عنوان: قاعده‌ی اختلال نظام و پیوند آن با نظریه‌ی سعادت در نظام‌های فقهی و حقوقی محمد جواددحیدری چکیده: قاعده‌ی «وجوب حفظ نظام و حرمت اخلال به آن» از اصول بنیادین فقه اسلامی است که در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی کاربرد دارد. طبق این قاعده، هرگونه اختلال در نظم جامعه و محیط زیست نه تنها حرام است، بلکه مستوجب مسئولیت‌های مدنی و کیفری می‌باشد. اختلال در نظام‌های مختلف، به‌ویژه در حوزه‌ی سلامت و سعادت انسان، می‌تواند تهدیدات جدی برای سلامت جسمانی، روانی، اجتماعی و اقتصادی ایجاد کند. بنابراین، تحقق سعادت فردی و اجتماعی به‌طور مستقیم وابسته به حفظ یک نظام منظم و متوازن در۵ عرصه‌های مختلف است. آلودگی محیط زیست، بی‌عدالتی اجتماعی و آسیب‌های اقتصادی از جمله عواملی هستند که نظم جامعه را مختل کرده و مسیر سعادت انسانی را با چالش‌های جدی مواجه می‌سازند. از این رو، دولت‌ها و نهادهای حاکمیتی باید تمام امکانات خود را برای تأمین نظام سلامت و سعادت انسان بسیج کنند. این سیاست‌گذاری‌ها باید بر مبنای قاعده‌ی «حفظ نظام» تنظیم شوند تا علاوه بر تأمین سلامت جسمانی، عدالت اجتماعی و رفاه عمومی نیز به‌طور همزمان تحقق یابند. بر اساس این قاعده، مسؤولیت‌های مدنی و کیفری برای افرادی که به‌طور عمدی یا از روی کوتاهی موجب اختلال در نظام سلامت و سعادت می‌شوند، ضروری است. در زمینه‌های آلودگی محیط زیست، کمبود امکانات بهداشتی و نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی، تدوین قوانینی با ضمانت اجرایی قوی لازم است تا از این اختلالات پیشگیری شود. این پژوهش نشان می‌دهد که برای حفظ نظام و سعادت انسان، باید سیاست‌ها و قوانین به‌طور جامع و یکپارچه به حوزه‌های سلامت جسمانی، روانی، اجتماعی و زیست‌محیطی توجه داشته باشند. تنها در این صورت است که می‌توان به جامعه‌ای سالم و توسعه‌ای متوازن دست یافت، جایی که سعادت فردی و اجتماعی در پیوند با حفظ نظم اجتماعی و زیست‌محیطی قرار گیرد. واژگان کلیدی: اختلال نظام، حفظ نظام، فقه اسلامی، نظریه‌ی سعادت، سلامت عمومی، مسئولیت مدنی و کیفری، آلودگی محیط زیست. https://eitaa.com/mohammadjavadheidari