پاسخ: اختصاص كلمه «إذ» به زمان گذشته از روى نادانى به ادبيات عرب است، زيرا اين لفظ هم براى گذشته و هم براى آينده استعمال مى‏شود، افزون بر اينكه معانى ديگرى نيز دارد(ر.ك: ابن هشام، مغنى اللبيب، چاپ ايران، ج 1، ص 42 – 44( و گويا مستشكل آياتى از قرآن را كه مربوط به آينده است و كلمه «إذ» در آن‏ها به كار رفته بى خبر بوده است! چنانكه خداوند در باره ديدن دوزخيان با فعل مضارع «تَرى» فرمود: «وَ لَوْ تَرى إذْ وُقِفُوا عَلَى النّارِ...» )انعام:27(. «اگر آنان را ببينى در دوزخ قرار گرفته‏اند...». و در باره مكر و حيله كافران در آينده با فعل مضارع «يَمكُرُ» فرمود: «وَ إذْ يَمكُرُ بِكَ الّذين كَفَروا...» (الانفال:30) «به ياد آور آن هنگام را كه كافران براى تو حيله مى‏كنند...». در آیه اول لفظ «إذ» بر فعل ماضی داخل شده ولی به قرینه «تری» مربوط به آینده است و در ایه دوم لفظ «إ ذ» بر فعل مضارع داخل شده است. پاسخ‏هاى اشكال پيشين نيز گواه بر عموميت دلالت آيه بر جواز توسّل به پيامبر صلی الله علیه وآله براى پس از وفات او است. کانال مهندسی شخصیت و توسعه @MohammadJavadHeidari