﷽ بِسمِ اللّٰه الْرَّحمٰن الْرَّحیم 🔸 : گزیده تفسیر شهید آیت الله بهشتی 🔺 انتشار روزانه تفسیر در ایام 🔺قسمت 4⃣ 🔹 قرآن كتاب شناخت طبيعت نيست، ولي دو مطلب در اين زمينه بايد دربارهء قرآن مورد توجه قرار گيرد. اوّل اين كه قرآن انسان را به مطالعهء طبيعت و كوشش در راه شناخت طبيعت تشويق كرده و مي‌كند. قرآن كتابي است كه مسلمان انديشمند مي‌سازد. چنين انساني در خودش و ساختمان خودش مي‌انديشد، در جهان و ساختمان جهان مي‌انديشد. همه جا خدا هست، انديشه‌اي وسيع و ژرف و عميق در آفاق و انفس: (سَنُرِيهِمْ ءَايَـتِنَا فِي الْاَفَاقِ وَ فِي أَنفُسِهِمْ حَتَّي يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَ لَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَي كُلِّ شَيء شَهِيدٌ) «به زودي نشانه‌هاي خود را در افق‌ها]ي گوناگون[ و در دل‌هايشان بديشان خواهيم نمود، تا برايشان روشن گردد كه او خود حقّ است. آيا كافي نيست كه پروردگارت خود شاهد هر چيزي است؟»( سوره فصلت آیه ۵۳) 🔹 ميدان انديشيدن براي مسلمان وسيع است، چه در خودشناسي و چه در جهان شناسي. ژرف و عميق است به اين معنا كه يك عالِم طبيعي، در مطالعات طبيعي و جهان طبيعت گاهي اسير بعضي از امور مي‌شود و ديگر نمي‌تواند در پس اين پردهء رنگارنگ طبيعت، آن نقش نگاري كه اين همه نقش را بر اين پرده ترسيم كرده ببيند! ديد او از اين ديوار ضخيم طبيعت عبور نمي‌كند، بُرد ديدش كم است. دائماً در عالَم طبيعت كار مي‌كند، اما اگر يك بار به خود بيايد و از او سؤال بشود كه در پس اين پرده چه مي‌بيند؟ پاسخ روشني ندارد، قرآن مي‌فرمايد: اي عالِم طبيعي! اين قدر در طبيعت دست و پايت را بند نكن، بدان که يکايك اين جلوه‌هايي كه در عالَم طبيعت مي‌بيني، تجلّي آفريدگار طبيعت است. «يك فروغ رخ ساقي است كه در جام افتاد.» 🔹 بنابراين مسلمان طبيعت شناس، در كوشش براي شناسايي ريزه كاري‌هاي طبيعت، از اين نظر با يك عالِم طبيعي مادّي هيچ فرقي ندارد. يعني آن‌جا كه مي‌خواهد كار مثبت انجام بدهد، عالِم خداشناس طبيعي كه علمش علم طبيعت است، با عالِم مادّي طبيعي از نظر كار مثبتش يعني شناخت طبيعت، فرقي با يكديگر ندارند. اما آن‌جا كه عالِم طبيعي مادّي مي‌گويد همين طبيعت و ديگر خدا نه! كارش جنبهء منفي پيدا مي‌كند. آن‌جا عالِم طبيعي خداشناس مي‌گويد چرا خدا نه؟ هم طبيعت و هم خداي آفريدگار طبيعت. پس قرآن دعوت كنندهء به مطالعهء كتاب طبيعت هست و اين صحيح است. 🔹 درست برعكس، خيلي از مكتب‌هاي ديني به انسان‌ها الهام مي‌بخشد كه اصلاً از مطالعهء طبيعت صرف نظر كن، مبادا گمراه بشوي. متأسفانه در يك دوران ممتدّي از زندگي جامعهء اسلامي، عدّه‌اي از افراد كه آگاهي‌شان كم بود، همين بلا را به سر ما هم آوردند. مي‌گفتند: مبادا نزديك اين علوم طبيعي بروي، بي دين مي‌شوي! 🔹 قرآن مي‌گويد: كتاب طبيعت را مطالعه كن تا ديندار بشوي، اين آقا مي‌گويد: كتاب طبيعت را نخوان بي‌دين مي‌شوي! خوب اين به دليل ناآشنايي با قرآن است. از وقتي جامعهء ما با قرآن قهر كرد، مي‌بايست قهر الهي هم شامل حالش مي‌شد. بايد جامعهء اسلامي با قرآن آشتي كند، آن هم آشتي كامل. بايد قرآن را بفهميم تا ديگر هر مطلبي را از هر زباني و از هر قلمي نپذيريم. اين بود منطق اول ما برای اين كه چرا اين بحث‌هاي مفصّل را با اين برنامهء فشردهء زندگي كه من دارم و دوستان نيز دارند، شروع كرديم. 🔹 پس اين يك اصل عالي اسلامي است كه قرآن كتابي است كه مسلمانان و پيروان قرآن را به مطالعهء طبيعت تشويق مي‌كند و از اين كه كسي از اين راه منحرف شود، نمي‌هراسد. به عكس، مي‌گويد اين خود راهي به سوي خداست. ادامه دارد... 📚 تفسیر منتشر نشده @ma_va_o