▼حرف روز
آزمون منافع ملی
در حالی که ذهنها و افکار عمومی، اخبار و تحولات مربوط به انتخابات ریاست جمهوری را دنبال میکند، چهارمین مرحله مذاکرات حساس و مهم مربوط به احیای برجام نیز به اتمام رسید و نمایندگان عضو، برای گرفتن تصمیمات سیاسی به پایتختهای خود بازگشتند. در این زمینه مسئولین دولتی بیان کردند که بخشهای اصلی تحریمها حلوفصل شده و فقط جزئیات کار باقی مانده است.
نکات تحلیلی: باوجود ادعای مسئولین دولتی، شبکه «پرس تیوی» به نقل از منابع آگاه بیان کرد، آمریکا قصد لغو کامل هیچیک از تحریمهای نفتی، بانکی، مالی و انرژی را ندارد، بلکه قصد دارد در مدتزمانی طولانی و طی مراحل متعدد و گامبهگام، اقدام به توقف موقت برخی تحریمها، آنهم در بازههای زمانی ۱۲۰ و ۱۸۰ روزه کند. پرستیوی این را هم اضافه کرد که آمریکا هنوز لغو تحریمهای ایران را نپذیرفته است. آمریکا مدت زمان راستیآزمایی معقول و لازم برای بررسی صحت برداشته شدن تحریمهای نفتی و بانکی که حداقل 3 تا ۶ ماه است را نیز نپذیرفته و تاکنون هیچ تعهدی به عدم تحریم مجدد و یا عدم خروج از برجام نداده است. آنگونه که از اخبار برمیآید، قصد آمریکا در مرحله فعلی، صرفاً بازگشت به برجام و امکان استفاده از مکانیسم بازگشت تحریمهای بینالمللی موسوم به «مکانیسم ماشه» است. چنانچه این خبر مطابق با واقعیت باشد، باید گفت که ایران هیچ سود اقتصادی پایدار و مطمئن از برجام نخواهد برد. تجربه مذاکرات مربوط به احیای برجام نشان میدهد که روایت شبکه پرستیوی متکی به واقعیتهای عینی صحنه مذاکرات است؛ نکاتی که از این شبکه بیانشده، بافاصله کوتاهی، نشانههای بیرونی آن را تأیید کرده است. دراینباره اما نکته اساسی که مایه نگرانی شده آن است که در آستانه انتخابات، تفکری درون کشور بر روی اعلام سریع احیای برجام حساب ویژه باز کرده است. چراکه در بخش اقتصادی و معیشتی، کارنامه قابل دفاعی برای ارائه به مردم ندارد، ازاینرو مسیر کامیابی خود در انتخابات را از راه برجستهسازی متغیر سیاست خارجی و مذاکره در نظر گرفته است.
نکته پایانی: اگر سربازان بخش دیپلماسی کشور بتوانند بهگونهای منطبق بر منافع ملی و خطوط معینشده، به نقطه احیای توافق برسند، روزی را نباید از دست داد و اساساً اینکه مذاکرات مشمول مرور زمان نشود، توصیه رهبر معظم انقلاب است. اما تجربه و نتایج خسارتآمیز برجام نشان میدهد که نبایستی به دلیل منافع حزبی و جناحی، منافع ملی نادیده گرفته شود. به نظر میرسد دولت در ماههای پایانی خود درگیر آزمون مهم منافع ملی شده است. (نویسنده: عزیز غضنفری)