‌ 🔻🔺 اعتراف کسروی به اهمیت نقش علما در . کسروی از نقش علما در مشروطه دفاع کرده‌ و در مقالاتش پیرامون تاریخ مشروطیت در مجله پیمان (سال‌های ۱۳۱۳ - ۱۳۱۷) که در آن سانسور کمتری را بر حقایق تاریخی اعمال کرده است، سخنی شنیدنی دارد. وی به مناسبت بحث درباره خروج مجتهد از تبریز می‌نویسد : این نکته را نباید فراموش کرد که مشروطه را در ایران علما پدید آوردند. در آن روزها که در ایران غول استبداد درفش افراشته کسی را یارای دم زدن نبود، تنها علما بودند که دل به حال مردم می‌سوزاندند. نمی‌گویم دیگران چیزی نمی‌فهمیدند، می‌گویم یارای دم زدن نداشتند! شماره‌های حبل‌المتین، را بخوانید. در آن زمان که توده انبوه در بستر غفلت خوابیده و هرگز کاری به نیک و بد کشور نداشتند، علما دست‌به‌دست هم داده، به رواج پارچه‌های وطنی می‌کوشیدند. در بسیاری از شهرها علما پیش‌ قدم گردیده دبستان‌ها برپا نمودند. سپس هم دیدیم که بنیاد مشروطه را علما گزاردند. * علی ابوالحسنی، و مکتب تاریخ نگاری مشروطه، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۱۳۸۵، چاپ سوم ص ۱۸۱-۱۸۲. • @insamti | این سمتی •