﷽
رُوِيَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ قَالَ:
«تَفَرَّغُوا مِنْ هُمُومِ الدُّنْيَا مَا اسْتَطَعْتُمْ فَإِنَّهُ مَنْ أَقْبَلَ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى بِقَلْبِهِ جَعَلَ اللَّهُ قُلُوبَ الْعِبَادِ مُنْقَادَةً إِلَيْهِ بِالْوُدِّ وَ الرَّحْمَةِ وَكَانَ اللَّهُ اِلَیهِ بِکُلِّ خَیرٍ أَسْرَعَ»
ترجمه: دل های خود را هر مقدار و تا آنجا که می توانی از هموم و غم ها و دغدغه های دنیایی خالی کنید.خداوند متعال هم قلب های بندگان خود را تسلیم و مطیع او می گرداند و مردم نسبت به او با محبت و مهربان می گرداندو هم چنین، خداوند متعال خیر و خوبی و نعمت را به چنین انسان پرهیزگاری سریع تر می رساند.
شرح: روایت از پیغمبراکرم(ص)، منقول است که حضرت فرمودند: خودتان را تخلیه کنید از اندوه های دنیایی به هر مقدار که توان دارید. این را بهتان عرض کنم: تمام همّ و غمّی که برای دل های ماست، منشأش تعلّقات قلبیه ماست. حالا من یک مثال بزنم: فرض کنید، پشت آن طرف تر، یک کسی است که اصلاً نمی شناسید، هیچ غصّه اش را نمی دانید، مثلاً فرض کن! این، چه می دانم، آن طرف دنیا، اصلاً هیچم نمی شناسی، از پا افتاده و مرده؛ می گویی مرده که مرده. ماها، چرا؟ چیه، چون تعلّق قلبی به اش نداری. درست است یا نه؟ امّا یک نزدیک من اگر چی بشود؟ یک بیماری پیدا بکند، من چی می شوم، اندوهگین می شوم. درست است؟ پس منشأ تمام هموم دنیایی چیه؟ تعلّقات دنیایی است. می فرماید: «تَفَرَّغُوا مِنْ هُمُومِ الدُّنْيَا مَا اسْتَطَعْتُمْ»؛ به هر مقدار که می توانید، تخیله کنید این دل هایتان را، این غم و غصّه های دنیا را. بعد: «فَإِنَّهُ مَنْ أَقْبَلَ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى بِقَلْبِهِ»؛ کسی اگر با دل متوجّه خدا بشود، رو به سوی خدا بیاورد، اقبال؛ رو آوردن دل به سوی خدا، «جَعَلَ اللَّهُ قُلُوبَ الْعِبَادِ مُنْقَادَةً إِلَيْهِ بِالْوُدِّ وَ الرَّحْمَةِ»؛ اگر دل را متوجّه دنیا نکردی، متوجّه خدا کردی، دو تا اثرش را حضرت اینجا می گوید:
یک: و او این است که خداوند، مردم را چون مقلب القلوب خداست. توجّه کنید! مقلب القلوب خداست. خداوند، این طور قرار می دهد که دل های بندگان نسبت به او محبّت پیدا کند و مهربان شود، «جَعَلَ اللَّهُ قُلُوبَ الْعِبَادِ مُنْقَادَةً إِلَيْهِ» منقاد؛ یعنی به این که تسلیم او بشوی. شد؟ منقاد که می گویم؟ تسلیم او بشویم. منشأش هم چیه؟ این است به این که به او محبّت پیدا می کنند و مهربان می شوند، «بِالْوُدِّ وَ الرَّحْمَةِ»
اثر دوّم: «وَ كَانَ اللَّهُ إِلَيْهِ بِكُلِّ خَيْرٍ أَسْرَعَ» حالا مردم، من را خیلی دوست داشتند، یک وقت نکند، دل من هم برود به سمت آن ها که من را دوست دارند، نه! دلت همان به سمت خدا باشد. می فهمی چه می خواهم بگویم؟ حالا هر کی دوست می دارد، بهش لطف می کنید، محبّت می کنید، سرجای خودش؛ امّا چشمم به سوی این چی؟ محبّت مردم نباشد که این ها کارم را راه می اندازند، اصلاً و ابداً. خدا زودتر از همه گره از کارت باز می کند.«وَ كَانَ اللَّهُ إِلَيْهِ بِكُلِّ خَيْرٍ أَسْرَعَ»هر خیری، سریع تر، توجّه کنید. سریع تر از هر کس، شد؟ نتیجه و او این که دو تا مطلب:
یک: تا می توانی دلبستگی ات را به دنیا کم کن، در نتیجه غم و غصّه هایت کم می شود.
دو: دلت را متوجّه خدا کن. فهمیدی چه می گویم؟ هم مردم به تو مهربان می شوند؛ اما این را بهت بگویم، اصلاً چشمی به این نداشته باش. گره ها را او از کار تو چی؟ باز می کند و هر خیری را به تو می رساند.
بحارالأنوار، جلد74، صفحه166
وَ قَالَ (ص) تَفَرَّغُوا مِنْ هُمُومِ الدُّنْيَا مَا اسْتَطَعْتُمْ فَإِنَّهُ مَنْ أَقْبَلَ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى بِقَلْبِهِ جَعَلَ اللَّهُ قُلُوبَ الْعِبَادِ مُنْقَادَةً إِلَيْهِ بِالْوُدِّ وَ الرَّحْمَةِ وَ كَانَ اللَّهُ إِلَيْهِ بِكُلِّ خَيْرٍ أَسْرَعَ.
〰〰〰〰〰
شرح حدیث
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir