*پوپر چه می گفت که همه را برآشفت؟*
✍️ قاسم خرمی
🌀 27 شهریور( 17 سپتامبر) روز درگذشت، کارل پوپر فیلسوف جنجالی است که تا روز مرگش تقریبا با همه ایدئولوژی های معاصر درگیر بود.
🌀 او به فیلسوفانی مانند افلاطون، هگل و مارکس به خاطر دیدگاه اتوپیایی، آرمانشهری، انتزاعی، ایده آلیستی، پیشگویی تاریخی و کلی گویی غیر علمی آنها نقد داشت که به شکل گیری جوامع بسته و توتالیتر کمک کرده اند.
مي گفت: آنها به جای اینکه مشخص کنند «چه نوع حکومتی مناسب بشر است؟» به دنبال این بودند که «چه کسانی باید حکومت کنند»؟!
🌀 به نظر او فلسفه تاریخ و کلان روایت هایی که مسیرآینده جوامع بشری را پیش گویی می کنند به ظهور دیکتاتورهایی منجر می شوند که می خواهند با زور و خشونت آن پیش گویی ها را محقق کنند.
در صورتیکه تاریخ، جز آنچه ما می کنیم نیست و معنا و جهت از پیش تعیین شده ای ندارد. به جاي ادعاي سعادت و خوشبختي جامعه بايد در عالم واقعي، قدري از رنج و مصيبت بشر را كم كرد.
🌀 به دموکراسی های لیبرال هم نقد داشت که با صور انتخابات، راههای به قدرت رسیدن افراد را تعیین کرده است اما مشخص نمی کند که وقتی حاکمان از طریق زور و یا فریب افکار عمومی، مردم را به ستوه می آورند، چگونه می توان بی درد سر آنها را کنار زد.
🌀 پوپر با عاریت گرفتن این پیام فلسفی کانت که « بدون فهم انسان، درک هیچ پدیده سیاسی ممکن نیست»، به این باور اساسی دست یافت که فردیت انسانها جدای از اجتماع (امت واحده، وحدت قومی و یا وحدت ملی) فینفسه ارزشمند است و نباید آنان را در خدمت آرمانشهرها و ناکجا آبادهای دستنیافتنی قرار داد.
🌀به نظر پوپر پوزیتیویسم و اثبات گرايي هم مفهوم دقیقی نیست. خیلی چیزها را می توان آزمایش و رد کرد اما نمی شود اثبات کرد.
براساس قاعده ابطالپذیری، هیچکس به تمام حقیقت دسترسی ندارد، بنابراین مردم با عقاید مختلف باید بتوانند آزادانه و مسالمتآمیز در کنار هم زندگی کنند و حکومت هم این آزادی ها را حراست کند
🌀دامنه واكنش ها به ديدگاههاي چالش برانگيزي پوپر به ايران هم رسيد. نيروهاي درگير با حكومت پهلوي، او را فيلسوف مايوس كننده خروش خلق ها ناميدند و سپس با پيروز انقلاب اسلامي، رضا داوري نظريه پوپر را رديه اي بر ولايت فقيه و حكومت جهاني ولي عصر ناميد
https://eitaa.com/mohammadjavadheidari
🔻 متن کامل
https://www.karkhanedar.com/انقلابها-برنامهریزی-نمیشوند-بلکه-حکو/