شذرات/ایمان نوروزی
🔹حکم مکروه فردی در ، حرام اجتماعی در است! 🔻چگونه فقه خرد و در دل جریان توسعه بازی می‌خورد! 2⃣ از 3⃣ 🔻برای تطبیق موارد فوق در جمهوری اسلامی به صورت اجمالی به بررسی وضعیت تقنین در می‌پردازیم. چگونه فقه را در زمین خودش بازی داده است و عملا آنچه در عمل اتفاق افتاده است استحاله نظامات در دل مدرنیته بوده است. 🔻ما یکبار نگاه و داریم و یکبار نگاه جزیی و گسسته در قوانین داریم. - قوانینی که مثلا در حوزه خانواده گذاشته شده است به لحاظ آیا غیرفقهی ست؟ قطعا خیر. - آیا به لحاظ یا این فرایند تقنین غیرشرعی ست؟ بله؛ و نمی‌تواند ضامن اسلامی شدن جامعه باشد! 🔻مثلا: - فرزند بعد از طلاق: طبق مشهور فقها حق حضانت پسر تا دوسال با مادر است، اما نظر آقای تا هفت سال را اولی می‌داند. (همین فتوای شاذ را گنجاندند در قانون) (۱) - بردن زن از زمین: طبق مشهور فقها زن از زمین ارث نمی‌برد. یک فتوای فقط از آقای صافی ست که قائل به ارث بردن زن از زمین هست. (این تک‌گزاره نیز از فیلتر رد و تبدیل به قانون می‌شود) - شرط عدم مرد در ضمن عقد: مشهور فقها شرط به اینکه مرد همسر دیگری نگیرد را هم از جمله شروط باطل می‌دانند و در واقع آن را مثال اصلی چنین شرطی ذکر کرده‌اند. برای مثال در می‌نویسد: «اگر شرط خلاف مشروعی کند؛ مثلاً بر سر او نیارد یا با آمیزش جنسی نکند، شرط باطل است ولی عقد و مهریه صحیح است.»(۲) هم در شرح لمعه می‌نویسد: «اگر شرط شود، شرط باطل و عقد و مهریه صحیح است، مانند اینکه شرط کند سرش زن نگیرد.»(۳) - برای خنثی کردن شرط فوق را از با بند و بیل‌های دیگری در دفترچه‌های ازدواج گنجاندند تا عملا ازدواج مجدد مرد غیرممکن یا پرهزینه شود (یعنی می‌شود از فقهی به‌گونه‌ای منظومه سازی شود، که یک حکم حلالی تبدیل به ضد حکم دیگر و ضد مقصود شارع شود) - مباحث دیگری چون و تحصیل زنان در رشته های غیر مرتبط و موارد دیگری طبق نظریه و... 🔻چند مثال بالا به عنوان نمونه اشاره‌ای بود که چگونه فقهی که با نگاه جزیی مخالفت با شرع اسلام ندارد، اما همین فقهی در کلان یا (یا به تعبیر دقیق شهید صدر ) ماهیتی و حکم دیگر و چه بسا حرمت پیدا کند. 🔻مثلا وقتی همین را در مکتب غرب یا نظامات اجتماعی طاغوت می‌بریم یک معنایی پیدا می‌کند، و در معنا و کارکرد دیگری پیدا می‌کند. به عنوان مثال برای سنجش مجموع قوانین در حوزه خانواده (یا هر نظام اجتماعی دیگری) باید با شاخصه‌های همان مکتب ارزیابی شود. پی‌نوشت: ۱- «مسئلة 1388: الام احق بحضانة الولد ان شائت اذا کانت، حرة مسلمة عاقلة مأمونة علی الولد الی سنتین و ان کان انثی، و الاولی جعله فی حضانة الام الی سبع سنین و ان کان ذکرا، و تسقط الحضانة لو تزوجت و لا تسقط لو زنت». منهاج الصالحین، سیدابوالقاسم خویی، ج2، ص285. ۲- المحقق الحلی، ابوالقاسم نجم‌الدین جعفر بن الحسن الهذلی. شرائع الإسلام فی مسائل الحلال والحرام، ص ۵۵۱ ۳- شهید ثانی، تحریر الروضة فی شرح اللمعة، تهران: سمت، هفتم، ۱۳۸۳، صص ۳۴۱–۳۴۰. شذرات؛ ایمان نوروزی @iman_norozi
342 مشاهده