💠 پرسش
با توجه به اينكه اسلام ميگويد انسانها با هم برابرند پس چرا يك مسيحي يا يهودي را كه اهل كتاب اند در گورستان مسلمانان نمي گذارند دفن شود؟
💠 پاسخ
از آغاز خلقت بشر خداوند همواره راهنماياني براي هدايت و راهنمايي بشر فرستاده است طوري كه در طول تاريخ پيامبران بزرگي ظهور كردند كه برخي از آنها صاحب شريعت و كتاب آسماني بودند و همه پيامبران اساس دعوتشان، يكتا پرستي و رستگاري انسان ها بوده است.
قرآن كه كتاب و معجزه آخرين پيامبر الهي است همه افراد بشر را مخلوق خداوند مي داند كه تنها با درجه ايمان بين انسان ها تمايز قائل مي شود و مي فرمايد: «همانا گرامي ترين شما نزد خداوند پرهيزگارترين شماست».(1)
پس اين گونه نيست كه همه افراد بشر يكي باشند بلكه افراد مؤمن با افراد بي دين و كافر از حيث ايمان تفاوت دارند.
بنابراين امتياز اكتسابي تشرف به دين اسلام باعث مي شود كه همان گونه كه محدوديت هايي براي مسلمان ايجاد مي شود از امتيازاتي نيز بهره ببرد و كافر به جهت كفر بايد از بعضي امتيازات محروم گردد. مثل اين كه مسلمان از كافر ارث مي برد امّا كافر از مسلمان ارث نمي برد. يكي از احكام هم عدم جواز دفن كافر در قبرستان مسلمين است چون قبرستان مسلمين قداست خاص خود را دارد و مورد احترام است و تخريب آن حرام است و... لذا در گورستان مسلمانان دفن غير مسلمان جايز نيست همان گونه كه جسد مؤمن احترام دارد و نبايد در قبرستان كفار دفن شود. و اين گونه احكام تبعيض شمرده نمي شود و در معناي تبعيض بايد دقت بيشتري بشود.
با اين وجود اسلام پيروان خود را به مدارا و بردباري با ديگر مردمان و پيروان اديان ديگر فراخوانده است. چنان چه امام علي ـ عليه السلام ـ در دوره حكومتش به مالك اشتر نخعي كه براي حكمراني مصر انتخاب شده بود دستور مي دهند كه با مردمان بدون در نظر گرفتن دين و آئين آنها به انصاف رفتار كن.
مدارا و بردباري مسلمانان در طول تاريخ زبانزد همگان بوده، در اين زمينه قرآن كريم به ما تذكر مي دهد كه اساس مدارا با پيروان اديان ديگر نبايد كسب رضايت ايشان باشد زيرا اين مسأله ما را به در آمدن به كيش و سلك آنان و در نهايت خروج از صراط مستقيم وا مي دارد.(2) بلكه اساس محبت به ديگران و مدارا با آنان، بايد براي كسب رضاي خدا باشد در اين صورت از جرگه اسلام خارج نمي شود. اسلام اجازه نمي دهد كه هرگز ديگران را به ديده تحقير نگريست. چرا كه بسا در ميان آنان، بندگان حق جوئي باشند كه به هر دليلي از رسيدن به حق بازمانده اند. امّا همين سعي و كوشش حق جويانه آنها رحمت خداوند را شامل آنان خواهد كرد.
بنابراين دين اسلام هيچ كس را از حق انساني آن محروم نمي كند و عدم جواز دفن كافر در قبرستان مسلمين و يا بر عكس محروميت از حق انساني به شمار نمي آيد بلكه حدود هاي دين و مذهب چنين چيزي را اقتضاء مي كند كه پيرو هر دين و مذهبي بايد بر مسلك و روش خود عمل كند.
هر چند در روايات معصومين ـ عليهم السلام ـ دليلي بر عدم جواز دفن كافران در قبرستان مسلمين مشاهده نمي شود لكن علما اجماع دارند كه نبايد كافر را در قبرستان مسلمين دفن كرد و اين امر هم به خاطر اين است كه دفن آنان در قبرستان موجب مي شود كه از مردار كافر مسلمين اذيت شوند.(3)
به هر حال در حكمت عدم جواز دفن كافر در قبرستان مسلمين و يا بر عكس مطالب زير قابل توجه مي باشد.
1. كفار نبايد اصرار داشته باشند كه مرده هاي آنان در قبرستان مسلمين دفن شود چون از نظر آنان دفن كافر در قبرستان مسلمين امتياز به شمار نميآيد. زيرا امتياز داشتن قبرستان مسلمين دليل بر امتياز دين اسلام مي شود كه در اين صورت آنان ملتزم به قبولي دين اسلام مي گردند. بنابراين عدم جواز دفن كفار در قبرستان مسلمين چيزي است كه خود كافران مي خواهند.
2. اختلاف مراسم دفن و كيفيت قبرها و روش دفن كردن بين اسلام و ساير اديان اقتضا مي كنند كه بايد قبرستان هاي آنان از هم جدا باشند تا به راحتي به مراسم دفن و لوازم آن بپردازند و در قبرستان ها چند گانگي عمل و انجام مراسم به وجود نيايد.
3. خداوند متعال همه انسانها را به عنوان بندگانش پذيرفته و لذا براي هدايت آنان پيامبران و كتاب هاي آسماني فرستاده تا به رستگاري واقعي برسند. بنابراين كساني كه مطيع خداوند و تسليم او باشند قطعاً با كساني كه دين خدا را نپذيرفته و از اطاعت او سرباز زده اند فرق مي كنند. پس همين گونه كه در زندگي اجتماعي بين آنان حدّ و مرزي وجود دارد، اين حدّ و مرز با مردن از بين نمي رود و تا روز قيامت ادامه خواهد داشت.
پاورقی:
1. حجرات:12.
2. بقره:120.
3. عاملي، سيد محمد جواد مفتاح، الکرامه، قم، جامعه مدرسين، 1419ق، ج4، ص274
#معارف_اعتقاری
#موسسه_کلامی_احیاء
ایتا🌷👇
https://eitaa.com/ehyakalam
تلگرام🌷👇
https://telegram.me/ehyakalam