰنِ ٱلَّذِينَ يَمۡشُونَ عَلَى ٱلۡأَرۡضِ هَوۡناً وَ إِذَا خَاطَبَهُمُ ٱلۡجَاهِلُونَ قَالُواْ سَلَاماً﴾.(۲) «بندگان خدا
﴿وَ عِبَادُ ٱلرَّحۡمَـٰنِ﴾ بندگانی که نسبتِ با خدا دارند، بندۀ زمین و شهوت و غفلت و بندۀ غیر خدا نیستند، بندۀ خدا هستند. این بندگان، روی زمین با نرمی و سهولت و با آرامش راه میروند. و زمانی هم که جاهلین به اینها خطاب نموده و برخورد کنند، اینها به سلامت کار خود را میکنند و میگذرند.»
فرض بفرمایید که انسان دارد از کنار دیوار و کوچهای عبور میکند، آنجا هم یک سگ به انسان واق واق میکند، هیچ انسانی دیدهاید برود به آن سگ بگوید چرا با من این کار را میکنی؟ من که به تو نظر بدی ندارم نباید با من این کار را بکنی. باید انسان زود کارش را بکند و برود، نباید خودش را با جاهلین در بیاندازد، مجادله کند، داد بزند، بیداد کند و بخواهد برود برای آنها استدلال کند که آقا کار من اینطور است و آنطور است.
بله! یک وقت انسان با آنها بحثی میکند که برای آنها مفید است، آنها را به خدا نزدیک میکند، راهگشای آنهاست، بله؛ امّا جاهلان میخواهند انسان را بکشند و بیاورند در جرگه و محیط افکار خود، میخواهند انسان را مثل خودشان کنند.
در کلمات بزرگان هست که وقتی این سگها و کِلاب جیفهای بهدست میآورند با یکدیگر بر سر آن جیفه دعوا میکنند. هر کدام میخواهد آن جیفه را برای خود بگیرد. امّا وقتی یک مردی از کنار کوچه بگذرد، تمام این سگها میآیند به او حمله میکنند، چرا همهشان؟ برای اینکه آنها در خوردن جیفه، یک هدف دارند و خوردن جیفه مال همهشان است و امّا این مرد چون مسلکش بر خلاف آنهاست، همۀ آنها به او حمله میکنند که چرا انسانی؟! چرا هممسلک و همطبقۀ ما نیستی؟! آنها که در خوردن جیفه با همدیگر سر و صدا ندارند، همه نسبت به این انسان سر و صدا پیدا میکنند، که چرا تو انسانی؟! این مردم جاهل هم همینطور هستند. شما با هرکس صحبت کنی، از افرادی که غیر طریق پروردگار و سلوک خدا را دارند، میخواهند تو را در جرگۀ خودشان بکشند.
أمیرالمؤمنین علیهالسّلام فرمود: «انسانها یا
عالِمٌ رَبّانی یا
مُتَعَلِّمٌ عَلَی سَبیلِ النَّجاة یا
هَمَجٌ رُعاع هستند.»(۳)
هَمَجٌ رُعاع صحبتشان این است که: بیا پیش ما! بیا همفکر ما بشو! بیا همایدۀ ما بشو! بیا همعقیدۀ ما بشو! بیا هماختلاط با ما بشو! بیا از ما بشو! و اگر انسان یک خرده خودش را بدهد، مثل شتر قربانی سر بریده، تکّه تکّه میکنند و میبرند.
مؤمن به نیروی ایمان و توکّل به خدا، باید محکم سرجای خود بایستد، باد که میآید درختها را حرکت میدهد، بعضی از شیروانیها را بلند میکند، خانهها را خراب میکند؛ ولی هیچ دیدهاید آن بزرگترین طوفانها و شدیدترین عاصف از عواصفِ برّی آسمان و طوفانها و آن عاصفهای شدید، کوهی را تکان بدهد؛ مؤمن اینطور است،
کَالجَبَلِ الرّاسِخ.
وزش باد ولو طوفانهای شدید باشد، کوه را نمیتواند تکان بدهد؛ این مؤمن الآن در آن صراط حقّ با نیروی حقّ حرکت میکند و در قلبش تشخیص داده صراط چیست و راه چیست و تمام این عواصف، این افکار، این خیالات، این دعوتها به او میرسد و با قلب خودش قیاس میکند، میگوید که: «نه، اینها غلط است، من اگر بروم در آن راه، حرام میشوم، فانی میشوم، آن کسی که مرا یک ساعت به فلان جا دعوت کرده، یک ساعت مرا ضایع کرده است. نه تنها یک ساعت، به اندازه یک ساعت روح من و نفس من در آن مسیر رفته و من از کار خودم بازماندم؛ من باید بر صراط ایمان باشم و حرکت کنم.» مؤمن در این صورت موفّق میشود.
📚 آیین رستگاری، ص70
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- این جملۀ معروف متّخذ از روایتی است در فضائل أمیرالمؤمنین علیهالسّلام که در الکافی، ج١، ص۴۵۴؛ المناقب، ج٢، ص٣٤٧ آمده است.
۲- سورهٔ الفرقان (۲۵)، آیهٔ ۶۳.
۳- امامشناسی، ج۴، ص۲۱۷: 👈 «
متن روایت»
🆔
@allame_tehrani