بررسی جریان های فکری موثر در تکوین نگرش کلامی-سیاسی آیت الله جوادی آملی علی #آقاجانی گروه علوم سیاسی، پژوهشکده علوم اجتماعی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران فصلنامه #آینه_معرفت، دانشگاه شهید بهشتی،(رتبه الف)، دوره 24، شماره 3 - شماره پیاپی 80، مهر 1403، صفحه 1-22 چکیده عبدالله جوادی‌آملی از اندیشمندان معاصری است که به جهت جامعیت‌نسبی در دین‌شناسی در حوزه کلام‌سیاسی صاحب‌سخن و نظر بوده و به‌خاطر ورود در سیاست‌عملی و نظری در قواره عالم‌دینی، شایسته تحلیل است.(اهمیت) اگر جریان‌های دانشی-ارزشی را به موافق و مخالف یا رقیب تقسیم کنیم بر این اساس سوال‌اصلی پژوهش آن است که جریان‌های تاثیرگذار(موافق) بر کلام‌سیاسی آیت‌الله جوادی‌آملی چیست؟ فرضیه در پاسخ بدین پرسش با روش تحلیلی-توصیفی(روش) و بر پایه چارچوب‌نظری هرمنوتیک‌اسکینر(چارچوب‌نظری) و مبحث زمینه‌های ذهنی‌اش بر آن است که سه جریان دانشی حکمت‌متعالیه و فلسفه‌اسلامی، تفقه و فقه، و قرآن‌گرایی، بر کلام سیاسی جوادی‌آملی به مثابه بخشی از زمینه‌های ذهنی، سازنده کلام‌سیاسی وی بوده است.(فرضیه) به طورنمونه تاثیرگذاری مبحث تشکیک‌وجود در حکمت‌متعالیه و بازتابش در موضوعاتی مانند خلافت‌انسان، سراج و کاشف‌بودن عقل و ولایت‌شرع و تاثیرش بر مشروعیت‌سیاسی و نیز ترجیح رای‌اکثریت بر اقلیت؛ تاثیر تفقه‌سنتی و پویا و تفقه به‌معنای دین‌شناسی‌جامع بر نوع استدلال در مبحث پیمان‌ها و تحدید ناپذیری شرعی قلمرو ولایت‌فقیه و...؛ نیز قرآن به‌مثابه منهج‌تفسیری و نه منبع‌دینی؛ حجیّت«فعلی» و نه انضمامی تفسیر قرآن به قرآن و تقدم آن بر کلام‌معصوم و تاثیرش بر تحلیل از خلافت‌انسان، کرامت‌انسان، عدالت و پلورالیزم، برخی از یافته‌ها و دستاوردهای پژوهش است.(دستاوردها) بر این‌پایه کلام سیاسی جوادی آملی مبتنی بر دوگانه عقل و نقل و نه عقل و دین و بر اساس کلامی‌جامع، تفقهی‌جامع و تفوق نگرش‌قرآنی است که در نظام‌مسائل کلام‌سیاسی بازتاب می‌یابد.(نتیجه‌گیری) کلیدواژه‌ها جوادی‌آملی، کلام‌سیاسی، حکمت‌سیاسی متعالیه، تفقه‌جامع، قرآن‌گرایی https://jipt.sbu.ac.ir/article_104861.html پژوهشگاه حوزه و دانشگاه|همراهمان باشید👇 @rihu_ac_ir