✅درباره فقه هوش مصنوعی ✍️مجتبی رستمی کیا 💠ورود حوزه های علمیه و مجتهدین و فقهیان گرامی به بحث علوم شناختی و هوش مصنوعی غنیمت است، طبیعتاً هوش مصنوعی به عنوان پیشران آینده بر دانش های پاسخگویی همچون فقه بی نهایت اثرگذار است و به طور طبیعی یک فقیه به این مباحث نوپدید وارد خواهد شد. طوبی لکم و حسن مأب؛ همینکه فقه بر روی عاملیت اخلاقی و فقهی ماشین در حال تفکر است حسن است و جای تقدیر دارد. ◽️امسال ما طلاب حوزه های علمیه بختیار بوده ایم که استاد عزیز جناب آقای مفیدی ( حفظه الله) مباحث فقهی خود در برخی از روزها را به « فقه هوش مصنوعی» اختصاص داده اند و با تمرکز بر مسئله « ضمان» سعی می کنند برخی از مفاهیم، احکام و موضوعات فقهی در فضای نوپدید را وارد تحلیل های فقهی خود کنند. اصل این مسئله حسن است و جای تشکر دارد. بنده کمترین تخصصی در علوم شناختی و هوش مصنوعی ندارم ولی به واسطه مطالعات انبوه و دوره های آموزشی در این زمینه دو نکته به ذهنم می رسد که عرض می کنم: 1️⃣یگی گرفتن فیزیکالیسم با مادی گرایی، و تحویل بردن « بدنمندی» و « تضمن بودگی» به فیزیکالیسم که در درس سوم مطرح می شود مطلب ناصحیح و شتابزده ای است. بدنمندی انواع مختلفی دارد که یکی از آن ها به فیزیکالیسم معهود ختم می شود. مراد از بدن مندی این نیست که ذهن پدیده ای مادی است و به عنوان مثال، با مغز یکی است. بلکه مراد این است که شناخت آدمی ارتباط ساختاری با جهان خارج دارد و ذهن در تعامل بی وقف با جهان خارج است و شناخت و حتی صدق مبتنی بر پیش فرض مطابقت بدن با ساختار واقعی شکل می گیرد. ( رک: قائمی نیا، الهیات سایبر، ص 43) 2️⃣هوش مصنوعی در دو نسل علوم شناختی قابل تحقق است، نسل اول « محاسباتی» است و بیشتر با ذهن نابدنمند، دست کاری نمادین عملیات صوری منطقی، بازنمایی معنا و مقوله بندی الگوریتمی همراه است. و علوم شناختی نسل دوم که « شبکه عصبی» است و مبتنی بر ساختار مفهومی عصبی و بدن مندی ساختارهای ذهنی، استعاره های مفهومی، پیش نمونه ها، حیث التفاتی و خلاقیت است. اولی عمدتا ناظر به « هوش مصنوعی ضعیف » است و دومی « هوش مصنوعی قوی» را تولید می کند. تحقیقات اکثر دانشمندان علوم شناختی ( به خلاف تحقیقات رایج در فضای ایران) بر دومی متمرکز است. به نظر می آید که تفکیک صحیحی میان این دو هوش در درس استاد صورت نمی گیرد. تقریر استاد محترم از هوش مصنوعی الگوریتمی ( نسل اولی) است ولی برهان اتاق چینی جان سرل ( به سکت راء) در فضای نسل دوم است. ◽️توفیقات روز افزون استاد محترم و شاگردان گرامی ایشان را از درگاه الهی خواستارم و امیدوارم این چنین درس هایی با قدرت بیشتر در حوزه های علمیه آغاز گردد. 👈 فلسفه زبان اسلامی در ایتا 🆔@projectsystem 🌐@kiamojtabaphd