﷽
رُوِيَ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلامُ قَالَ:
«لَيْسَ الْخَيْرُ أَنْ يَكْثُرَ مَالُكَ وَ وَلَدُكَ وَ لَكِنَّ الْخَيْرَ أَنْ يَكْثُرَ عِلْمُكَ وَ عَمَلُكَ وَ أَنْ يَعْظُمَ حِلْمُكَ وَ أَنْ تُبَاهِيَ النَّاسَ بِعِبَادَةِ رَبِّكَ فَإِنْ أَحْسَنْتَ حَمِدْتَ اللَّهَ تَعَالَی وَ إِنْ أَسَأْتَ اسْتَغْفَرْتَ اللَّهَ تَعَالَی»
ترجمه: حضرت فرمودند: خیر، این نیست که مال و فرزند تو بیشتر شود. ولیکن، خیر آن است که علم تو بیشتر شود و صبر و تحمّل و بردباریت افزون شود. و این که در میان مردم مباهات و افتخار کنی تو پرورگار خویش را عبادت و پرستش می کنی. پس هرگاه کار نیکو انجام دادی، حمد و سپاس و شکر خداوند را بجا آور؛ و اگر کار بدی انجام دادی از خداوند طلب عفو و بخشش کن.
شرح: روایت از علی (ع)، منقول است که حضرت فرمودند: خیر این نیست که بر مال تو افزوده شود یا بر فرزندان تو. در صدر اسلام این جور بود، که معمولا، که این ها ارزیابی افراد را به مال و فرزند می کردند. آن موقع این جور بود که هرچه بچّه بیشتر بود، پولش بیشتر بود؛ رویش بیشتر حساب می کردند. لذا علی (ع)، آن موقع این را می فرمایند: خیر این نیست، تو خیال نکن، نه به تعبیر ما، کَثْرَت مال یا کِثْرَت فرزند این ها، هیچ کدامش این ها؛ نباید تو، یک دید این را داشته باشی که هرچه این ها بیشتر بشود، خیر به تو بیشتر رسیده است، نه. بلکه از این طرف، چون این ها را همراهش آدم از دنیا نمی برد چون خیر آن چیزی است که همیشه با آدم نفعش برسد. بگذارید من این را پس دوزی کنم یک کمی با هم. چکار کنم. خیر آن است که همیشه نفعش بهم برسد. می فهمی چه می خواهم بگویم؟ مقطعی نباشد؛ شر هم کنارش نباشد. حرف من را خوب گوش کنید.