در برخی از منابع تاریخی از سفر(های) شیخ سعدی به تبریز سخن گفته شده که این سفر(ها) به احتمال زیاد پس از سال 663-سال جلوس اباقاخان بر مسند ایلخانی- اتفاق افتاده است.
مشهورترین حکایت هم مربوط به سفر حج سعدی در بوستان است که به هنگام بازگشت از سفر، به دارالملک تبریز رفته بود.
به سبب وجود مودّت میان سعدی و خاندان جوینیان(شمس الدین محمد جوینی وزیر نامدار ایلخانان و برادرش عطاملک جوینی مؤلف تاریخ جهانگشا) در تبریز، آثار سعدی، زودتر از دیگر نواحی ایران، در آذربایجان انتشار مییافت و مورد بررسی اهل ذوق قرار میگرفت.
مراودات ادبی و استقبالهای شعری میان سعدی شیرازی و همام تبریزی نیز نشان دهنده علاقه آذربایجانیها به شیخ سعدی است.
تبریز به شهر عرفا و علما شهرت داشت(و دارد) و سعدی نیز درباره یکی از عرفای تبریزی در حکایت هجدهم از باب چهارم بوستان اینگونه میگوید:
عزیزی در اقصای تبریز بود
که همواره بیدار و شب خیز بود
📌 منابع:
کلیات سعدی، به اهتمام دکتر بهاءالدین خرمشاهی، ص844.
دیوان همام تبریزی، به تصحیح دکتر رشید عیوضی، ص.208
مقدمه جلد اول تاریخ جهانگشای جوینی
@Gofteman_hekmat