.......: توسعه رزق با باران قوله علیه السلام: وَ انْشُرْ عَلَیْنَا رَحْمَتَکَ بِغَیْثِکَ. نشر به معنی انبساط و رحمت اینجا به معنی نعمت است، چه تمام نعماء ظاهریه از عموم مأکولات و مشروبات و ملبوسات و فواکه و اثمار و ادویه جات ضارّه و نافعه حاصل شونده به واسطه غیث است، و او است رزق الموجب للحیاة، چنان که در قرآن در همان مطر فقط اطلاق رزق فرموده لا غیر. قال: « هُوَ الَّذِی یُرِیکُمْ آیَاتِهِ وَ یُنَزِّلُ لَکُمْ مِنَ السَّمَآءِ رِزْقًا وَ مَا یَتَذَکَّرُ إِلاّ مَن یُنِیبُ ». [۲] قوله علیه السلام: الْمُغْدِقِ [مِنَ السَّحَابِ]. أی مطر کثیر القطر، عمیم النفع کما فی القرآن: « وَ أَنْ لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ لاَءَسْقَیْنَاهُم مَآءً غَدَقًا [۳] »، یعنی: اگر استقامت نمایند جن و انس بر طریقه ایمان و توحید لأنعمنا علیهم رزقهم بالسعة و الانبساط. و الغداق: یطلق علی رجل کریم کثیر الخیر، به این اعتبار تأویل آیه شریفه این که: لو اثبتوا أو أقاموا و استقام الانسان علی متابعة شریعة الاسلام بحیث لاینحرف عن أداء أوامره و نواهیه بترک متابعة النفس و الهوی، المعبّر عنها بالطاغوت لأشربناهم الماء الکریم، أعنی ماء العلم والمعرفة ؛ لأنّ به حیاة الروح الذی هو من عالم الملکوت عن موت الجهالة، کما بالماء الظاهر حیات الأجسام الذی من عالم الملک. و چنان که اشاره به حیات ظاهریه اجسام طبیعیه دنیویه است به ماء ظاهر. کلام الهی: « وَ جَعَلْنَا مِنَ الْمَآءِ کُلَّ شَیْ ءٍ حَیٍّ [۱] » همچنین ایماء به حیات ابدیه معنویه به ماء علم و معارف الهیه است. آیه مبارکه: « أَ وَ مَن کَانَ مَیْتًا فَأَحْیَیْنَاهُ وَ جَعَلْنَا لَهُ نُورًا یَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ کَمَن مَثَلُهُ فِی الظُّلُمَاتِ لَیْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا [۲] »، که مقصود وقوع او است در ظلمت جهالت و غفلت أولاً، و به عدد دخول در حیات معرفت و ایمان ثانیاً، به مصداق: « الناس موتی و أهل العلم أحیاء » [۳] . و مؤیّد مقام است ما ورد فی الحدیث: « من أخلص قلبه [۴] للّه أربعین صباحاً، فقد جری من قلبه علی لسانه ینابیع الحکمة » [۵] . قوله علیه السلام: الْمُنْسَاقِ لِنَبَاتِ [۶] أَرْضِکَ. یقال: نسقت الکلام إذا عطفت بعضه علی بعض مرتّباً، أی المطر یخرج به نبات الأرض متوالیاً بالتقدّم و التأخّر، کترتیب بروز الثمرات بعضها عقیب بعض. ---------- [۲]: ۱ - سوره مبارکه غافر، آیه ۱۳. [۳]: ۲ - سوره مبارکه جن، آیه ۱۶. [۱]: ۳ - سوره مبارکه انبیاء، آیه ۳۰. [۲]: ۴ - سوره مبارکه انعام، آیه ۱۲۲. [۳]: ۱ - بنگرید: شرح الاسماء الحسنی، ج ۱، ص ۲۰۷ و ۲۷۴. [۴]: ۲ - مصادر: - قلبه. [۵]: ۳ - بسنجید: جامع الأخبار، ص ۹۴، شرح نهج البلاغة، ج ۲۱، ص ۲۱۳: « ظهرت ینابیع ». [۶]: ۴ - اصل: نبات. قوله علیه السلام: الْمُونِقِ فِی جَمِیعِ الآْفَاقِ. و جوانب العالم، کما قال تعالی: « وَ أَنزَلْنَا مِنَ السَّمَآءِ مَآءً طَهُورًا [۱] » ؛ لأ نّه الطاهر بالذات، المطهّر للغیر. ---------- [۱]: ۵ - سوره مبارکه فرقان، آیه ۴۸. .......: 📚✍ بر صحیفه سجادیه میرزا ابراهیم سبزواری وثوق الحکماء https://eitaa.com/zandahlm1357