جعل اسباب به واسطه لطف الهی قوله علیه السلام: وَ تَسَبَّبَتْ بِلُطْفِکَ الاْءَسْبَابُ. « تسبب » یعنی: قبول سببیت و شفاعت در تأثیر نموده است به واسطه عنایت ازلیه، و لطف عمیم تو عموم اسبابهای عالم، یعنی اگر تو این اثر را در آنها جعل نمی نمودی، کی علل ناقصه منشأ و مصدر ظهور آثار مترقّبه می‌شدند، لذا قیل: از سبب سازیش من سودائیم وز سبب سوزیش سوفسطائیم [۲] چه سبب سازیش تسّبب و تهیه اسباب است، به مقتضای: « اذا أراد اللّه شیئاً هیّأ أسبابه » [۳] . و سبب سوزیش آن است که انسان غافل جاهل به کرّات و مرّات به تدابیر واهیه خود برای انجام امری ترتیب اسبابی می‌دهد، ولی از آنجائی که ازمّه امور مقهور و مغلوب در تحت اراده حقّ تعالی و موکول به قضا و قدر است، به کلّی این اسباب و تدابیر سخیفه به ادنی سببی مضمحل شده، بلا نتیجه و بلا اثر می‌ماند، به طوری که نواقص العقول سوفسطائی شده، یعنی عالم را خیال محض تصور نمایند [۴] . ---------- [۲]: ۱ - مثنوی معنوی، مولوی، د ۱، ص ۴۰، « بیان خسارت وزیر » (با اختلاف در نقل). [۳]: ۲ - بسنجید: الخرائج، ج ۲، ص ۹۲۸، در حکایت حضرت ابراهیم علیه السلام و مهمانانش قریب این مضمون آمده است. [۴]: ۳ - اصل: نماید. .......: 📚✍ #شرحی بر صحیفه سجادیه میرزا ابراهیم سبزواری وثوق الحکماء https://eitaa.com/zandahlm1357