⭕️ سیاستگذاری های نادرست، مانعی بزرگ در برابر توسعه فناوری و حل مشکلات کشور توسط دانشگاه ها!! 🔄 برای بررسی بهتر و ریشه یابی این مشکل، لازم است مرز علوم و مهندسی را به درستی بشناسیم تا معین کنیم کدامیک وظیفه تولید علم و کدامیک وظیفه تبدیل علم را بر عهده دارند؟ 🔹به منظور پاسخ به این سوال ابتدا باید به این سوال کلیدی پاسخ دهیم که تفاوت بین دانشمند و مهندس چیست؟ آلبرت اینشتین این تفاوت را این گونه شرح می دهد: "دانشمندان آن چه را که قبلا وجود دارد بررسی می کنند و مهندسان چیزی را خلق می کنند که هرگز وجود نداشته است". به عبارتی دیگر، دانشمندان به دنبال کشف "آنچه که در طبیعت وجود دارد" می باشند و مهندسان به دنبال طراحی، ساخت و تولید " آن چه که باید باشد" هستند. یعنی مهندسان تلاش می کنند که با تبدیل علم به طراحی، ساخت، محصول و فناوری، مشکلات جامعه و به ویژه صنایع را حل نمایند. معمولا دستاورد برجسته "علم" کشف است و دستاورد برجسته "مهندسی" اختراع، فناوری یا تولید محصول می باشد. فعالیت های مهندسی در طول فعالیت های علم قرار دارند؛ تا علم در قالب کشف به اختراع و نهایتا به فناوری و محصول تبدیل شود و به اشتغالزایی، صادرات و شکوفایی اقتصادی بیانجامند. به بیانی دیگر، تولید علم توسط رشته های طبقه علوم انجام می شود و تبدیل علم توسط رشته های طبقه مهندسی صورت می گیرد. ⛔️ تمرکز یک دانشمند بر انجام آزمایش ها و محاسبات نظری با هدف توسعه تئوری ها و دستیابی به نظریه ها از طریق روش علمی (Scientific method) است. در روش علمی دانشمند فعالیت پژوهشی خود را از مشاهده آغاز می نماید و با فرضیه پردازی و انجام آزمون ها نظریات خود را ارائه می دهد و برای بهره گیری از نظرات اصلاحی سایر پژوهشگران در سطح دنیا نتایج به صورت مقالات به چاپ می رسند. اما مهندسان عمدتا وظیفه استفاده از علم تولید شده توسط رشته های طبقه علوم را با تمرکز بر نیازها و مشکلات جامعه و صنایع در جهت کاربرد در جهان واقعی دارند؛ بنابراین، اطلاق عنوان دانشمند بر مهندس غیر منطقی و غیر قابل قبول است. ❌ اخیرا برخی مسوولان وزارت علوم اظهار کرده اند که وظیفه اصلی وزارت علوم تربیت دانشمند است. این نگاه به کارکرد دانشگاه نادرست است و به تحریف رسالت نهاد علم به ویژه رسالت علوم کاربردی و رشته های فنی و مهندسی می انجامد. زیرا مرز علم و مهندسی کاملا مشخص است؛ مهندسی زیر مجموعه علوم نیست و مهندس یک دانشمند نیست بلکه یک فناور است و جایگاه فناور بسیار والا و برجسته است. ⁉️ با این تفاصیل و با وجود این تفاوت آشکار بین علم و مهندسی، حجم زیاد تولید علم (مقالات) فاقد کاربرد توسط مهندسان در دانشگاه های کشور بر چه مبنایی و چگونه قابل توجیه است؟ اگر نظام آموزش عالی کشور دانشمند را برای تولید علم و مهندس را برای تبدیل علم به فناوری تربیت می کند؛ چرا نهاد علم کشور به ویژه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با سیاستگذاری های غیر منطقی و ناصحیح در زمینه علم و فناوری عملا متولیان اصلی فناوری در دانشگاه ها (رشته های فنی و مهندسی) را به سمت تولید پژوهش های غیر فناورانه منتج به مقاله (تولید علم) جهت دهی می کند؟ 🔀 باید پذیرفت که تولید علم وظیفه اصلی رشته های مهندسی نیست و تبدیل علم به محصول یا فناوری رسالت و وظیفه اصلی رشته های مهندسی می باشد. این قبیل آدرس دهی ها و جهت دهی های نامعقول به فعالیت های علمی و فناوری در دانشگاه ها و تاکید بر اینکه رشته های کاربردی و مهندسی نیز همانند علوم پایه وظیفه تولید علم را دارند موجب سردرگمی و همپوشانی پژوهشی رشته های مختلف شده است و خواهد شد و با تداوم این سیاست گذاری ها و ریل گذاری ها عملا رشته های مهندسی و کاربردی از اهداف اصلی خود منحرف خواهند شد و به موازی کاری با دانشکده های علوم پایه یا رشته های دارای ماهیت غیر کاربردی می پردازند. ✅ لذا ضرورت دارد متولیان نهاد علم کشور به فوریت با بازنگری سیاست ها این مشکلات را برطرف نمایند. اما در صورتی که بر تداوم سیاست های خود اصرار دارند پیشنهاد می شود که در اسرع وقت نام دانشکده های فنی و مهندسی را به دانشکده های علوم (۲) تغییر دهند تا حداقل عنوان دانشکده ها و محتوای پژوهش های آن متفاوت نباشد. 👈 پینوشت: مشابه این مشکل در دیگر رشته های کاربردی مثل مدیریت نیز وجود دارد که به عاملی برای متراکم شدن مسائل و ناکارآمدیها در نظام حکمرانی کشور و در نتیجه بروز بحرانهای مختلف و نارضایتی مردم تبدیل شده است. همانطور که بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی فرمودند «تا دانشگاه ما اصلاح نشود؛ مملکت اصلاح نمی شود» بنابراین تا سیاستگذاریها در نهاد علم کشور اصلاح نشود؛ امیدی به ایجاد اصلاحات بنیادین در دیگر بخشهای کشور نمی رود. 🇮🇷 کانال حکمرانی مسوولانه @hokmrani_masoulaneh