🏴❇️🏴❇️🏴 ❇️ 🏴 ا❁﷽❁ا ✨«وَ إِنْ أَدْري لَعَلَّهُ فِتْنَةٌ لَكُمْ وَ مَتاعٌ إِلى حينٍ» {و من نمى‌دانم شايد اين آزمايشى براى شماست و مايه‌ی بهره‌گيرى تا مدّتى [معيّن]} (سوره مبارکه انبیاء آيه ۱۱۱) ا┅═✧❁🏴❁✧═┅ا 🔳شریفه ۱۱۱ سوره مبارکه انبیاء که در اشاره به موضوعی است که محل ابتلاء و آزمایش و امتحان می باشد، در یکی از وجوه و مراتب معنایی اشاره دارد به موضوعِ واگذار شدن امر خلافت به معاویه ملعون که در نتیجه صلح حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام) رخ داد. به عبارت دیگر، این موضوع سببی برای امتحان و آزمایش خلق و ملاکی به جهت تشخیص میزان یقین و تسلیم آنان در برابر امر امام بود. چنانکه آن حضرت در موارد مختلف، هنگام مواجهه با معاویه ملعون و احتجاج با اعداء، به این آیه شریفه استناد نمودند. ☑️در حقيقت امام حسن المجتبی (علیه السلام) با این استناد، به مردم تفهیم می نمودند که واگذاری ظاهری خلافت به معاویه، «فِتْنَةٌ لَكُمْ وَ مَتاعٌ إِلى حينٍ» است؛ یعنی نه تنها نشان شایستگی آن ملعون نیست، بلکه برای او شرّ و به ضرر اوست، و برای مردم موضع ابتلا و آزموده شدن است‌؛ چنانکه تصریح فرمودند: ▫️«و إِنَّنِي أَعْتَزِلُ هَذَا الْأَمْرَ وَ أُخَلِّيهِ لَكَ وَ إِنْ كَانَ تَخْلِيَتِي إِيَّاهُ شَرّاً لَكَ فِي مَعَادِكَ سَتَنْدَمُ يَا مُعَاوِيَةُ كَمَا نَدِمَ غَيْرُكَ مِمَّنْ نَهَضَ فِي الْبَاطِلِ أَوْ قَعَدَ عَنِ الْحَقِّ حِينَ لَمْ يَنْفَعِ النَّدَمُ» (۱) : ➖[ای معاویه] من از اين امر (خلافت) كناره گرفته و آن را براى تو مى‌گذارم، اگر چه واگذارى من به ضرر قيامت و معاد تو مى‌باشد،.. اى معاويه به زودى پشيمان مى‌شوى همان طورى كه ديگران كه در باطل قدم گذارده يا عدول از حقّ‌ نمودند پشيمان شدند ولى اين پشيمانى زمانى بود كه نفعى به حالشان نداشت! ✔️از انجا که امر امام، «ظَاهِرُهُ لَا یمْلَک» (۲) است [ظاهرش را نمی توان مالک شد]، دارای حکمت های متعددی است که تنها پس از تبیین از جانب خود امام بر مردم روشن می گردد. امام حسن مجتبی (علیه السلام) نیز در موارد متعدد، حکمت ها و علل صلح خود که سبب واگذاری امر خلافت به معاویة (لعنة الله علیه) شد را تبیین نمودند تا حقیقت بر مردم آشکار گردیده و در این ابتلا و امتحان، دچار انحراف نگردند، گرچه تنها عده قلیلی از شیعیان، حقیقتا تسلیم این سیره و محیای حسنی بوده و به امر امام زمان خویش راضی بوده اند. ☑️مطابق فرمایش سبط اکبرِ رسول خدا، امام حسن المجتبی (علیه السلام)، امر خلافت و فرمانروایی مخصوص خداوند عزوجل است که حتی ممکن است به غیر از نیکوکاران، تبهکاران نیز صاحب آن گردند، البته به ظلم و جور و نه به لیاقت و شایستگی شان؛ که در این صورت «فِتْنَةٌ لَكُمْ وَ مَتاعٌ إِلى حينٍ» می باشد [یعنی مايه‌ی بهره‌گيرى حاکم فاجر تا مدّتى معین و سبب آزمايش هم برای حاکم فاجر و هم مردم]. حضرت السید الزکی المجتبی (علیه السلام) در پاسخ به مغیرة بن شعبة (لعنة الله علیه) که از همین موضوع سوال کرده بود، فرمودند: ▪️«..شَأْنِ الْإِمَارَهًْ وَ قَوْلُ أَصْحَابِکَ فِی الْمُلْکِ الَّذِی مَلَکْتُمُوهُ .. هُوَ مُلْکُ اللَّهِ یُعْطِیهِ الْبَرَّ وَ الْفَاجِرَ وَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ إِنْ أَدْرِی لَعَلَّهُ فِتْنَةٌ لَکُمْ وَ مَتاعٌ إِلی حِینٍ» (۳) ➖جواب سخن تو درباره‌ی امارت و قول یارانت درباره‌ی مقام سلطنتی که به‌دست آورده‌اید این است که.. مقام خلافت، مخصوص خداوند عزوجل است که به افراد نیکوکار و [چه بسا در ظاهر به] افراد تبهکار عطا می نماید؛ لذا قرآن مجید می‌فرماید: «من نمی‌دانم، چه‌بسا این مقامی که تا یک مدّت معلومی به شما داده شده موجب آزمایش شما باشد» (سوره انبیاء‌ آیه ۱۱۱)