#حق_با_علی_است(24) (قسمت چهاردهم)
هادی امت، علی علیه‌السلام و زمینی که از حجت خداوند خالی نمی‌گردد...
إِنَّمَا أَنْتَ مُنذِرٌ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ[1]
به راستی که تو فقط بیم‌دهنده‌اى؛ و براى هر قومی هدایت‌کننده‌اى است.
در بسیاری از معتبرترین منابع اهل سنت، از راویان متعدد، احادیث معتبر فراوانی نقل شده است که مقصود از هادی در این آیه، علی بن ابی‌طالب علیهما‌السلام است.
به عنوان نمونه:
فخر رازی در تفسیر خود از ابن عباس چنین نقل کرده:
هنگامی که این آیه نازل شد، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله دست مبارکش را بر سینه خود گذارد و فرمود: من بیم‌دهنده هستم»، سپس اشاره به على علیه‌السلام کرد و فرمود:
تو هدایت کننده‌اى یا على!
و به وسیله‌ی تو بعد از من هدایت‌شوندگان هدایت مى‌شوند.»[2]
همچنین سیوطی از بزرگترین مفسران اهل سنت، در تفسیر خود (الدّر المنثور) این روایت را به نقل از بزرگان اهل سنت نظیر: ابن جرير و ابن مردويه و ابونعيم و ديلمى و ابن عساكر و ابن نجار نقل کرده است.[3]
برخی دیگر از علمای بزرگ اهل سنت که در منابعشان این حدیث را ذکر کرده و آن را صحیح دانسته‌اند:
شهاب الدین آلوسی (در تفسیر روح المعانی): ج۷، ص۱۰۳
شوکانی (در فتح القدير): ج۳، ص۸۴
ابن عساکر (در تاریخ دمشق): ج۴۲، ص۳۵۹
ابن کثیر (در تفسیر القرآن العظیم): ج۴، ص۳۷۲
حاکم نیشابوری (در مستدرک علی الصحیحین): ج۳، ص۱۴۰
ثعلبی (در تفسیر خود): ج۵، ص۲۷۲
متقی هندی (در کنز العمّال): ج۱۱، ص۶۲۰
و این‌ها تنها بخش کوچکی از علمای اهل سنت هستند که در منابع خود این حدیث را نقل کرده‌اند!
شدّت اهمیت این آیه، از این حیث است که مؤید این حقیقت معقول در معارف بلند شیعی است که زمین از حجت خداوند که خلق را به سوی خداوند هدایت کند (بی هیچ شک و شبهه و اعواجی) خالی نمی‌ماند!
حتی ابن تیمه، مؤسس فرقه‌ی وهابیت، وقتی سعی کرده است که در صحت حدیث فوق خدشه وارد کند، به این حقیقت مستتر در آیه تمسّک جسته، که اگر بخواهد علی مصداق هدایت‌گر در آیه‌ی فوق باشد، دیگر در اقوام پس از زمان حیات خودش چه کسی هادی است؟
بعد نتیجه گرفته است که چون علی علیه‌السلام نمی‌تواند برای اقوام بعد از خودش هادی باشد، پس حدیث فوق نمی‌تواند صحیح باشد![4]
حال آن‌که توجّه نداشته است که با این اقرار، همان عقیده‌ی حقّه‌ی معقول و منبعث از آیات قرآن و روایات نبوی را تأیید کرده است که زمین از حجت خالی نمی‌ماند!
چنانچه امام باقر علیه‌السلام به نقل از رسول خدا حضرت محمد مصطفی صلی‌الله‌علیه‌وآله در تفسیر این آیه چنین بیان می‌دارند:
«من آن منذر و بیم‌دهنده هستم»، در حالی که در هر عصری، امامی از ما اهل بیت، مردم را به آنچه پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) آورده است، هدایت می‌کند.
هدایتگران الهی پس از ایشان، علی (علیه‌السلام) و سپس اوصیای بعد از او، یکی پس از دیگری هستند.
به خدا سوگند، هدایت امّت وظیفه ماست و تا روز قیامت ادامه دارد.
رسول خدا همان منذر است و آنان که خواستار هدایت‌اند، به وسیله علی (علیه‌السلام) هدایت می‌شوند.[5]
و در حدیثی بسیار تأمّل‌برانگیز از امام صادق علیه‌السلام که در حقیقت پاسخ به ادعای ابن تیمیه نیز محسوب می‌شود، در خصوص پرسش ابابصیر درباره‌ی تفسیر این آیه، نقل شده است:
اى ابا بصیر، رسول خدا صلّى‌اللّه‌عليه‌و‌آله (منذر و) بيم‌دهنده است و على عليه‌السّلام هادی بود،
بگو بدانم امروز هم (به نظر تو) هدایت‌گری هست؟
ابابصیر می‌گوید، گفتم: آرى فدایت گردم، هميشه از شما خانواده هدایت‌گری پس از هدایت‌گری دیگر بوده، تا نوبت به شما رسيده است.
فرمود: اى ابا بصیر، خدايت رحمت كند، اگر چنان بود كه آيه‌اى (تنها فقط و فقط) دربارۀ شخصی نازل مى‌شد و چون آن شخص می‌مُرد، آيه هم مى‌مُرد (و دیگر مصداقى نداشت) در نتیجه قرآن مرده بود، ولى قرآن، هميشه زنده است و همان‌طور كه بر گذشتگان منطبق مى‌شد، بر بازماندگان هم منطبق مى‌شود.[6]
پانوشت:
[1] رعد:۷
[2] ابن عباس قال: لما نـزلت (إنما أنت منذر ولكل قوم هاد) ، وضع صلى الله عليه وسلم يده على صدره فقال: أنا المنذر (ولكل قوم هاد)، وأومأ بيده إلى منكب عليّ، فقال: أنت الهادي يا عليّ، بك يهتدي المهتدون بَعْدي. (تفسیر فخر رازی: ج۱۹، ص۱۴)
[3] الدر المنثور (سيوطی): ج۴، ص۶۰۸
[4] منهاج السنة النبویة (ابن تیمیه): ج۷، ص۱۴۲
[5] "أنا المنذر" و فی کلّ زمان إمام منّا يهديهم إلی... (تفسیر العیّاشی: ج۲، ص۲۰۴)
[6] رسول الله صلی الله علیه و آله المنذر و علیّ الهادی یا أبا محمد هل من هاد الیوم؟...
(الکافی (ثقة السلام کلینی): ج۱، ص۱۹۱)
#مبلغ_غدیر_باشیم
#غدیری‌ام
#عید_بزرگ_غدیر
✅ کانال رسمی کتاب جمکران:
@ketabejamkaran
@justhadis110