■●‍ #عوامل_و_زمینه_های_رخداد_عاشورا (قسمت هشتم)●■ ■زمينه‌هايي كه به معاويه امكان داد حكومت خودش و بعد هم ولايتعهدي يزيد را تثبيت كند: 1⃣یکی سطح پايين #فهم_ديني مردم بود؛ سطح فكر مردم پايين بود. درك ديني مردم پايين بود؛ خصوصاً در شام. البتّه این هم تکرار بحث‌هایی است که سال‌های قبل گفته‌ایم. شام اصلاً عجيب و غريب است. شام شهري است كه معاويه روز چهارشنبه اعلام مي‌كند مي‌خواهيم نماز جمعه بخوانيم، همه‌ي مردم هم مي‌آيند به معاويه اقتدا مي‌كنند و روز چهارشنبه نماز جمعه مي‌خوانند! يعني سطح فهم ديني اين‌طور است. فهم دين پايين است. خصوصاً در شام كه اصلاً می‌دانید، اسلام با بني‌اميّه وارد سرزمين شام شد. ولذا مردم شام، اسلام را به روايت بني‌اميّه شناختند و به آن ايمان آوردند. اسلام انحرافي، اسلام اشرافيّت، اسلام ظلم، اسلام تبعيض، اسلام تاراج، اسلام شهوتراني، اسلام ميگساري، اين اسلام را شناختند. سطح فهم ديني به‌شدّت پايين بود؛ #فهم_اجتماعي به‌شدّت پايين بود؛ قدرت تجزيه و تحليل مسائل به‌شدّت در مردم پايين بود. این یک معضل بود كه به معاويه امكان داد آن نيّت شومش را محقّق كند. 2⃣دومين چيزي هم كه امكان داد حكومت خودش را مستقر و ولايتعهدي يزيد را هم تثبيت كند، روحيّه‌ي #قبيله‌گرايي است كه بين عرب رايج بود. اين هم از آن معضلات جدّي است. متأسّفانه فرصت نیست و زمانمان محدود است؛ والاّ ریشه‌ی این را در #سقیفه نشان می‌دادم که چگونه همین روحیّه‌ی قبيله‌گرايي آنجا کار کرد! و در طول تاريخ اسلام مؤثّر بوده است. متأسّفانه اين خلق و خوي در بين عرب حاكم بود كه اهالي هر قبيله‌اي مطيع محض رئيس قبيله‌شان بودند؛ گوسفندوار دنبال رئيس قبيله‌شان حركت مي‌كردند و در نتيجه شما برای اینکه يك قبيله را به يك سمت بكشانيد، كافي بود رئيس آن قبيله را بكشانيد و #معاويه اين نكته را خوب فهميد. با پول‌هاي هنگفتي كه از بيت‌المال مسلمين به تاراج برده بود، به رؤساي قبايل هديه مي‌داد و اينها را مي‌خريد. در خود كوفه هم با همين پول‌ها كار كرد؛ يعني بسياري از مردم كوفه كه آمدند كربلا و با امام حسين عليه السلام جنگيدند، آدم‌هاي نفهم بي‌شعوري بودند كه چون ابن‌زياد توانست رئيس قبيله‌شان را با پول بخرد، اينها هم دنبال رئيس قبيله‌ راه افتادند و به كربلا آمدند و با امام حسين عليه السلام جنگيدند. اين نكته را هم معاويه خوب درك كرده بود ولذا با پول آنها را خريد. رؤسای قبایل را خرید و به تبع آنها، اعضاي قبايل از رئيسشان تبعيّت كردند و از حكومت معاويه و ولايتعهدي يزيد حمايت كردند. 3⃣سومين نكته هم #ضعف_ايمان مردم بود كه اشاره کردم؛ ايمان كه ضعيف باشد، انسان هم راحت خود را مي‌فروشد، هم مي‌ترسد، هم تطميع مي‌شود، هم اغراض و اهدافش در زندگي، رضايت خدا و فرمانبري از دستورات الهي نيست. غرض و هدفش رسيدن به تمنيّات مادّي و دنيويش است. ادامه دارد... #سیره_و_تاریخ #امام_حسين_علیه_السلام #محرم_۱۴۴۲ @mohamad_hosein_tabatabaei