آغاز و پایان روزتان با کار خیر باشد
امام صادق علیه السلام فرمود:
«افْتَتِحُوا نَهَارَكُمْ بِخَيْرٍ وَ أَمْلُوا عَلَى حَفَظَتِكُمْ فِي أَوَّلِهِ خَيْراً وَ فِي آخِرِهِ خَيْراً يُغْفَرْ لَكُمْ مَا بَيْنَ ذَلِكَ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ». (الکافی، دار الحدیث، ج 3 ص 365 باب تعجیل فعل الخیر حدیث 2).
«روز خود را با کار خیر آغاز، و با کار خیر به آخر برسانید تا ان شاء الله در میان آن برایتان آمرزش باشد».
شرح کوتاه از احمد باقریان ساروی:
کار خیر وخوب هر چیزی را گویند که خداوند آن را بپسندد و یا از نگاه عقل و عرف پسنیده باشد و شرع با آن مخالفتی نداشته باشد و این چیزی است که در قرآن و احادیث پیشوایان معصوم علیهم السلام به آن فرمان داده و مردم را به انجام دادن آن تشویق کرده اند.
با ضابطه یاد شده اعتقادات خوب و عبادات و انجام دادن تکالیف مالی شرعی و تلاش برای احقاق حق و تقویت دین و مذهب و خدمات عمومی عام المنفعه و انفاق در راه خدا به نیازمندان همه از کارهای خیر شمرده میشوند.
خداوند در قرآن از جمله فرمود: (فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ اسْمَعُوا وَ أَطيعُوا وَ أَنْفِقُوا خَيْراً لِأَنْفُسِكُمْ وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُون) (سوره تغابن: 16).
«بنابراين به اندازه استطاعتى كه داريد از خدا پروا كنيد و [دعوت حق را] بشنويد و اطاعت نماييد و انفاق كنيد كه براى شما بهتر است و كسانى كه خود را از بخل و حرص بازدارند آنان رستگارند».
در این آیه شریفه تقوا و اطاعت از خدا و پیامبر و انفاق در راه خدا همه از مصادیق خیر شمرده شده است.
و نیز فرمود: (يَسْئَلُونَكَ ما ذا يُنْفِقُونَ قُلْ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوالِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبينَ وَ الْيَتامى وَ الْمَساكينِ وَ ابْنِ السَّبيلِ وَ ما تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَليم) (سوره بقره: 215).
«از تو مىپرسند: چه چيز انفاق كنند؟ بگو: هر مال و مايه سودمندى كه انفاق مىكنيد بايد براى پدر و مادر و نزديكان و يتيمان و نيازمندان و محتاج در راه مانده باشد، و هر كار نيكى انجام دهيد، خدا به آن داناست».
و درباره کار خوب آشکار و پنهان فرمود: (ِنْ تُبْدُوا خَيْراً أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُوا عَنْ سُوءٍ فَإِنَّ اللَّهَ كانَ عَفُوًّا قَديرا) (سوره نساء: 149).
«اگر كار خيرى را آشكار كنيد، يا آن راپنهان داريد، يا از بدىِ [ديگران] گذشت كنيد، [كارى مورد پسند خدا انجام دادهايد] يقيناً خدا [با قدرت داشتن بر انتقام] همواره گذشت كننده و تواناست».
و آنچه در حدیث امام صادق علیه السلام بیان شده مقصود این نیست که کار خوبتان فقط در آغاز و پایان روز باشد، بلکه مقصود این است که کمترین کار خوبتان در این دو زمان باشد، بدون اینکه منحصر با آن گردد، بلکه بسیاری از کارهای خوب در شب انجام میگیرد، چنانکه از بعضی از امامان معصوم علیهم السلام نقل شده است که انفاق به مستمندان را خود شبانه بدون اینکه کسی انان را بشناسد انجام میدادند.
شایسته توجه است که کار خیر در صورتی ارزشمند است که (اولا) کار زشت و ناپسندی پس از آن انجام نگیرد تا اثر و پاداش آن را از بین ببرد و (ثانیا) نیت و انگیزه کار خیر تنها خداوند باشد نه با انگیزه های غیر خدایی، چنانکه خداوند درباره انفاق با انگیزه دنیایی فرمود: (مَثَلُ ما يُنْفِقُونَ في هذِهِ الْحَياةِ الدُّنْيا كَمَثَلِ ريحٍ فيها صِرٌّ أَصابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَأَهْلَكَتْهُ وَ ما ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَ لكِنْ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ) (سوره آل عمران: 117).
«داستان آنچه [كافران] در اين زندگى دنيا انفاق مىكنند، مانند بادى آميخته با سرمايى سخت است كه [به عنوان مجازات] به كشتزار قومى كه بر خود ستم كردهاند برسد و آن را نابود كند و خدا به آنان ستم نكرده است، ولى آنان به خويشتن ستم مىورزند».
و اما سخن درباره ارزش و پاداش کار خیر خواهد امد