□در ایام مخصوص ذی الحجه هم که از روز هشتم و نهم بخصوص شروع می شود، اعمال، تا سیزدهم ماه ذی الحجه به مدت پنج روز، روز نهم ذی الحجه، دهم عید قربان، یازده و دوازده و سیزدهم، این پنج روز و تقریباً هم پنج شب، اصل وجوبش شب دهم، شب یازده، شب دوازده، شب سیزده چهار شب است؛ اگر شب نهم، عرفه را هم بخواهند در منا باشند یا در عرفات، به عنوان یک امر استحبابی، پنج شب. □مجموع حج وجوبی در حج تمتع بر می گردد به چهار شب و پنج روز. که تا حاجی این چند شب خاص را از شب دهم ذی الحجه و از روز نهم ذی الحجه، اول ظهر و قبل الظهر در عرفات تا روز سیزدهم را، این پنج شب ، چهارشب و پنج روز را، تا در مواقف سه گانه ی عرفات و مشعر که مزدلفه هم می گویند، و منا و طواف اینها در مکه را ادراک نکند در حقیقت، حاجی نمی شود، معتمر است. ولذا تمام کسانی که به عمره می روند، حاجی نمی شوند، اینها معتمر می شوند. □چون کسی که به عمره رفت، حج نرفت؛ چون ایام حج نیست. بله کسانی که در ایام حج به حج می روند، هم عمره تمتع به جا می آورند، هم حج را، که حج فقط بر می گردد به این چهار شب و پنج روز؛ بغیر از این رونده های مکه، معتمرند. □این که اگر کسی حج عمره رفت و آمد و حج اصلی عرفات و مشعر و منا را در این چهار شب خاص از نهم روز عرفه و ذی الحجه به وقت عربستان تا روز سیزدهم در مواقف ثلاث نباشد، اینهایی که می نویسیم در پارچه ها: مقدم فلان حاجی که معتمر است، این دیگر توسّع در تعبیر است؛ در حقیقت ، شخص، حاجی نیست، معتمر است. مگر اینکه از قبل حاجی شده باشد، الان برود عمره برگردد اطلاق حج و حاجی بر او می کند. □○ استاد صمدی آملی○□ @mohamad_hosein_tabatabaei