#گزارش (۲)
روی موج یک کلاغ، چهل کلاغ
فاطمه اقوامی
شاید جهان تصور می کرد با گسترش وسایل ارتباط جمعی، بشر موثق تر از گذشته جلو خواهد رفت و با اطلاع دقیق و سریع از اخبار و اطلاعات راه بر شایعات بسته می شود اما به راستی این اتفاق نیفتاد و امروز فضای مجازی بهترین بستر برای رشد و پرورش شایعات را فراهم آورده است. روزی نیست که ما در گروه های مجازی خود با انواع و اقسام شایعات مواجه نشویم. حجم این اخبار و اطلاعات آن قدر زیاد و گسترده و گیج کننده است که حتی برخی افراد با داشتن سواد رسانه ای هم در دام می افتند و به عنوان یک عضو از زنجیره شایعه عمل کرده و دست به انتشار آن ها می زنند.
یکی از ویژگی های فضای مجازی که باعث می شود زمینه نشر شایعات به خوبی فراهم شود ویژگی شبکه ای و چند وجهی بودن این فضاست. در نتیجه وقتی خبری در این محیط پخش می شود راه های خروج بسیاری دارد. وقتی یک شایعه در یک گروه منتشر می شود همه اعضای گروه می توانند آن را برای دیگرانی ارسال کنند، و آن ها نیز هر کدام برای افراد دیگری و یک دفعه به جایی می رسیم که می بینیم کل کشور از این شایعه خبردار شده اند. دقیقا مثل یک بازی دومینو که مهره ها همین طور حرکت خود را به مهره دیگر انتقال می دهند و زنجیره بین آن ها قطع نمی شود تا این که همه مهره ها به زمین افتاده باشند. از طرفی هر فرد در فضای مجازی مانند یک رسانه عمل می کند و می تواند به تولید محتوای دلخواه خود بپردازد و از آن جا که امکان پنهان شدن پشت یک هویت جعلی و فیک هم در این محیط برای او فراهم است مسئولیتی بر دوش خود احساس نمی کند و راحت می تواند به نشر اکاذیب خود یا انتشار شایعات از پیش ساخته شده بپردازد. در سوی دیگر ماجرا افراد مشهور هم می توانند با سوءاستفاده از شهرت خود، از فضای ارتباطی بین خود و مخاطبان انبوهشان بهره برده و با انگیزه های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی به انتشار یک شایعه دامن بزنند. نمونه هایی از این دست زیادند درست مثل همان کاری که مهناز افشار در قضیه آن طلبه همدانی انجام داد و با انتشار شایعه ای زمینه قتل او را فراهم کرد یا تبلیغ یک داروی فیک و جعلی برای کرونا توسط بهنوش بختیاری. خلاصه فضای مجازی یک دنیای بی سر و ته است که مرزی نمی شناسد و سرعت و جذابیتش در انتشار اخبار زمینه خوبی برای شیوع شایعه فراهم می آورد.
متن کامل گزارش این هفته را میتوانید در مجله زن روز بخوانید.
@zane_ruz