مهندسی شخصیت [یا ملجا کل مطرود]
طبق عقیده باستانشناسانی مانند رومن گیرشمن، قم از نخستین مکانهای روی زمین است که برای نخستینبار میزبان تجمعاتی از انسانهای نخستین بودهاست در این صورت قدمت شهر قم و حومهٔ آن به زمان پیدایش تمدن در حدود ۱۰هزار سال قبل میرسد.