خطرناك و باعث سقوط انسان است. پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:
«... بر يهود امت من سلام نكنيد، از حضرتش سؤال شد:
منظور شما چه كسى است؟ فرمود: كسانى كه صداى اذان را مى شنوند و به نماز اعتنا نمى كنند. »
[ره توشه زایر ویژه حجاج بیت الله الحرام - اهميت قرائت در نماز - صفحه۲۰]
اهميت قرائت در نماز
نماز در ميان عبادات، از اهميت و ارزش خاصى برخوردار بوده و شرط قبولى ساير اعمال، قبول شدن نماز است، از سوى ديگر نمازى كه بدون قرائت صحيح بجا آورده شود، باطل است و چون بطلان نماز در حج،
اعمال و مناسك حج را با مشكل روبرو مى كند، از اين رو حاجى قبل از سفر حج بايد نمازش را تصحيح كند و در ميان اجزا و شرايط نماز، «قرائت» اهميت ويژه اى دارد.
[ره توشه زایر ویژه حجاج بیت الله الحرام - اهميت قرائت در نماز - صفحه۲۰]
تحمّل سختى هاى سفر
حج در ميان عبادات به جهت محدوديت زمانى و مكانى، شرايط جوّى، شكل اعمال و مناسك، ازدحام جمعيت و لزوم جابجايى هاى مكرّر، با سختىها و دشوارى هايى همراه است. چنانكه جمعى بودن سفر با همه محاسنى كه دارد، مشكلات و محدوديت هايى را بر مسافر تحميل مى كند. بر اين اساس تحمل مشكلات و دشوارى هاى سفر و صبر و استقامت تا پايان اعمال موجب رضايت الهى و اجر و پاداش اخروى خواهد بود؛ چرا كه اجر و پاداش الهى به ميزان سختى و آسانى اعمال متفاوت است. «أفضل الاعمال أحمزها».
از اين رو توقع آسايش و راحتى در سفر حج، دور از واقع بوده و با فلسفه حجّ ناسازگار است فلسفه حج آزمايش بندگان خدا در مراحل سخت و دشوار است تا ميزان بندگى و تسليم آنان آشكار شود.
ار
Z:
[ره توشه حج - اشاره - جلد ۱، صفحه ۶۹]
در سفر پنج فايده نهفته است:
۱- روحيه انسان با نشاط مى شود.
۲- سود مادى براى تأمين زندگى در پى دارد.
۳- به انسان علم و آگاهى مى بخشد.
۴- آداب و سنّتها را مى آموزد.
۵- با انسانهاى بزرگوار، دوست و آشنا و همراه مى گردد.
اگر بگويى: سفركردن، خوارى و ذلت، و رنج و محنت به همراه دارد و
پيمودن بيابانها و به جان خريدن سختيها و دشواريها را در پيش دارد، پاسخ اين است كه:
براى جوانمرد، مرگ، بهتر از ماندن و زندگى كردن در بين سخن چينان و بدگويان و حسودان است. » [۱]
----------
[۱]: ديوان منسوب به امام على عليه السلام، ص ۴۵: تَغَرَّبْ عَنِ الْأَوْطَانِ فِي طَلَبِ الْعُلَى وَ سَافِرْ فَفِي الْأَسْفَارِ خَمْسُ فَوَائِدَ تَفَرُّجُ هَمٍّ وَ اكْتِسَابُ مَعِيشَةٍ وَ عِلْمٌ وَ آدَابٌ وَ صُحْبَةُ مَاجِدٍ فَإِنْ قِيلَ فِي الْأَسْفَارِ ذُلٌّ وَ مِحْنَةٌ وَ قَطْعُ الْفَيَافِي وَ ارْتِكَابُ الشَّدَائِدِ فَمَوْتُ الْفَتَى خَيْرٌ لَهُ مِنْ مَعَاشِهِ بِدَارِ هَوَانٍ بَيْنَ
[ره توشه زایر ویژه حجاج بیت الله الحرام - ترك عادت ها - صفحه۲۳]
ترك عادت ها
ترك عادت سخت است، ولى محال و غيرممكن نيست. ترك عادات ناپسند در هر شرايطى پسنديده است، ولى در سفر حج كه تمرين مبارزه با نفس و بندگى خداست، از اهميت خاصى برخوردار است. از اين رو
بايد قبل از سفر حج زائر در عادات ناخوشايندى همچون سيگار كشيدن، شوخى هاى زننده، بى نظمى و...
بازنگرى كرده و عزم خود را براى ترك آنها جزم كند تا هم باعث رنجش هم سفران نشود و هم از بند عادات ناپسند رها گردد، خودخواهى را از خود دور كند و به حقوق ديگران احترام بگذارد. آنچه را براى خود نمى پسندد براى همسفرانش نيز روا ندارد. به جاى آنكه خود را محور قرار دهد، با حسن رفتار و سلوك خويش خاطره خوشى از خود در همسفرانش بجا بگذارد.
[ره توشه زایر ویژه حجاج بیت الله الحرام - در انديشه سفر آخرت - صفحه۲۴]
حاجى، نماينده معنوى ديگران
گر چه فرد مستطيع براى انجام تكليف الهى راهى اين سفر مى شود، ولى در حقيقت او نماينده معنوى دوستان، آشنايان و همشهريان خويش است و نشانه اش آن است كه از او التماس دعا دارند، او نيز به ياد همه كسانى كه به دعاهاى او در سرزمين وحى چشم دوخته اند، به ياد گرفتارى هاى مسلمانان جهان، مسؤولان و خدمتگذاران نظام اسلامى، و به ياد شهيدان و حق داران و امام راحل عظيم الشأن دعا مى كند. به ياد دوستان و آشنايان بودن بهترين هديه براى ايشان است.
پذيرفتن عريضه و نذورات ديگران، گذشته از اينكه با مقررات دولت فعلى حجاز ناسازگار است و آن را نوعى شرك و حرام مى دانند، چه بسا موجب زحمت حجاج و خدشه دار شدن چهره جهانى تشيع باشد. از اين رو، به همان دعا و زيارت و طواف مستحبى به نيت آنان
بايد اكتفا كرد. در روايات نقل شده كه گاه به خاطر حضور
يك حاجى از يك خانه، فاميل، روستا يا شهر، خداوند تبارك و تعالى همه اعضاى آن خانواده، فاميل، روستا يا شهر را مورد آمرزش قرار مى دهد.
فلسفه حج
يكى از اهداف بعثت پيامبران، آراسته شدن انسانها به ارزش هاى اخلاقى است. دستورات دينى نيز براى تأمين همين هدف صادر شده، حج نيز از جمله عباداتى است كه اين هدف را تأمين نموده تأثير فر