🍀قوس نزول و قوس صعود - ۲🍀 ▪️ با به انتها رسیدن قوس نزول، قوس صعود آغاز و جریان بازگشت و رجعت به مبدأ شروع شد. ▪️ از دل خاک بى‌جان، گیاه رویید. گیاه نیز طعمه‌ى حیوانى شد و به پیکر حیوان تبدیل شد. حیوان نیز غذاى انسان شد و به بدن انسان مبدّل گردید. ▪️ همین سیر در مراحل انعقاد نطفه‌ى انسان تا به کمال حیوانى رسیدن جنین در چهار ماهگى، و پس از آن، تعلّق یافتن روح انسانى، که از احسن تقویم به اسفل سافلین فرود آمده و تنزّل یافته بود، به جنین، طى مى‌شود. ▪️ در هر دو صورت یادشده، سیر کمالى جماد، گیاه و حیوان، به پدید آمدن بشر منجر شد. سیر کمالى مزبور تا این مرحله، به‌صورت قهرى و جبرى طى شد. ▪️ بشرى که در مسیر سلوک عرفانى قرار مى‌گیرد، با ترک دلبستگى و تعلّق از دنیا و تهذیب و تزکیه‌ى نفس از راه علم و عمل، به اختیار، راه کمال را در پیش مى‌گیرد. ▪️ در نخستین گام، با پشت سر نهادن عالم طبیعت، به عالم ملکوت راه پیدا مى‌کند و سپس به عالم جبروت بار مى‌یابد. آن‌گاه از جبروت نیز پر مى‌کشد و به عالم لاهوت یا مقام واحدیّت، که نتیجه‌ى فیض اقدس بود، وارد مى‌شود. ▪️ در این عالم، به ترتیب به فنا و توحید افعالى، صفاتى و اسمائى نایل مى‌شود؛ به این صورت که ابتدا فاعلیّت خود و هرچه جز خدا را در فاعلیّت حضرت حق فانى مى‌بیند و تنها فاعل هستى را خدا مى‌یابد و همه‌ى ما سوى اللّه را تجلّیگاه فاعلیّت خدا مشاهده مى‌کند. ▪️ سپس تمامى صفات خود و دیگر مخلوقات را در صفات الهى فانى و مندک و همه‌ى عالم را جلوه‌گاه صفات الهى مى‌یابد و در تمامى عالم، صفتى جز صفات الله نمى‌بیند. ▪️ آن‌گاه تمامى موجودات صاحب صفت را در حضرت حق فانى مى‌بیند و در عالم، صاحب‌ صفتى جز خداوند مشاهده نمى‌کند. ▪️ در اینجا نوبت به آخرین جهش و پرواز مى‌رسد و با صعود از عالم لاهوت، هستى سالک، همه‌ى ما سوى الله و همه‌ى افعال و صفات، در حضرت احدیّت فانى مى‌شود و اثرى از احساس هستى، صفت و فعل، در وجود سالک باقى نمى‌ماند و این‌گونه تمامى تجلیّات، در ذات فانى و مندک مى‌شود. ▪️ در اینجا سالک به فنا و توحید ذاتى و به تعبیر دیگر، به فناء فِى اللّه و بقاء بِاللّه نایل مى‌شود و به این ترتیب قوس صعود به پایان مى‌رسد و به عالم هاهوت، یعنى مقام احدیّت ختم مى‌شود. ======== در ادبیّات عرفانى، بعضآ اصطلاح ملکوت در برابر مُلک به کار مى‌رود و مقصود از آن، تمام عوالم بالاتر از عالم ناسوت یا طبیعت است. در چنین مواردى، ملکوت شامل جبروت و جبروتیان نیز مى‌باشد. ◾️کتاب شراب طهور تألیف استاد مهدی طیّب◾️ #شراب_طهور @mohamad_hosein_tabatabaei