🔶در بین آثار جابری پروژه نقد عقل عربی محصول تفکرات او بود. این پروژه که در چهار جلد منتشر شده بود (دو جلد اول، عقلانیت عربی و جلد سوم و چهارم، نقد عقل سیاسی و نقد عقل اخلاقی بود) میوه نگاه جابری به سنت و تجدد و روش تعامل این دو برای زندگی در امروز بود. همچنین جابری در کتابهای «نحن و التراث» و «التراث و الحداث» نگرش خود به مسئله سنت و تجدد و نحوه تعامل صحیح بین آن دو را بیان کرده است.
🔶شیوه جابری در مقولهبندی اندیشه جهان عرب به روش ساختارگرایان است. وی علوم نظری جهان اسلام را به برهانی، عرفانی و بیانی فصلبندی میکند و با زوجهای ساختاری محورهای هر یک از این سه گونه اندیشه را برمیشمرد. این تقسیمبندی صرفا توصیفی نیست؛ او اندیشه عرفانی را عقلی منحرف میخواند که جهان اندیشه اسلامی را از مسیر مستقیم دور ساخته است. آنقدر که او به اندیشه عرفانی میتازد به علوم بیانی نمیتازد. در چهارچوب فکری وی علوم بیانی بیشتر بر عقل اهل سنت سایه افکنده و اندیشه عرفانی بر عقل شیعیان.
🔶غیرت شیعی مؤلف کتاب عقلانیت شیعی برنمیتافت که نقطه قوت اندیشه شیعی اینطور مورد بی مهری قرار گیرد. بنابراین او سال ها در ذهنش با استدلالهای جابری در کشاکش بود تا بدین صورت نگرش و روش و دادههای او را مورد نقد قرار دهد.
🔶از نظر دریابیگی صراط مستقیم و امت وسط، اهل بیت عصمت و طهارتاند که شیعیان به راهبری آنان از هر افراط و تفریطی به دورند. قدم صدق و مشی معتدل در بهره مندی از ظاهر و باطن، عقل و شهود ویژگی بارز این مدرسه است.
🆔
@meshkatnoor