نوشته‌اند مرحوم خواجه نصيرالدين طوسي آنچنان به تحصيل علوم عقلي و ديني علاقه داشت كه شبها كمتر به خواب مي‌رفت و كتب متنوّع و گوناگون در نزد خود مي‌گذاشت و اگر از يكي خسته مي‌شد به ديگري مي‌پرداخت و براي آنكه كسالت را از خود دور سازد هميشه شبها نزد خود آب داشت و با آن رفع كسالت و خواب مي‌كرد. و در اين شب‌ها و در اين مواقع بود كه به كشف معضلات و مشكلات علمي نائل مي‌آمد و از شدّت فرح و انبساطي كه در آن حالت وي را رخ مي‌داد فرياد مي‌زد: «اين ابناء الملوك من هذه اللذّة؛ كجايند پادشاهان تا اين لذت مرا دريابند»