◾️واكنش #عایشه و #معاویه هنگام شنیدن خبر شهادت اميرالمؤمنين (عليه السلام)
●
عایشه
هنگامی که خبر شهادت امیرالمؤمنین (ع) به مدینه رسید عائشه اظهار شادمانی کرد و بیت شعری خواند بدین معنا که اکنون با شنیدن این خبر آرام گرفتم همچون مسافری که با رسیدن به مقصدش چشمش روشن شده است!
با شادمانیهای عائشه و شعرخوانیهایش، زینب دختر أم سلمه (نادختری پیغمبر) به او اعتراض کرد و گفت: آیا نسبت به علی اینگونه میگویی؟!
عائشه با خندهای تمسخرآمیز و ریشخند و با تظاهر به فراموشی که انگار نمیداند دربارۀ چه موضوعی دارد خوشحالی میکند گفت: هرگاه فراموش کردم یادآوریام کنید!
نیز روایت شده که عائشه هنگام شنیدن خبر شهادت حضرت، از فرط خوشحالی سجدۀ شکر کرد.
و از مَسروق -که از مقرّبین و راویان احادیث عائشه بوده- نقل شده که میگوید:
روزی بر عائشه وارد شدم؛ دیدم بَردهای را با نام «عبدالرحمن» صدا زد و گفت: این بَردهام است. گفتم چهطور اسمش را عبدالرحمن گذاشتهای؟! گفت: به حبّ عبدالرحمن بن ملجِم، قاتل علی!
●
معاويه
و اما معاویه پیش از رسیدن خبر در دَربارش جلوس کرده بود و به حالت لمیده به یک سو نشسته بود (شاید به خاطر درد خنجر که بالای رانش را چاک زده بود)، که خبر به او رسید و با شنیدنِ خبر راست شد و رو به سوی کنیز آوازه خوانش کرد و گفت:
ای کنیزک مرا به غنا و طرب آور که امروز چشمم روشن شد!
*️⃣ راجع به چگونگی واکنش معاویه خبر متناقضی را إبن أبي الدنیا نقل کرده که میگوید معاویه به همراه همسرش مشغول استراحت و خواب نیمروزیِ پیش از ظهر در یک روز "بسیار گرم تابستانی" بود و با شنیدن خبر گفت:
«إنا للّه و إنّا إليه راجعون، چه کسی را از دست دادند، از خوبی و دانش و برتری و دین شناسی! و چه کسی را از دست دادند از پیشگامیاش و دانشش و برتریاش!»
اما این توصیفِ "گرمای شدید تابستانی"، در حالیست که مؤرخ معاصر او، أحمد بن أبي يعقوب که در کتابش «تاریخ یعقوبی» به گاهشماری شمسیِ حوادث (اعم از تقویم ایرانی و رومی) نیز توجه داشته، تاریخ شهادت امیرالمؤمنین (علیه السلام) را شب جمعه ٢١ رمضان سال ٤٠ هجری مصادف با ماه «کانون الآخِر» ثبت نموده است.
و ماه «کانون الآخِر»، ماه یکم میلادی و از ماههای زمستان و مقارن با برج دی و بهمن، و پایان آن چهلم زمستان است.
📚
موسوعة التاريخ الإسلامي ٥: ٤٣٧ و ٤٢٩ (پاورقی ٤)؛
الجَمل (شيخ مفيد، ٤١٣ ق): ٨٣- ٨٤
از:
الطبقات الكبرى (ابن سعد، ٢٣٠ ق) ٣: ٤٠،
الأخبار الموفقيّات (الزبير بن بكار، ٢٥٦ ق) ١٦: ١٣١،
أنساب الأشراف (بلاذري، ٢٧٩ ق) ٢: ٥٠٥/ ح ٥٥٩،
تاريخ الطبري (٣١٠ ق) ٤: ١١٥،
مقاتل الطالبيين (أبوالفرج اصفهاني، ٣٥٦ ق): ٢٦ - ٢٧،
تاريخ اليعقوبي (٢٨٤ ق) ٢: ٢١٢،
مقتل أميرالمؤمنين (إبن أبي الدنيا، ٢٨١ ق): ١٠٥/ ح ٩٤،
تاريخ مدينة دمشق (ابن عساكر، ٥٧١ ق) ٤٢: ٥٨٣،
تشييد المطاعن (سيد محمد قلي موسوي نيشابوري کنتوري، ١٢٦٠ق) ٢: ٤٠٩
ــــــــــــــــــــ
*️⃣ بنا بر محاسبۀ نرم افزارهای تبدیل تاریخ و با توجه به وقوع شهادت در شب جمعه:
جمعه ٢١ رمضان ٤٠ ق = ١٢ بهمن ٣٩ ش، ٢٩ كانون الآخِر (ژانویه) ٦٦١ م
t.me/YusufiGharawi
@tarikht