eitaa logo
انس با صحیفه سجادیه
5.1هزار دنبال‌کننده
16.8هزار عکس
2.6هزار ویدیو
1.7هزار فایل
من به شما عزیزان توصیه میکنم با صحیفه سجادیه انس بگیرید! کتاب بسیار عظیمی است! پراز نغمه های معنوی است! مقام معظم رهبری Sahifeh Sajjadieh در اینستاگرام https://www.instagram.com/sahife2/ ادمین کانال @yas2463
مشاهده در ایتا
دانلود
4 ✳️ امام زين العابدين عليه السلام مى‏فرمايد: «أَوْسَعَ رِزْقِكَ عَلَيَّ إِذَا كَبِرْتُ» چون مى‏داند دوران دوران سخت ناتوانى جسمى و روحى بدن است و انسان ضعيف شده و تلاش و كوشش برايش مشكل است. از اين رو مى‏فرمايد: خدايا! روزيم را در زمان پيرى وسعت بده. روز پيرى آن روزى كه انسان از كار و فعاليت ناتوان است، و در ميان خانواده به‏ عنوان يك محور و ريشه و بنيان مطرح است، و فرزندان و نوه‏ها و نتيجه‏ها و دامادها و عروس‏ها و ساير اقوام با دنيايى از توقعات براى ديدن و زيارت انسان مى‏آيند، روز خاص و زمانى مخصوص است. آن روز، انسان علاقمند است در قلّه آبرو و شخصيت و عظمت باشد، و درِ خانه‏اش به روى همه باز و سفره‏اش براى استفاده وابستگان گسترده و پرنعمت ديده شود. آن روز، اگر انسان دچار خجالت و شرمندگى شود، و شخصيتش حتى با نگاه سرد ديگران ضربه ببيند، و نتواند از عهده پذيرائى عزيزانش برآيد روز بسيار سختى است. امام عليه السلام همچون همه انبيا و امامان درخواست گشايش و فراخى‏روزى به خصوص براى آن روز مى‏نمايد، تا شخصيت انسان لطمه نبيند، و دل به خاطر ندارى نسوزد، و آبرو براى تأمين مخارج پيش اين و آن به باد نرود. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 10 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
https://eitaa.com/sahife2/59802 1 وَ اجْعَلْ ...َ أَقْوَى قُوَّتِكَ فِيَّ إِذَا نَصِبْتُ فرياد رسى خداوند در امتحانات‏ ✳️ چرا خداوند انسان‏ها را مورد و قرار مى‏دهد؟ در حالى كه خداوند در قرآن مى‏فرمايد: وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ و خدا به آنچه در سينه‏هاست، داناست. آرى، خداوند عالم به خفيات تمامى موجودات عالم است، او مى‏داند چه شده، چه مى‏شود و چه خواهد شد، اگر اينطور است پس چرا آزمايش؟ مگر چيزى براى خداوند مخفى مانده، مگر نياز به شناخت بيشتر دارد، نعوذ باللّه كه اينطور باشد، چون او عالم به غيب سموات و ارض است، پس بايد هدف ديگرى مورد توجه حضرت حق باشد كه نياز به آزمايش بندگان دارد. با مطالعه و بررسى آيات و روايات به اين نتيجه مى‏رسيم كه هدف مهمترى غير از شناخت، مورد عنايت خداوند مى‏باشد و آن مسئله پرورش و تربيت است. از اين رو با مشاهده آيات متعددى كه درباره آزمايش بندگان مى‏بينيم، خداوند آزمايش را به عنوان يك قانون كلى و سنت دائمى بيان مى‏كند و هدفش شكوفا كردن و پرورش دادن استعدادهاى نهفته بشر است و رسانيدن انسان‏ها به سر حد تكامل و انسانيت، آرى، بشر بايد هم چون فولادى باشد كه براى استحكام و مقاومت بيشتر، او را در كوره داغ قرار دهند تا آبديده و مقاوم شود و ناخالصى‏هاى بشر خارج شده و خالص شود كه به جز حق نبيند و به جز حق نشنود و به جز حق نگويد و به معناى واقعى عبداللّه شود. خداوند در قرآن مى‏فرمايد: وَ لِيَبْتَلِىَ اللَّهُ مَا فِى صُدُورِكُمْ وَلِيُمَحّصَ مَا فِى قُلُوبِكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ» «آل عمران 154» و [تحقّق دادن اين برنامه‏ها] به سبب اين است كه خدا آنچه را [از نيّت‏ها] در سينه‏هاى شماست [در مقام عمل‏] بيازمايد، و آنچه را [از عيوب و آلودگى‏ها] در دل‏هاى شماست، خالص و پاك گرداند؛ و خدا به آنچه در سينه‏هاست، داناست. حضرت على عليه السلام در نهج البلاغه فلسفه آزمايش خداوند را اين گونه بيان مى‏فرمايد: وَ انْ كانَ سُبْحانَهُ اعْلَمَ بِهِمْ مِنْ انْفُسِهِمْ وَلكِنْ لِتَظْهَرَ الْافْعالُ الَّتى‏ بِها يُسْتَحَقُّ الثَّوابُ وَ الْعِقابُ. « » اگر چه خداوند سبحان از خود آنها به آنها آگاهتر است، ولى آزمايش براى اين است كه كارهايى كه سزاوار ثواب و اعمالى كه موجب كيفر است آشكار گردد. در واقع خداوند مى‏خواهد به واسطه آزمايش، صفات درونى انسان را مبدل به اعمال انسانى كند كه از قوّه به فعل برسد و استعدادها شكوفا شود تا معيار ثواب و عقاب قرار گيرد. پس امتحان و آزمايش پروردگار متعال قطعى و حتمى است و جاى هيچ گونه شك و ترديدى نيست امّا آيا اين آزمايش همگانى است يا محدود به افراد يا طبقه خاصى از جامعه مى‏باشد؟ با دقت در احوالات حيات جهان هستى و بررسى جوانب خلقت آفرينش، به اين نتيجه خواهيم رسيد كه چون هدف از خلقتِ جهان، تكامل و پرورش استعدادها مى‏باشد، اين امتحان شامل تمامى مخلوقات است، حتى درختان نيز استعدادهاى نهفته خود را آشكار مى‏كنند كه ميوه مى‏دهند، پس فرقى بين موجودات نيست و همه مورد آزمايش خداوند هستند. از افرادى عادى گرفته تا پيامبران و امامان و اولياى الهى. آرى، ممكن است نوع آزمايش‏ها متفاوت باشد، نسبت به بعضى سخت يا بعضى آسان، بعضى با نعمت، بعضى با بدى و مصيبت. امّا آنچه در اين جا بيشتر بايد مورد توجه باشد اين است كه: آزمايش خداوند حتمى است و شامل تمامى افراد مى‏شود، چه كنيم كه از اين آزمايش‏ها سربلند بيرون بياييم. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 12 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
https://eitaa.com/sahife2/59802 وَ لَا تَبْتَلِيَنِّي بِالْكَسَلِ عَنْ عِبَادَتِكَ ‏ 1 ✳️ درباره واژه چنين بيان شده است: الْكَسَلُ هُوَ التَثاقُلُ مِمّا لايَنْبَغِى التَثاقُلُ عَنْهُ وَ يَكُونُ ذلكَ لِعَدَمِ انْبِعاثٍ لِلْخَيْرِ مَعَ ظُهُورِ الإسْتِطاعَةِ فَلايَكُونُ مَعْذُوراً بِخَلافِ العاجِزِ فَإِنَّهُ مَعْذُورٌ لِعَدَمِ القُوَّةِ وَ فَقْدِ الإسْتِطاعَةِ. يعنى: سنگين كردن عملى كه شايسته سنگينى نيست و بايد با نشاط به جا آورده شود ولى با سنگينى انجام مى‏گيرد، چون انگيزه و محرك خير در عمل كننده او ايجاد نشده با اين كه قدرت بر ايجاد انگيزه خير دارد لذا نمى‏توان به هم‏چو شخص تنبلى به خاطر سستى كردنش به او معذور گفت، برخلاف عاجز كه اصلًا قدرت ندارد و بر انجام كار مستطيع نيست. در اين فراز از دعا امام زين العابدين عليه السلام بعد از درخواست وسعت رزق در پيرى و صبر در برابر مشكلات و سختى‏هاى زندگى آنهم در دوران كهولت و پيرى، دورانى كه انسان چه بخواهد چه نخواهد دچار ضعف قواى جسمى و روحى مى‏شود از خداوند درخواست مى‏كند كه : خدايا! مبادا در اين دورانى كه قواى جسمى ضعيف مى‏شود دچار كسالت در عبادت بشوم، مبادا نشاط و شوق و ذوقى كه براى شخص عابد لازم است كم رنگ شود كه اگر انسان دچار كسالت شد خود به خود از خداوند دور خواهد شد. لقمان حكيم به فرزندش مى‏فرمايد: لِلْكَسَلانِ ثَلاثُ عَلاماتٍ، يَتَوانى حَتَّى يُفَرِّطَ وَ يُفَرِّطُ حَتَّى يُضَيِّعَ وَ يُضَيِّعُ حَتَّى يَأثَمَ. انسان كسل سه علامت دارد: سستى مى‏كند تا كار از دستش بيرون رود، كوتاهى مى‏كند تا آن گاه كه كار به واسطه اين كوتاهى خراب شود، آن گاه كه‏ كار را خراب كرد مرتكب گناه مى‏شود. كسالت در كارها خصوصاً عبادت، مساوى است با ترك آن، چون وقتى كسالت عارض عبادتى شد كم كم نسبت به آن عبادت بى‏نشاط مى‏شوى و بعد به مرور زمان برايت عادى سپس منجر به ترك خواهد شد. بايد به اين نكته توجه داشت كه در مبتلا شدن به كسالت فرقى بين امور مادى و معنوى نيست، بلكه اگر كسى مبتلاى به كسالت در امور مادى شد امور عبادى را هم تحت شعاع خود قرار مى‏دهد. امام باقر عليه السلام مى‏فرمايد: انّى‏ لَأَبْغَضُ الرَّجُلَ يَكُونُ كَسْلانَ عَنْ امْرِ دُنْياهُ فَهُوَ عَنْ امْرِ آخِرَتِهِ اكْسَلُ مورد بغض و خشم من است مردى كه در امور دنياى خود كسل و بى‏رغبت است، چنين انسان سست و تنبلى در امور آخرتش به مراتب تنبل‏ تر و كسل‏ تر خواهد شد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 15 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
وَ لَا تَبْتَلِيَنِّي بِالْكَسَلِ عَنْ عِبَادَتِكَ ‏ 2 ✳️ حال چه بايد كرد تا روح و از انسان زدوده شده، روح نشاط و شادابى و طراوت به انسان روى بياورد. وقتى در فعاليّت‏هاى روزمره مردم نگاه مى‏كنيم و كارهاى آنان را مورد توجه قرار مى‏دهيم، مى‏بينيم در فعاليت‏ها، عمده انگيزه و محرك مردم در انجام امور يا جلب لذت براى خود است يا دفع ناراحتى، وبه عبارت ديگر: براى به دست آوردن سود و جلوگيرى از ضرر و زيان است، از اين رو انسان بر اين اساس دنبال خوراك، پوشاك، مال، مقام، رياست و محبوبيت مى‏باشد. البته اين محرك‏ها نزد همه به يك مرتبه نيست، بعضى در امور مادى و دنيوى، افراط را پيش مى‏گيرند و براى آرزوهاى دست نيافتنى يا واهى، خود را به‏ اين در و آن در مى‏زنند، دچار حرص دنيا شده لحظه‏اى در زندگى آرامش و قرار ندارند. در مقابل افرادى يافت مى‏شوند با محرك، ضعيف يا بدون محرك افرادى كه دچار تفريط و سستى و تنبلى شده و به فلاكت و بدبختى دچار شده‏اند و زندگى خود و خانواده را به مشقت و سختى مبتلا مى‏نمايند. امّا اسلام توصيه و سفارش فراوان دارد كه چه در امور مادى و دنيوى و چه در امور معنوى نه دنبال افراط باشيد نه تفريط، بلكه دنبال تعادل و ميانه‏روى باشيد، اگر در امور مادى و معنوى، تعادل را پيشه خود سازيد به يقين هم به امور مادى خواهد رسيد و هم به امور معنوى و چه زيبا رسول حق صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: يا عَلىُّ! انَّ هذَا الدِّينَ مَتينٌ فَأَوْغِلْ فِيهِ بِرِفْقٍ وَ لاتُبَغِّضْ الى‏ نَفْسِكَ عِبادَةَ رَبِّكَ. يا على! اين دين قوى و متين است، ضعف و سستى در آن راه ندارد، در اعمال عبادى با مدارا حركت كن و زياده‏روى منما و در دلت بغض پروردگارت را به وجود نياور. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 15 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
وَ لَا تَبْتَلِيَنِّي بِالْكَسَلِ عَنْ عِبَادَتِكَ ‏ 3 ✳️ امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد: الْعُبَّادُ ثَلاثَةٌ قَوْمٌ عَبَدُوا اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ خَوْفاً فَتِلْكَ عِبادَةُ الْعَبيدِ وَ قَوْمٌ عَبَدُوا اللَّهَ تَبارَكَ وَ تَعالى‏ طَلَباً لِلثَّوابِ فَتِلْكَ عِبادَةُ الْأُجَراءِ وَ قَوْمٌ عَبَدُوا اللَّهَ حُبًّا لَهُ فَتِلْكَ عَبادَةُ الْأَحْرارِ وَ هِىَ افْضَلُ الْعِبادَةِ. عبادت كنندگان بر سه گروه تقسيم مى‏شوند گروهى با انگيزه خوف از عقاب، خدا را عبادت مى‏كنند كه اين عبادت و اطاعت بردگان است، گروهى ديگر از جهت رسيدن به ثواب خدا، را عبادت مى‏كنند و اين عبادت اجيرهاو مزد بگيرها است، و گروه سوم كسانى هستند كه از روى عشق و محبت به معبود خويش، او را عبادت مى‏كنند كه اين عبادت آزاد مردان است و اين برترين نوع عبادت است. از تعبير امام عليه السلام كه فرمود: «وَ هِىَ افْضَلُ الْعِبادَةِ» معلوم مى‏شود كه قسم اول و دوم هم صحيح و داراى فضيلت و ارزش است. اگر چه به پايه قسم سوم نمى‏رسد، پس هر چه بر نشاط و طراوت عبادت افزوده شده و شناخت ما نسبت به حضرت رب الارباب بيشتر شود، فضيلت و ارزش عبادت هم بيشتر مى‏شود تا جايى كه امام على عليه السلام مى‏فرمايد: الهى ما عَبَدْتُكَ شَوْقاً إِلى جَنَّتِكَ وَ لاخَوْفاً مِنْ نارِكَ بَلْ وَجَدْتُكَ أَهْلًا لِلْعِبادَةِ فَعَبَدْتُكَ. خدايا! تو را عبادت نكرده‏ام براى اشتياق به سوى بهشت و نه ترس از آتشت، بلكه براى اين تو را عبادت مى‏كنم چون تو را شايسته عبادت مى‏بينم. آرى، اولياى خدا اين گونه با خدا سخن مى‏گويند و با اين انگيزه پروردگار را عبادت مى‏كنند. و در جاى ديگر در پاسخ به سؤال صحابى خود ذعلب كه مى‏پرسد: يا اميرَالْمُؤمِنينَ هَلْ رَأَيْتَ رَبَّكَ، فَقالَ عليه السلام لَهُ: أَفَأَعبُدُ ما لا ارى‏، فَقالَ: وَ كَيْفَ تَراهُ فَقالَ: لاتُدْرِكُهُ الْعُيُونُ بِمُشاهَدَةِ العِيانِ وَلكِنْ تُدْرِكُهُ الْقُلُوبُ بِحَقايِقِ الْايْمانِ. « » اى اميرمؤمنان! آيا پروردگارت را ديده‏اى؟ حضرت فرمود: آيا چيزى را كه نمى‏بينم عبادت مى‏كنم! سپس ذعلب عرض كرد: چطور مى‏بينى؟ فرمود: چشم‏ها با نگاه كردن او را نمى‏بيند، ولى دلها با حقيقت ايمان او را مى‏بينند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 15 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
وَ لَا تَبْتَلِيَنِّي بِالْكَسَلِ عَنْ عِبَادَتِكَ ‏ 4 ✳️ پس هر چه شناخت ما نسبت به حضرت حق بيشتر شود روح نشاط و طراوت و انگيزه عبادت در دل ما پررنگ‏تر شده، و ديگر جايى براى كسالت و تنبلى باقى نمى‏ماند. عبادت وسيله قرب حق به عبد است، عبادت رشته اتصال بين حق و بنده است، عبادت رمز موفقيت، و بهار دل، و نسيم الهى، و ضامن خير دنيا و آخرت است. ارزش انسان به عبادت و طاعت است، و عبادت است كه آدمى را از ملك به ملكوت مى‏برد، و از فرش به عرش مى‏رساند. امتياز بين انسان و حيوان عبادت است، عبادت كليد هشت در بهشت و قفل هفت در جهنم است. عبادت انسان را تبديل به كلمه طيّبه مى‏كند و موجب جلب رحمت و سبب عنايت ابدى حضرت رب العزّه است. عبادت عامل شكوفائى حالات عالى درونى، و بازدارنده انسان از فحشا و منكرات، و نظام دهنده زندگى، و ظهور دهنده مقام خلافت الهى است. بستان زندگى و حيات انسان بدون عبادت بى گل و لاله و شاخ و برگ، وجود بى‏ثمر و ميدان هستى آدمى، آلوده به انواع رذايل و سيئات است. هجوم سستى و تنبلى را بايد با واداشتن خويش به عبادت و قيام به مسائل الهى دفع كرد. كسالت و سستى، آفتى خطر ناك و ميكربى مهلك، و زهرى قتّال، و آتشى‏ بر خرمن سعادت و سلامت است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 15 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
وَ لَا تَبْتَلِيَنِّي بِالْكَسَلِ عَنْ عِبَادَتِكَ ‏ 5 ✳️ حضرت صادق عليه السلام فرمود: مَنْ كَسِلَ عَنْ طَهُورِهِ وَ صَلاتِهِ فَلَيْسَ فيهِ خَيْرٌ لِامْرِ آخِرَتِهِ، وَمَنْ كَسِلَ عَمَّا يَصْلُحُ بِهِ امْرُمَعيشَتِهِ فَلَيْسَ فيهِ خَيْرٌلِامْرِ دُنْياهُ. آن كه از برنامه طهارت و نمازش سست شود، خيرى در مسئله آخرت برايش نيست، و هر كه از آنچه زندگى روزمره‏اش را به ميدان اصلاح مى‏آورد به كسالت بنشيند براى دنيايش خيرى نيست. و نيز آن حضرت مى‏فرمايد: انْ كانَ الثَّوابُ مِنَ اللّهِ فَالْكَسَلُ لِماذا؟ در حالى كه ثواب و مزد هر عبادت و عمل خيرى از جانب حضرت حق ضمانت شده، پس كسالت براى چه؟! و نيز فرمود: عَدُوُّ الْعَمَلِ الْكَسَلُ. دشمن عبادات و امور خير كسالت است. امام على عليه السلام مى‏فرمايد: الْكَسَلُ يُفْسِدُ الْآخِرَةَ. كسالت آخرت انسان را فاسد مى‏كند. حضرت صادق عليه السلام مى‏فرمايد: ايّاكَ وَ خَصْلَتَيْنِ: الضَّجَرَ وَ الْكَسَلَ، فَانَّكَ انْ ضَجِرْتَ لَمْ تَصْبِرْ عَلى حَقٍّ، وَ انْ كَسِلْتَ لَمْ تُؤَدَّ حَقّاً. از دو خصلت بپرهيز: دلتنگى وملولى، و سستى و كسالت؛ اگر ملول و دلتنگ شوى پايدارى و ثبات بر حق نخواهى داشت، و اگر كسل شوى به اداى حق قيام نخواهى كرد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 15 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
https://eitaa.com/sahife2/59802 وَ لَا تَبْتَلِيَنِّي بِالْكَسَلِ عَنْ عِبَادَتِكَ وَ لَا الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ ‏ 1 ✳️ انسان زمانى كه عمر گرانمايه را فقط و فقط با امور مادى محض معاوضه كند، و از انديشه در جهان و در نفس خويش و گذشته و آينده هستى، باز بماند، و توجهى به فرهنگ الهى و نبوت انبيا و قرآن مجيد، و امامان معصوم و حيات اولياى عاشق و عاقبت ستمكاران ننمايد بدون شك نسبت به راه خدا و صراط مستقيم دچار كوردلى مى‏گردد، و از اين طريق به خسارت سنگين و ضرر غير قابل جبرانى دچار مى‏شود. وَ مَنْ اعْرَضَ عَنْ ذِكْرى فَانَّ لَهُ مَعيشَةً ضَنْكاً وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ القِيامَةِ اعْمى* قالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنى اعْمى و قَدْ كُنْتُ بَصيراً* قالَ كَذلِكَ اتَتْكَ آياتُنا فَنَسيتَها وَ كَذلِكَ الْيَوْمَ تُنْسى «طه 124 - 126» و هر كس از هدايت من [كه سبب ياد نمودن از من در همه امور است‏] روى‏ بگرداند، براى او زندگى تنگ [و سختى‏] خواهد بود، و روز قيامت او را نابينا محشور مى‏كنيم.* مى‏گويد: پروردگارا! براى چه مرا نابينا محشور كردى، در حالى كه [در دنيا] بينا بودم؟* [خدا] مى‏گويد: همين گونه كه آيات ما براى تو آمد و آنها را فراموش كردى اين چنين امروز فراموش مى‏شوى. آن كه در اين دنيا از ديدن حق و حقيقت، و درك واقعيت، و بصيرت نسبت به توحيد و نبوت و امامت، و الگو بردارى از اولياى الهى، به خاطر غرق بودن در ماديات، خود را محروم كرد، در آخرت هم از ديدن رحمت حق و تماشاى مناظر بهشتى و فيض بردن از عنايات دائمى و سرمدى حضرت مولا محروم وممنوع خواهد بود. حضرت امام حسن عسگرى عليه السلام مى‏فرمايد: منظور از اين كورى و عمى، كورى چشم نيست بلكه كورى قلب و دل است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 22 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
وَ لَا تَبْتَلِيَنِّي بِالْكَسَلِ عَنْ عِبَادَتِكَ وَ لَا الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ ‏ 2 ✳️ العمى در لغت: از دست دادن چشم و بصيرت را گويند يعنى هم چشم ظاهرى و هم چشم باطنى يا همان چشم دل را گويند كه نابينايى ظاهرى با كلمه اعمى ذكر مى‏شود و نابينايى باطنى با كلمه اعمى يا عمىً يا عمٍ مى‏آيد. لذا در قرآن در سوله عبس مى‏فرمايد: ان جَآءَهُ الْأَعْمَى‏» «عبس 2» از اين كه آن مرد نابينا نزد او آمد! و در معنى دوم نه تنها در خدمت عدم بصيرت يا عمى‏ در قرآن آمده است مثل آيات ذيل: صُمُّ بُكْمٌ عُمْىٌ» «بقره 18» كر و لال و كورند. يا آيه: فَعَمُواْ وَصَمُّواْ» «مائده 71» بنابراين [از ديدن واقعيت‏ها] كور و [از شنيدن حقايق و معارف‏] كر شدند. بلكه درجنب عدم بصيرت، نابينايى ظاهرى را اصلًا كورى به حساب نياورده است تا آن جا كه مى‏فرمايد: فَإِنَّهَا لَاتَعْمَى الْأَبْصرُ وَ لكِن تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِى فِى الصُّدُورِ» « حج 46» در حقيقت اين است كه ديده‏ها كور نيست بلكه دل‏هايى كه در سينه‏هاست، كور است! وَ مَن كَانَ فِى هذِهِ أَعْمَى‏ فَهُوَ فِى الْأَخِرَةِ أَعْمَى‏ وَ أَضَلُّ سَبِيلًا» «اسرا 72» و كسى كه در اين دنيا كوردل باشد، در آخرت هم كوردل و گمراه‏تر است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 22 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
وَ لَا تَبْتَلِيَنِّي بِالْكَسَلِ عَنْ عِبَادَتِكَ وَ لَا الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ ‏ 3 ✳️ روشن است كه شناخت واقعى مسير الهى و دسترسى پيدا كردن به هدايت حقيقى پروردگار براى احدى ميسر نخواهد شد مگر به تدبير و انديشه كردن، چون با تدبير و تفكّر است كه چشم دل و خرد انسان شكوفا مى‏شود و با شكوفا شدن چشم دل، انسان داراى بصيرت و درك عقلى گرديده و اين جاست كه مى‏تواند طريق حق را به تمام و كمال بشناسد و با بصيرت، طى طريق نمايد و سفارش اسلام هم همين مى‏باشد چون اسلام دين بصيرت و آگاهى است. خداوند مى‏فرمايد: اى پيامبر! به مردم بگو: قُلْ هذِهِ سَبِيلِى أَدْعُواْ إِلَى اللَّهِ عَلَى‏ بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِى» «یوسف 108» بگو: اين طريقه و راه من است كه من و هر كس پيرو من است بر پايه بصيرت و بينايى به سوى خدا دعوت مى‏كنيم. امّا به چه كسى بصير گفته مى‏شود و اگر كسى بصير شد و چشم دلش باز شد چه كند كه ديگر كوردلى برنگردد و بصيرت و بيناييش از بين نرود. بايد به عبارت نهج البلاغه مراجعه كرد كه حضرت على عليه السلام مى‏فرمايد: فَانَّما البَصيرُ مَنْ سَمِعَ فَتَفَكَّرَ وَ نَظَرَ فَابْصَرَ وَ انْتَفَعَ بِالْعِبَرِ ثُمَّ سَلَكَ جَدَدَاً واضِحاً يَتَجَنَّبُ فيهِ الصَّرْعَةَ فِى الْمَهاوى‏ وَ الضَّلالَ فِى الْمَغاوى‏ وَ لايُعينُ عَلى‏ نَفْسِهِ الغُواةَ بِتَعَسُّفٍ فى‏ حَقٍّ اوْ تَحْريفٍ فى‏ نُطْقٍ اوْ تَخَوُّفٍ مِنْ صِدْقٍ. « » بينا كسى است كه شنيد و انديشه كرد، و نظر كرد و بصير شد، و از عبرتها پند گرفت، سپس در راه روشن حركت كرد، او در آن راه از افتادن در مواضع تباهى، و قرار گرفتن در مراحل گمراهى اجتناب كرد و گمراهان را به زيان‏ خود با بيراهه رفتن نسبت به حق، و تحريف در گفتار، يا ترس از راستگويى يارى نمى‏نمايد. و در جاى ديگر به اين مضمون بيان مى‏فرمايد: انَّما الدُّنْيا مُنْتَهى‏ بَصَرِ الْأَعْمى‏ لايُبْصِرُها مِمَّا وَراءَها شَيْئاً وَ الْبَصيرُ يَنْفُذُها بَصَرُهُ وَ يَعْلَمُ انَّ الدَّارَ وَراءَها فَالْبَصيرُ مِنْها شاخِصٌ وَ الْأَعْمى‏ الَيْها شاخِصٌ وَ الْبَصيرُ مِنْها مُتَزَوَّدٌ وَ الْأَعْمى‏ لَها مُتَزَوَّدٌ. دنيا آخرين مرز ديد كوردل است كه هيچ چيزى را در وراى آن نمى‏بيند و بينا ديده‏اش را از دنيا نفوذ نمى‏دهد، و مى‏داند كه از پى آن خانه آخرت است. پس بينا از دنيا به آخرت سفر مى‏كند، و كوردل به سوى دنيا سفر مى‏نمايد. بينا از دنيا توشه برمى‏گيرد، و كوردل براى آن تهيه توشه مى‏بيند. حال هر كس بايد خود بينديشد كه تا چه اندازه در اين راه كه همان به دست آوردن بصيرت مى‏باشد موفّق بوده است، البته به اين نكته نيز بايد توجه داشت كه بصير شدن تنها مهم نيست، با بصيرت ماندن تا آخر عمر اهميت دارد و اگر كسى بخواهد بصير باقى بماند بايد عواملى را كه موجب از بين رفتن بصيرت و آگاهى مى‏شود مرتكب نشود، به عبارت ديگر: بايد ببيند ضد بينش و آگاهى چيست و از آنها دورى كند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 22 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
وَ لَا تَبْتَلِيَنِّي بِالْكَسَلِ عَنْ عِبَادَتِكَ وَ لَا الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ ‏ 4 ‏ 1 ✳️ يكى از عوامل تضعيف بصيرت يا از بين رفتن بينش، كوتاهى و نخواستن خود انسان است كه خداوند مى‏فرمايد: إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لّلْعلَمِينَ* لِمَن شَآءَ مِنكُمْ أَن يَسْتَقِيمَ» «تکویر 271» قرآن فقط وسيله يادآورى و پند براى جهانيان است؛* براى هركس از شما كه بخواهد [در همه شؤون زندگى مادى و معنوى‏] راه مستقيم بپيمايد. يعنى كسى مى‏تواند در مسير مستقيم خط الهى حركت كند كه خودش بخواهد مستقيم گام بردارد، يعنى اگر خودش دنبال هدايت نباشد، اگر خودش انحراف‏ها و كجى‏ها را از خودش دور نكند، نمى‏تواند مستقيم شود. در جاى ديگر اشاره دارد به اين كه اگر قوم ثمود با اين كه راهنما و پيامبر داشتند ولى با اين وجود دنبال كجى و انحراف از صراط مستقيم رفتند، چون خودشان نمى‏خواستند بينا شوند و بر كوردلى خود اصرار داشتند. وَ أَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْنهُمْ فَاسْتَحَبُّواْ الْعَمَى‏ عَلَى الْهُدَى‏ فَأَخَذَتْهُمْ صعِقَةُ الْعَذَابِ الْهُونِ بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ» «فصلت 17» و اما ثموديان، پس آنان را هدايت كرديم، ولى آنان كوردلى را بر هدايت ترجيح دادند، پس به كيفر اعمالى كه همواره مرتكب مى‏شدند، بانگ عذاب خواركننده آنان را فراگرفت. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 22 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
وَ لَا تَبْتَلِيَنِّي بِالْكَسَلِ عَنْ عِبَادَتِكَ وَ لَا الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ ‏ 4 ‏ 2 ✳️ تا انسان خودش دنبال هدايت و راه مستقيم نباشد به زور نمى‏شود او را آدم كرد او خود بايد دنبال كمال و تعقل و تفكر باشد و تعصب بى‏جا مانع درك و فهم و بيدار شدن قلبش مى‏شود. وَ مَآ أَنتَ بِهدِى الْعُمْىِ عَن ضَللَتِهِمْ إِن تُسْمِعُ إِلَّا مَن يُؤْمِنُ بَايتِنَا فَهُم مُّسْلِمُونَ» «نمل 81» و تو هدايت‏كننده كوردلان از گمراهى‏شان نيستى، و نمى‏توانى [دعوتت را] جز به آنان كه به آيات ما ايمان مى‏آورند و تسليم [فرمان‏ها و احكام‏] خدا هستند، بشنوانى. آرى، اين امتناع از بصيرت و آگاهى تا جايى در دل نادان رخنه مى‏كند كه در تاريخ مى‏خوانيم وقتى اميرالمؤمنين عليه السلام براى مردم خطبه مى‏خواند و مى‏فرمود: سَلُونى‏ قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونى‏. از من هر چه مى‏خواهيد بپرسيد پيش از آن كه مرا نيابيد. اى مردم! از من سؤال كنيد هر چه مى‏خواهيد و لازم داريد تا روز قيامت، تا پاسخ آن را براى شما بگويم كه از راه راست گمراه نشويد، آن صحابى نادان و بى‏فكر از جا برمى‏خيزد به جاى اين كه از مسائل دينى و دستورهاى الهى سؤال كند، مى‏پرسد: يا اميرالمؤمنين! اخْبِرْنى‏ كَمْ فى‏ رَأْسى‏ وَ لِحْيَتى‏ مِنْ طاقَةِ شَعْرٍ. خبر بده مرا كه بر سر و صورتم چند دسته مو وجود دارد. حال مولا جواب اين شخص نادان را چه بدهد؟ امام عليه السلام از چه مى‏پرسد، او چه مى‏خواهد، يك چنين شخصى قابل هدايت نيست هر چند امام عليه السلام و راهنمايان دين براى او درس بگذارند و راه‏هاى بصيرت و بينش را به او نشان دهند، چون خود او مى‏خواهد كوردل بماند، مگر مى‏شود او را بينا كرد. يكى ديگر از عوامل تضعيف بصيرت تمنيات و آرزوهاى واهى بشر است كه آدمى را از مشاهده واقعيت باز مى‏دارد. امام على عليه السلام مى‏فرمايد: الْأَمانِىُّ تُعْمى‏ اعْيُنَ الْبَصائِرِ. « » آرزوهاى دور از دسترس، ديده بصيرت را كور مى‏كند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 22 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2