#حدیث_منزلت
از احاديث معروفي كه در منابع شيعي و اهل تسنّن نقل شده حديث منزلت است. در اين حديث پيامبر مكرم اسلام صلي اللَّه عليه وآله به امير مؤمنان علي عليه السلام فرمود:
آيا راضي نيستي كه براي من همانند هارون نسبت به موسي باشي؟
بنا بر نقل‌هاي ديگر، آن حضرت فرمود:
تو براي من همانند هارون نسبت به موسي هستي.
در تعبير ديگري حضرتش فرمود
علي براي من همانند هارون است به موسي.
ويژگي ممتاز اين حديث از بسياري احاديث ديگر اين است كه آن را بُخاري و مسلم در كنار ساير محدّثان نقل نموده اند. به اصطلاح اهل تسنن اين حديث، حديثي است كه بُخاري و مسلم هر دو بر نقل آن اتّفاق كرده اند.
از طرف ديگر، همين حديث از چند جهت بر امامت امير مؤمنان علي عليه السلام دلالت دارد. از اين رو از جهات گوناگوني به اين حديث به همين جهت علماي ما از ديرباز به اين حديث عنايت ويژه اي داشته اند؛ همان طور كه ديگران نيز به نقل آن با سندهاي خود و هم چنين به پاسخ دادن از اين حديث از راه‌هاي گوناگون اهتمام ورزيده اند.
اسامي برخي از اصحاب پيامبر كه اين حديث را روايت كرده اند مي‌آوريم.
هم چنين به نام مشهورترين راويان پرآوازه از محدّثان، مفسّران و تاريخ نگاران در قرن‌هاي مختلف اشاره مي‌نماييم.
۱. امير مؤمنان علي عليه السلام.
در رأس راويان اين حديث از اصحاب پيامبر اكرم صلي اللَّه عليه وآله، نام امير مؤمنان علي عليه السلام مي‌درخشد.
هم چنين اين حديث را اين عدّه اي از صحابه نقل كرده اند كه عبارتند از:
۲. عبداللَّه بن عبّاس؛
۳. جابر بن عبداللَّه انصاري؛
۴. عبداللَّه بن مسعود؛
۵. سعد بن ابي وَقّاص؛
۶. عمر بن خطّاب؛
۷. ابو سعيد خُدري؛
۸. براء بن عازب؛
۹. جابر بن سمره؛
۱۰. ابو هريره؛
۱۱. مالك بن حويرث؛
۱۲. زيد بن ارقم؛
۱۳. ابو رافع؛
۱۴. حذيفة بن أسيد؛
۱۵. انس بن مالك؛
۱۶. عبداللَّه بن ابي اوفي ؛
۱۷. ابو ايّوب انصاري؛
۱۸. عقيل بن ابي طالب؛
۱۹. حُبشي بن جناده؛
۲۰. معاوية بن ابي سُفيان.
از راويان اين حديث، زنان اصحاب نيز هستند كه عبارتند از:
۱.ام المؤمنين امّ سلمه (كه رضوان خدا بر او باد) ؛
۲. اسماء بنت عميس.
بيش از سي نفر از صحابه اين حديث را روايت كرده اند. شايد مجموع راويان مرد و زن از صحابه، تا چهل نفر نيز برسند.
ابن عبدالبرّ در كتاب الاستيعاب درباره حديث منزلت مي‌نويسد:
اين حديث از معتبرترين و صحيح ترين روايات است.
وي در ادامه مي‌افزايد: حديث سعد بن ابي وَقّاص با سندهاي بسياري نقل شده است.
آن گاه ابن عبدالبرّ عدّه اي از اصحابي كه اين حديث را روايت كرده اند نام برده و در پايان مي‌گويد: البتّه گروه ديگري نيز اين حديث را روايت كرده اند كه ذكر اسامي آن‌ها به درازا مي‌كشد. مزّي نيز در تهذيب الكمال به اين حديث اشاره كرده و در شرح حال امير مؤمنان علي عليه السلام همين گونه اظهار نظر مي‌كند.
حافظ ابن عساكر نيز در موارد بسياري از تاريخ مدينة دمشق، به هنگام شرح حال امير مؤمنان علي عليه السلام، طرق و سندهاي اين حديث را از حدود بيست صحابي ذكر مي‌كند.
هم چنين حافظ ابن حجر عسقلاني در فتح الباري، پس از آن كه عدّه اي از صحابه اي كه اين حديث را نقل كرده اند نام مي‌برد، متن روايات گروهي از آن‌ها را نقل مي‌كند و مي‌گويد: ابن عساكر در ضمن شرح حال علي عليه السلام، تمامي طُرُق حديث منزلت را ذكر كرده است. «۱» بنا بر اين، حديث منزلت افزون بر اين كه نزد انديشمندان شيعه اماميه متواتر است، در نزد اهل سنّت نيز از احاديث صحيح، معروف و مشهور است؛ بلكه نزد آنان نيز از احاديث متواتر به شمار مي‌آيد.
حاكم نيشابوري در اين زمينه گويد: حديث منزلت به حدّ تواتر رسيده است. هم چنان كه حافظ جلال الدين سيوطي نيز اين حديث را در كتاب قطف الأزهار المتناثره في الأخبار المتواتره
- كه در بيان احاديث متواتر است- نقل مي‌كند.
از طرفي شيخ علي متقي هندي نيز در كتاب قطف الأزهار المتناثره في الأخبار المتواتره در نقل اين حديث از سيوطي پيروي كرده است. و ازكساني كه به تواتر اين حديث اعتراف كرده، شاه ولي اللَّه دهلوي محدّث ديار هند است. او اين مطلب را در كتاب ازالة الخفاء في سيرة الخلفاء آورده است.
راويان حديث منزلت در قرون متفاوت … ما به نام عدّه اي از مشهورترين مشاهير اهل تسنّن كه در قرن‌هاي مختلف اين حديث را روايت كرده اند اشاره مي‌كنيم.
۱. محمّد بن اسحاق، نويسنده كتاب السيره؛
۲. ابوداوود سليمان بن داوود طيالسي در مسند؛
۳. محمّد بن سعد، نگارنده كتاب الطبقات الكبري؛
۴. ابوبكر بن ابي شِيبه، نگارنده المصنّف؛
۵. احمد بن حنبل شيباني، نگارنده المسند؛
۶. محمد بن اسماعيل بُخاري در صحيح؛
۷. مسلم نيشابوري در صحيح؛
۸. ابن ماجه قزويني
ادامه دارد...
👇👇👇👇