#فقه
💠 توقیعات
❖ استاد معظم حاج سیدمحمدجواد شبیری:
● توقیعات در گذشته در طومار نوشته می‌شده و اندازه آن طومارهای توقیع، بزرگ بوده است. این طومارها، «درج» نام داشته است. از آن جهت که سوال، بر روی طومار نوشته می‌شده و برای درج پاسخ حضرت، مقداری جای خالی قرار می‌دادند و پایین‌تر از آن، سوال بعد ذکر می‌شده است و به همین ترتیب تا پایان طومار سوالات ذکر می‌شده است.
به آن پاسخی که حضرت در ذیل سوال درج می‌نماید، توقیع اطلاق می‌شود.
● شیخ طوسی در کتاب الغیبة این توضیحات در مورد توقیع را از محمد بن عبدالله بن جعفر الحمیری نقل کرده است.
● توقیعات در اصل، مربوط به سلاطین بوده است. سلاطین در زمان قدیم، کاتبی داشتند که حکم را می‌نوشته است و سلطان، در ذیل حکم، یک جمله‌ای در تایید آن درج می‌کرده است. به این نوشته سلطان، توقیع گفته می‌شود.
جهت توضیح بیشتر در مورد توقیع، به مدخل «توقیع» در دانشنامه جهان اسلام رجوع شود .
🔺 درس خارج فقه؛ ۵ مهر ۱۴۰۲
#توقیعات
@madras_emb