💢مقایسه نظریه تبعيت احکام از مصالح و مفاسد با مقاصد الشریعه
✔️حجتالاسلام والمسلمین مهدی خیشه
🔻در تفاوت نظریه تبعیت احکام از مصالح و مفاسد و نظریه مقاصد شریعت میتوان به چهار مورد به عنوان اختلاف بین این دو نظریه اشاره داشت:
🔹منجر شدن مقاصد به قیاس و استحسان.
🔹حکمت بودن مقاصد شریعت و علت بودن مصالح و مفاسد.
🔹عدم امکان کشف قطعی مصداق در فقه مقاصدي.
🔹منجر شدن مقاصد به اجتهاد در مقابل نص.
🔻همچنین، مصالح و مفاسد در استنباط احکام میتواند در موارد زیر میتواند دخیل باشد:
🔸در مواردی که عقل قطعی به درک مصلحت تامه یا مفسده تامه دست یابد. هر چند در چنین مواردی معمولا بیانی از شرع نیز رسیده است ولی در تطبیق کبریات بر مصادیق کلی از عقل میتوان کمک گرفت و به استنباط حکم از این طریق رسید. همانند این که عقلای عالم در مورد واکسناسیون برخی از مریضی ها مانند فلج اطفال به تطابق آراء برسند و آن را ضروری تشخیص بدهند در چنین مواردی میتوان طبق حکم عقل به لزوم شرعی آن حکم نمود.
🔸اگر مجتهد با تنقیح مناط قطعی به محوریت یک مصلحت یا مفسده در حکمی برسد میتواند حکم را بر اساس آن توسعه بدهد.
🔸اگر حکمی منصوص العلة باشد یعنی مصلحت یا مفسده آن به صراحت بیان شده باشد مجتهد میتواند بر اساس آن علت منصوصه مجتهد حکم را به موارد دیگر که آن مصحلت هست توسعه دهد.
🔸در باب تزاحم دو حکم در تقدیم یک حکم بر دیگری عمده راه همان تقدیم اهم بر مهم است که در کشف اهمیت یک حکم بر دیگری عمدتا بر سنجش ملاک آن دو نگاه میشود.
👈 گزارش تفصیلی: http://ijtihadnet.ir/?p=76867
🆔
https://eitaa.com/ijtihad