🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨
🔺تحلیلی بر عملکرد کمبریج در حوزه اسلام شناسی
🔆🔆🔆🔆
دانشگاه کمبریج از جمله اولین دانشگاه های مطرح جهان است و ورود در مساله اسلام شناسی برای این دانشگاه مساله عجیبی نیست. چراکه بر اساس برآورد یکی از تحقیقات همین دانشگاه، دین اسلام اکنون از همه ادیان زنده جهان، بیشتر در حال گسترش است. البته این دانشگاه به صورت محدود به مطالعات شیعه شناسی به عنوان یکی از فرقه های اسلامی نیز به عنوان پروژه های تحقیقی، سخنرانی یا تهیه گزارش اقدام کرده است که در مقایسه با قدو قواره دانشگاه، تلاش بسیار ناچیزی است. نیز کرسی شیعه شناسی یا گروهی به این نام در این دانشگاه وجود ندارد.
اما دو مساله مهم قابل پیگیری است:
✅پرداختن به مطالعات اسلامی در مقطع دکتری که موجب تدوین رساله ها و طرح های پژوهشی کلان و چند ساله در این خصوص شده و خواهد شد.
✅اساتیدی که به عنوان متخصصین اسلام شناسی در این دانشگاه مشغولند.
دو مساله فوق با یکدیگر پیوند دارند از این جهت که معمولا هدایت رساله ها نیز بر عهده اساتید متخصص اسلام شناسی دانشگاه خواهد بود. اما نکته، دقیقا در خصوص همین اساتید است که تخصص لازم در خصوص اسلام شناسی ندارند.
نکته جالب در خصوص اساتید اسلام پژوه این دانشگاه این است که ایشان از کشورهای مختلف به این مجموعه پیوسته و عموما دارای تخصص فلسفه، فلسفه دین و تصوف هستند اما رزومه کافی در شناخت اسلام نداشته و در حقیقت اسلام شناس نیستند. بررسی رزومه متخصصین اسلام شناسی در دانشکده الهیات، که کمتر از ده نفرند، به وضوح، این مساله را نشان می دهد. ایمیل و اطلاعات تماس این اساتید در سایت دانشکده الهیات کمبریج موجود است.
پیشنهاد نگارنده این است که اسلام شناسان زباندان، اساتید کمبریج را بر اساس رسالت این دانشگاه مبنی بر شناخت اسلام، به گفتگو در قالب وبینار یا نشست علمی دعوت کرده و به تبیین ماهیت اسلام حقیقی و گفتگوی اسلام و غرب بپردازند و باب گفتگویی جدی در زمینه شیعه شناسی را باز کنند. چراکه وظیفه تبلیغ دین و ترویج آموزه های تشیع، این رسالت را بر دوش شیعه پژوهان سنگین خواهد کرد.
تا کی باید به مطالعات استشراقی پاسخ دهیم و بین خودمان، جوابها را دست به دست کنیم. ساده انگاری است اگر گمان کنیم پرداختن وسیع به ابعاد اسلام شناسی و شیعه پژوهی در مجلات علمی خودمان حقیقتا به ترویج این آموزه ها کمک خواهد کرد. البته این اقدامات خالی از لطف نیست اما صدور اسلام نیز به این معنا نیست. باید پاسخ را جایی داد که سوال مطرح شده است.
وقت آن است که در معرفی تشیع و شیعه، پیش افتاده و به طرح و تبیین آموزه ها قبل از وارونه کردن آنها توسط رقیب و دوست ناآگاه بپردازیم.
✍معصومه اسماعیلی