اشنایی با صفاومروه صفا و مروه در لغت «صفا» در لغت به معناى سنگ سخت و صافى است كه با خاك و شن مخلوط نباشد. طريحى در باره مروه نيز گفته است: «مَرْو»، سنگ سفيد برق دار [۱] را گويند كه با آن آتش روشن مى كنند، مفرد آن «مَرْوَه» است و بدين سان «مروه» را در مكه، مروه ناميده اند. [۲] صفا و مروه، نام دو كوهى بوده است كه در ضلع شرقى مسجدالحرام در محلى به نام مسعى و با فاصله اى حدود ۳۹۵ متر رو در روى يكديگر قرار گرفته اند. هم اكنون از كوه صفا بخشى باقى مانده و بخش باقيمانده كوه مروه در سال ۱۳۷۴ شمسى (۱۴۱۶ ق) به منظور توسعه محدوده مسعى برداشته شد و بدين ترتيب سعى كنندگان، در محل سابق كوه مروه دور مى زنند. ---------- [۱]: تفسير كشف الاسرار، ج ۱، ص ۴۲۵ [۲]: مجمع البحرين، ج ۲، ص ۱۹۴ سعى بين صفا و مروه پس از انجام نماز طواف، حاجى بايد هفت مرتبه فاصله دو كوه كوچك بين صفا و مَروه را، كه امروزه به صورت سالنى ساخته شده و كنار مسجدالحرام قرار دارد، بپيمايد. ۱- سعى، بايد از صفا آغاز و به مروه ختم شود. ۲- پيمودن فاصله صفا تا مروه يك مرتبه و برگشتن از مروه به صفا مرتبه دوم به حساب مى آيد، بنابراين هفت شَوطِ سعى، بر مروه به پايان مى رسد. ۳- نشستن و استراحت كردن و رفع خستگى بر سعى و تقصير صفا و مروه و بين آن، جايز است و اگر در بين سعى باشد، بايد از همانجا كه سعى را قطع كرده ادامه دهد. ۴- سعى بين صفا و مروه، لازم نيست با وضو و طهارت انجام شود، گرچه احتياط مستحب است. ۵- سعى در طبقه دوّم اشكال دارد، چون بالاتر از كوه است. مستحبات: مستحب است پس از نماز طواف، و پيش از سعى، قدرى از آب زمزم بياشامد و بر سر و پشت و شكم خود بريزد و بگويد: «ألَّلهُمَ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً وَ رِزْقاً واسِعاً وَ شِفاءً مِنْ كُلِّ داءٍ و سُقْمٍ». سپس با آرامى دل و بدن، بالاى صفا رفته و به خانه كعبه نظر كند و به ركنى كه حجرالأسود در آن است رو نمايد و حمد و ثناى إلهى را بجا آورد و نعمتهاى إلهى را بخاطر بياورد، آنگاه اين أذكار را بگويد: «اللَّهُ اكْبَرُ» هفت مرتبه. «الحَمْدُللَّهِ» هفت مرتبه. «لا الهَ الّا اللَّهُ» هفت مرتبه. «لا إلهَ الّا اللَّهُ وَحْدَهُ لاشَرِيْكَ لَهُ، لَهُ المُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ يُحْيِي وَيُميتُ وَ هُوَ حَىٌّ لايَمُوْتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيْرٌ» سه مرتبه. قرآن می‌فرماید: إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِن شَعَائِرِ اللّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْهِ أَن یَطَّوَّفَ بِهِمَا وَمَن تَطَوَّعَ خَیْراً فَإِنَّ اللّهَ شَاکِرٌ عَلِیمٌ. [۴] «به راستی که] کوه [«صفا» و «مَروه» از نشانه‌های خداوند است؛ پس کسی که خانه [خدا] را، حج کند یا عمره به جا آورد، هیچ گناهی بر او نیست که به [میان] آن دو، سعی (رفت و آمد) کند؛ و کسی که [فرمان خدا را در انجام کار] نیک بپذیرد، پس در حقیقت خدا، سپاس گزاری دانا است». ---------- [۴]: بقره ۲، آیه ۱۵۸.