-جامع -یس -7 🍃لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى‏ أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ (7) فرمان (الهى) درباره بيشتر آنها تحقق يافته، به همين جهت ايمان نمى‏آورند! (7)🍃 ■قرآن به عنوان يكى پيشگويى درباره سران كفر و سردمداران شرك مى‏گويد:" فرمان و وعده الهى بر اكثر آنها تحقق يافته و به همين دليل ايمان نمى‏آورند" (لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى‏ أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ‏). ■لامى كه بر سر جمله است لام قسم است، و مراد از قولى كه بر آنان ثابت شده، كلمه عذاب است، كه خداى سبحان در بدو خلقت در خطاب با ابليس آن را گفت، و فرمود: 🍃 فَالْحَقُّ وَ الْحَقَّ أَقُولُ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ حق- و من جز حق نمى‏گويم- اين است كه: هر آينه دوزخ را از تو و از هر كس از ايشان كه پيرويت كند از همه‏تان پر خواهم كرد. سوره ص، آيه 85.🍃 !■و معنايش اين مى‏شود كه: سوگند مى‏خورم كه قول عذاب بر بيشترشان حتمى شد. ■به هر حال اين در مورد كسانى است كه تمام خطوط ارتباطى خود را با خدا قطع كرده بودند، پيوندها را گسسته، و تمام دريچه‏هاى هدايت را به روى خود بسته بودند، و لجاجت و عناد و خيره‏سرى را به حد اعلى رسانده‏اند آرى اينها هرگز ايمان نخواهند آورد و راه بازگشتى ندارند چرا كه تمام پلها را در پشت سر خود ويران كرده‏اند. ■ضمنا از اين سخن روشن شد كه منظور از اين اكثريتى كه هرگز ايمان نمى‏آورند سران شرك و كفرند و همين گونه شد كه گروهى در جنگهاى اسلامى در حال شرك و بت پرستى كشته شدند، و بعضى كه باقي ماندند تا پايان كار در دل ايمان نداشتند، و گرنه اكثريت مشركان عرب بعد از فتح مكه به مفاد يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْواجاً (سوره نصر آيه 2) گروه گروه وارد اسلام شدند. تفسير نمونه، ج‏18، ص: 320 ترجمه تفسير الميزان، ج‏17، ص: 92