▪️انسان برای کسب فسحت وجودی و توسعه‌ی باطنی، حد یقف ندارد چرا که حق سبحانه تعالی درباره‌ی او فرمود: «نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي» (ص، ۷۲). انسان از جنس خداست لذا حد یقف ندارد. آنقدر توسعه پیدا می‌کند و توسعه پیدا می‌‌کند تا خدایی شود همانطور که فرمود «عَبْدِي‌ أَطِعْنِي‌ أَجْعَلْكَ مِثْلِي‌» (بحار الأنوار، ج ۱۵، جزء دوم، ص ۲۹). انسان مثل الله می‌شود. انسان ظل الله و سایه‌ی خدا می‌شود... وجود او چنان وسیع و فسیح می‌گردد که صادر اول می‌شود و به مقامی می‌رسد که اگر تمام ماسوی الله را در گوشه‌ی قلب او قرار دهند ذره‌ای تکان نخواهد خورد. انسان چنین وسعتی پیدا می‌کند که می‌گوید تعداد قطرات باران را می‌دانم. اینکه انسان چنین سخنی می‌گوید به این معناست که علم او لایتناهی است. «يَفْسَحِ اللهَ لَكُم»؛ خدا به انسان وسعت می‌دهد لذا به مجلسی بروید و کاری کنید که وسعت وجودی پیدا کنید. امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود این وعاء علم که جان شماست «يَتَّسِعُ بِهِ»، انسان پیوسته سعه پیدا می‌کند و این توسعه، توسعه‌ی عرضی و عَرَضی نیست. ▪️در ادامه‌ی آیه می‌فرماید «وَإِذَا قِيلَ انشُزُوا فَانشُزُوا»، وقتی به شما گفته می‌شود بلند شوید، برخیزید و به دیگران جا بدهید؛ می‌توان اهمیت داشتن تواضع را از این آیه دریافت کرد که «إِنَّ الْعِلْمَ ذُو فَضَائِلَ كَثِيرَةٍ فَرَأْسُهُ التَّوَاضُعُ...» (کافی، ج ۱، باب النوادر، ص ۴۸)؛ انسانی که اهل فسحت وجودی شد برمی‌خیزد و به دیگران نیز جا می‌دهد. همچنین می‌توان قائل بود که «فَانشُزُوا» یعنی قیام کنید... جناب علامه‌ طباطبایی در تفسیر این آیه می‌فرماید که «فَانشُزُوا» یعنی برای جهاد و عبودیت به پا خیزید، برای عبادت برخیزید. دیگر اینکه می‌توان چنین گفت که «فَانشُزُوا» یعنی بلند شوید تا دیگران را توسعه بدهید! انسان فسیح، دیگر افراد را نیز فسیح می‌کند؛ زکات علم آموختن آن است و کسی که علم می‌آموزد و فسحت وجودی می‌یابد، دغدغه دارد که دیگران را نیز توسعه دهد و گویا آیه نیز چنین دستوری می‌‌دهد... ▪️«يَرْفَعِ اللهَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ» ▪️ادامه‌ی این آیه، منظور ما را تبیین می‌کند که اگر در پی فسیح شدن جان خود باشید، خدا شما مؤمنان را رفعت می‌دهد؛ «يَرْفَعِ اللهَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ». سپس می‌فرماید در میان این اهل ایمان که خدا آنان را رفعت می‌دهد، درجات کسانی بالاتر است که فسحت وجودی دارند و در مجالس، اهل فسیح شدن و در واقع کسب علم هستند؛ «وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ...» لذا در روایتی از جناب ابن عباس در مجمع البیان دیدم که می‌فرمود: در بین مؤمنین، بالاترین درجه متعلق به علما و کسانی است که اهل علم هستند. جناب جابر بن عبدالله انصاری از پیامبر صلی الله علیه و آله حدیثی نقل کرده است که عالم، یک درجه بر شهید و شهید، یک درجه بر عابد فضیلت دارد. سپس فرمود پیغمبران، یک درجه بر علما فضیلت دارند. آنگاه فرمود فضل عالم بر سایر امت، مثل فضل من پیغمبر بر پایین‌ترینِ افراد از امت است. «وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ»... مجالس ائمه‌ی اطهار و معارف اهل‌بیت علیهم السلام به انسان فسحت و وسعت می‌دهد، باید برویم و یاد بگیریم و باید پیوسته در طلب علم باشیم...