رسول اکرم(صلی الله علیه واله)؛ پیام‌آور عشق و تمدن‌ها محمد جواد حیدری چکیده نظریه عشق تمدن ها مبانی مهمی در قران وحدیث وسیره دارد حضرت محمد(ص)، آخرین فرستاده الهی، نه‌تنها بنیان‌گذار دین اسلام بلکه معمار عشق ومحبت و تمدن نوین بود که بر پایه ایمان، عدالت، اخلاق و همزیستی مسالمت‌آمیز بنا شد. آموزه‌های ایشان در فضایی ظهور یافت که جوامع گرفتار اختلافات قبیله‌ای، بی‌عدالتی و بحران‌های اخلاقی بودند. پیامبر اسلام با تأکید بر عشق الهی، عدالت اجتماعی و گفت‌وگوی تمدنی، الگویی جاودانه برای بشریت عرضه کرد. این مقاله با بررسی ابعاد رسالت پیامبر(ص) نشان می‌دهد که میراث تمدنی او امروز نیز الهام‌بخش صلح، وحدت و معنویت در جهان معاصر است. مقدمه در تاریخ ادیان و تمدن‌ها، پیامبران الهی نقشی بنیادین در تحول جوامع داشته‌اند. اما حضرت محمد(ص) به عنوان خاتم پیامبران، رسالتی مضاعف بر دوش داشت: معرفی آخرین دین الهی و بنیان‌گذاری تمدنی نوین. تمدنی که بر پایه عشق به خدا، عدالت اجتماعی، اخلاق انسانی و همزیستی صلح‌آمیز شکل گرفت. بررسی این ابعاد می‌تواند درک تازه‌ای از نقش تمدنی پیامبر در گذشته و حال به دست دهد. ۱. توحید: اساس عشق و وحدت تمدنی پیامبر اسلام(صلوات الله علیه واله) محور اصلی رسالت خویش را ایمان وعشق به خدای یگانه معرفی کرد. این اصل، انسان‌ها را از اسارت قبیله‌گرایی و نژادپرستی آزاد ساخت. امت واحده اسلامی شکل گرفت که هویت تمدنی جدیدی فراتر از مرزهای قومی ایجاد نمود. > به تعبیر نصر (Nasr, 2001)، توحید به عنوان «زیربنای تمدن اسلامی» نیروی وحدت‌بخشی بود که مسلمانان را به فرهنگی جهانی پیوند زد. ۲. اخلاق و عدالت: ستون‌های جامعه اسلامی رسول اکرم(صلی الله علیه واله) در حدیث مشهور فرمود: «إنّما بُعِثتُ لِأتمّم مَکارِم الأخلاق». عدالت در توزیع ثروت و حمایت از مستضعفان احترام به کرامت انسانی فارغ از دین و نژاد تأکید بر محبت و برادری به عنوان پیوند اجتماعی > مونتگمری وات (Watt, 1974) پیامبر را «رهبر اخلاقی و اجتماعی» معرفی می‌کند که اصلاحاتش جامعه جاهلی را دگرگون ساخت. ۳. صلح‌جویی و گفت‌وگوی تمدنی پیمان حدیبیه نمونه‌ای بارز از سیاست صلح‌طلبانه پیامبر بود. تعامل حکیمانه با اهل کتاب و گروه‌های دیگر، اسلام را به دین گفت‌وگو بدل کرد. > کارن آرمسترانگ (Armstrong, 2006) پیامبر را «پیامبر صلح و رحمت» توصیف می‌کند که روششق می‌تواند الگویی برای جهان امروز باشد. ۴. چالش‌های پس از پیامبر(ص) اختلافات سیاسی و مذهبی پس از رحلت پیامبر مانع تداوم کامل الگوی وحدت‌بخش او شد. این رخداد نشان داد که استمرار تمدن اسلامی نیازمند بازگشت همیشگی به آموزه‌های نبوی است. ۵. پیام جاودانه برای جهان معاصر جهان امروز با بحران معنا، خشونت و جنگ‌های فرسایشی روبه‌روست. آموزه‌های پیامبر اسلام همچنان چراغ راهی برای عدالت، صلح و همزیستی هستند. > اسپوزیتو (Esposito, 2002) اسلام را «دینی تمدنی» می‌داند که ظرفیت بالایی برای صلح جهانی دارد. نتیجه‌گیری پیامبر اسلام(ص) نه‌تنها آورنده آخرین دین الهی بلکه بنیان‌گذار تمدنی مبتنی بر عشق، عدالت و صلح بود. تمدنی که او بنا نهاد، الگویی فراتاریخی برای بشریت است و می‌تواند امروز نیز به عنوان چارچوبی برای عشق میان ملل وتمدن ها و همزیستی مسالمت امیز میان ملت‌ها و ادیان مورد توجه قرار گیرد منابع منتخب Armstrong, K. (2006). Muhammad: A Prophet for Our Time. HarperCollins. Watt, W. Montgomery. (1974). Muhammad: Prophet and Statesman. Oxford University Press. Esposito, J. (2002). What Everyone Needs to Know about Islam. Oxford University Press. Nasr, S. H. (2001). Islam: Religion, History, and Civilization. Harper. Lings, M. (1983). Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources. Islamic Texts Society. مطهری، مرتضی. (۱۳۷۴). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: صدرا. جعفریان، رسول. (۱۳۸۸). تاریخ اسلام. تهران: نشر علم.