🔸مناظره امام باقر با یکی از سران خوارج گروه خوارج، با تمام جهالت و نادانى كه داشتند، در تنزيه خدا از جسم و جسمانيات به شيعه نزديكتر بودند و شايد علّت آن اين است كه سران خوارج، مدتها پاى منبر اميرمؤمنان (ع) و سخنرانى‌هاى ايشان بودند و اعتقاد به تنزيه براى آنان نهادينه شده بود، ازاين جهت، بزرگان خوارج، امام باقر (ع) را به آزمون كشيدند تا نظر او را دربارۀ تنزيه خدا از زمان و مكان بدانند. خدا از كِى بوده است‌؟ نافع بن أزرق از سران خوارج در عصر امام باقر (ع) همراه با فرد ناشناس ديگرى با امام (ع) به مناظره پرداختند. نافع: به من بگو خدا از كى بوده است‌؟ (خدا از كى و در چه زمانى پديد آمده ا ست‌؟) امام باقر (ع): تو به من بگو خدا، كى نبوده است تا من به تو بگويم از كى پديد آمده است! منزّه است پروردگار من كه پيوسته بوده و خواهد بود، او يگانه است و بى‌نياز. هرگز همسر و فرزندى انتخاب نكرده است.( كافى، ج ۱، ص ۸۸.) پاسخ امام باقر (ع) آن چنان محكم و استوار بود كه او سكوت را برگزيد و ديگر سخنى نگفت ما در توضيح سخن امام (ع) يادآور مى‌شويم: مفهوم خدا، برابر با «واجب الوجود» است، آن كس كه وجود او ضرورت دارد، مسبوق به عدم نخواهد بود تا دربارۀ او سؤال شود كه از كى به وجود آمده است‌؟ افزون بر اين، زمان و مكان دو پديدۀ امكانى هستند كه خدا آنها را پديد آورده است. ديگر نمى‌توان همراه خدا، زمان و مكانى را انديشيد كه خدا در آن مكان قرار بگيرد و در يكى از اجزاى زمان پديد آيد. افراد عامى و ساده‌لوح، گاهى مى‌گويند: خدا ما را آفريده، پس خدا را چه كسى آفريده است‌؟ در اين پرسش تناقض وجود دارد، زيرا معنى خدا اين است كه هيچگاه مسبوق به عدم نبوده و وجود او ضرورى است، و چيزى كه چنين ويژگى دارد بى‌نياز از آفريننده خواهد بود. آن كس آفرينش مى‌پذيرد كه مسبوق به عدم و نيستى باشد، آن گاه، جامۀ هستى را بر تن كند و خدا از اين انديشه پيراسته است. فرد ناشناس: چه چيزى را پرستش مى‌كنيد؟ امام باقر (ع): خدا را. فرد ناشناس: آيا او را ديده‌ايد؟ امام باقر (ع): بله، او را ديده‌ايم. اما او را با اين ديدگان ظاهرى نديده‌ام. او را به ديدگان دل در پرتو ايمان، ديده‌ايم، او برتر از آن است كه با مخلوقى مقايسه يا با اين حواس پنجگانه درك شود. او هرگز شبيه انسان نيست. او به وسيلۀ نشانه‌هاى خود، شناخته مى‌شود. او در داورى، ظلم نمى‌كند. اين است خدايى كه جز او خدايى نيست. فردناشناس مجلس را ترك گفت و از بيان شيواى امام (ع) به وجد آمد و اين آيه را زمزمه مى‌كرد: (اللّٰهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسٰالَتَهُ‌) ( كافى، ج ۱، ص ۹۷.) ر.ک: سبحانی تبریزی، جعفر، مناظره‌های معصومان علیهم السلام، صفحه: ۹۳، انتشارات توحيد، قم - ایران، 1393 ه.ش. https://eitaa.com/e_sobhani