eitaa logo
انس با صحیفه سجادیه
4.9هزار دنبال‌کننده
16.7هزار عکس
2.5هزار ویدیو
1.6هزار فایل
من به شما عزیزان توصیه میکنم با صحیفه سجادیه انس بگیرید! کتاب بسیار عظیمی است! پراز نغمه های معنوی است! مقام معظم رهبری Sahifeh Sajjadieh در اینستاگرام https://www.instagram.com/sahife2/ ادمین کانال @yas2463
مشاهده در ایتا
دانلود
‏ 3 سؤال از اعمال در قرآن مجيد ✳️ قرآن در باره مسؤوليّت انسان در صحراى قيامت مى‏فرمايد: فَوَرَبِّكَ لَنَسْئَلَنَّهُمْ اجْمَعينَ* عَمّا كانُوا يَعْمَلُونَ» «1» به پروردگارت سوگند، قطعاً از همه آنان بازخواست مى‏كنيم.* از اعمالى كه همواره انجام مى‏داده‏اند. وَقِفُوهُمْ انَّهُمْ مَسْئُولُونَ» «2» آنان را نگه داريد كه حتماً مورد بازپرسى قرار مى‏گيرند. وَلَتُسْئَلُنَّ عَمّا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» «3» و مسلماً ازآنچه همواره انجام مى‏داديد، بازپرسى خواهيد شد. وَلَيُسْئَلُنَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَمّا كانُوايَفْتَرُونَ» «4» و روز قيامت از آنچه [به خدا و پيامبر و قرآن‏] افترا مى‏بستند، حتماً بازپرسى خواهند شد، ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعيمِ» «5» آن گاه شما در آن روز از نعمت ها بازپرسى خواهيد شد. (1)- حجر (15): 92- 93. (2)- صافّات (37): 24. (3)- نحل (16): 93. (4)- عنكبوت (29): 13. (5)- تكاثر (102): 8. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 255 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 4 سؤال از اعمال در روايات‏ ✳️ حضرت صادق عليه السلام از قول لقمان در نصيحت به فرزندش روايت مى‏فرمايد: وَ اعْلَمْ انَّكَ سَتُسْألُ غَداً اذا وَقَفْتَ بَيْنَ يَدَىِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ عَنْ ارْبَعٍ: شَبابِكَ فيما ابْلَيْتَهُ، وَ عُمْرِكَ فيما افْنَيْتَهُ، وَ مالِكَ مِمَّا اكْتَسَبْتَهُ وَ فيما انْفَقْتَهُ. فرزندم، آگاه باش فرداى قيامت در موقف حساب، در پيشگاه حضرت حق از چهار چيز باز پرسى خواهى شد: جوانيت را چگونه گذراندى؟ عمرت را در كجا و در چه برنامه‏هائى تمام نمودى؟ ثروتت را از چه راهى به دست آوردى و در كجا خرج كردى؟ در هر صورت با تمام وجود بايد مواظب تمام لحظات عمر بود كه به اين خرمن پرقيمت الهى آتش مخالفت با برنامه‏هاى الهى نيفتد كه هستى را بر باد مى‏دهد و در آخرت، آدمى را با تهيدستى و تنگدستى رسواكننده‏اى روبرو مى‏نمايد. وقت پر ارزش خود را در قسمتى صرف عبادات و در قسمتى صرف معاش، و در قسمتى صرف تحصيل معرفت و در قسمتى صرف لذّت‏هاى حلال كنيد، تا در روز قيامت در برخورد به بازپرسى با سربلندى جواب داده و با كمال آرامش و امنيّت به سوى رضوان حق و بهشت عنبر سرشت حركت كنيد. كه بهشت محصول چه عقايد و اخلاق و اعمالى است، و جهنّم نتيجه چه برنامه‏هائى است؟ در اين زمينه به روايت بسيار مهمى اشاره مى‏شود: رسول خدا صلى الله عليه و آله در حديثى كه مردم را از بسيارى از امور نهى كرده، فرموده است: مَنْ عَرَضَتْ لَهُ فاحِشَةٌ اوْ شَهْوَةٌ فَاجْتَنَبَها مَخافَةَ اللّهِ عَزّوَجَلَّ حَرَّمَ اللّهُ عَلَيْهِ النّارَ، وَآمَنَهُ مِنَ الْفَزَعِ الْاكْبَرِ، وَ انْجَزَ لَهُ ما وَعَدَهُ فِى كِتابِهِ فِى قَوْلِهِ تَعالى: وَلِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ» «الرحمن 43» الا وَمَنْ عَرَضَتْ لَهُ دُنْيا وَآخِرَةٌ فَاخْتارَ الدُّنْيا عَلَى الْآخِرَةِ لَقِىَ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لَيْسَتْ لَهُ حَسَنَةٌ يَتَّقِى بِها النّارَ. وَ مَنِ اخْتارَ الْآخِرَةَ وَ تَرَكَ الدُّنْيا رَضِىَ اللّهُ عَنْهُ، وَغَفَرَلَهُ مَساوِىَ عَمَلِهِ. اگر كسى در معرض گناه كبيره‏اى واقع شود، يا به شهوت حرامى برخورد كند و به خاطر ترس از خدا به اجتناب برخيزد، خداوند متعال وجود او را به آتش جهنم حرام كند، و وى را از فزع قيامت امان دهد، و به آنچه در قرآنش وعده داده وفا كند آن جا كه فرموده، براى آنان كه به وقت برخورد با گناه از خدا بترسند دو بهشت مقرر شده است. بدانيد هر كس در معرض دنيا و آخرت قرار بگيرد، پس آخرت را بگذارد و به دامن دنيا بياويزد، روز قيامت خدا را ملاقات كند در حالى كه وسيله‏اى براى حفظ وجودش از آتش جهنم ندارد، و آن كه آخرت را انتخاب و دنياى حرام را بگذارد، از لذت رضايت حق بهره برد، و گناهانش مورد آمرزش قرار گيرد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 256 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
https://eitaa.com/sahife2/58974 ✳️ مسئله‏اى كه براى اهل بصيرت از آفتاب روشن‏تر مى‏باشد اين است كه خاك مرده به قدرت حق تبديل به موجودى با شعور و مكلّف و مسؤول به نام انسان شد، تا ظرف معرفت حق و ايمان به قيامت و عمل صالح و متخلّق به اخلاق الهى گردد، تا از اين طريق به مقام قرب و لقا و وصال حضرت محبوب برسد. وَما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْانْسَ الّا لِيَعْبُدُونِ» «1» و جن و انس را جز براى اين كه مرا بپرستند نيافريديم. فَمَن كَانَ يَرْجُواْ لِقَآءَ رَبّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صلِحًا وَ لَايُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبّهِ أَحَدَا» «2» پس كسى كه ديدار [پاداش و مقام قرب‏] پروردگارش را اميد دارد، پس بايد كارى شايسته انجام دهد و هيچ كس را در پرستش پروردگارش شريك نكند. قيمت وقت و ارزش كسب ايمان و اخلاق و عمل صالح، در صفحات گذشته در تفسير مسؤوليت و قيامت گذشت. (1)- ذاريات (51): 56. (2)- كهف (18): 110. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 258 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
https://eitaa.com/sahife2/58974 ✳️ آنان كه بر اثر غفلت و اشتباه در زندگى، و به خصوص كثرت گناه از معيشت بازمانده و دچار تنگدستى و نياز به مردم مى‏شوند، در حقيقت گرفتار انواع بلاها و سختى‏ها و رنج‏ها هستند، و دائم در درون خود مبتلاى به حسرت و اندوه و غم و غصّه‏ اند. آنان كه هماهنگ با مسائل الهى به حركت آمدند، و زمينه معيشت را متصل به رحمت حضرت حق كردند و در حدّ خود از وسعت رزق بهره مندند، كمتر دچار مشكل و زحمتند، و به همين سبب با آسودگى خاطر به عبادت و كسب معرفت و كار خير موفقند. راستى، بايد به پيروى از حضرت سجّاد عليه السلام از حضرت محبوب درخواست كرد كه انسان را از نعمت غنا و وسعت رزق آنهم به صورتى كه عامل گناه و معصيت نگردد، و بلكه غنا و رزق او كمكى به كار خير و ثواب و اجر آخرت شود، بهره ‏مند سازد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 259 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
https://eitaa.com/sahife2/58974 ‏ 1 ✳️ چشمداشت به آنچه در دست مردم است، از قبيل مال و منال، حشمت وجاه، شهرت و مقام، خانه و مركب، علاوه بر اين كه روح را عذابى اليم است، باعث شعله ور شدن صفت حسد، و خطرناك‏تر از آن زبانه كشيدن آتش طمع است. اين مرض خطرناك روانى، چون عارض كسى شود، او را به انواع گناهان و اشتغالات فكرى و درونى دچار سازد، و وى را از هر كار خير و گاهى از عبادات الهيّه باز دارد، و زمينه هلاك و ضلالت او را فراهم آورد. قناعت به آنچه حضرت حق از طريق كسب حلال نصيب انسان فرموده، گنجى است كه خير دنيا و آخرت انسان را تأمين مى‏نمايد. وَ لاتَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ الى ما مَتَّعْنا بِهِ ازْواجاً مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا لِنَفْتِنَهُمْ فيهِ وَ رِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَ ابْقى» «1» ديدگانت را به آنچه برخى از اصناف آنان را بهره‏مند كرديم مدوز، [آنچه به آنان داده‏ايم‏] شكوفه [بى‏ميوه و زيور و زينت‏] دنياست تا آنان را در آن بيازماييم، و رزق پروردگارت بهتر و پايدارتر است. (1)- طه (20): 131. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 259 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 2 ✳️ تصوّر نكنيد كه فرومايگان پست، و آنان كه در غفلت و بى خبرى از حقايق به سر مى‏برند، آنچه از مال و منال و جاه و مقام در اختيار دارند، براى آنان عزّت و آبرو و خير و سعادت است. بيخبران از حق، با نعمت فراوانى كه در اختيار دارند، ميدان وسيع‏ترى، جهت انواع لذايذ حيوانى و حركات شيطانى براى خود مى‏سازند، و از اين راه عذاب بيشتر و سنگين‏ترى را براى خود تهيه مى‏بينند. به آنچه حضرت حق از راه حلال نصيب فرموده قناعت كنيد و بر تنگدستى موقت كه جز امتحان الهى براى مردم مؤمن چيزى نيست صبر و استقامت ورزيد، و باطن خود را با نور عفت نفس از هر نوع اضطراب و ناامنى حفظ كنيد كه خداوند مهربان در دنيا و آخرت با اهل تقواست. رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: مَنْ اتْبَعَ بَصَرَهُ ما فِى ايْدِى النّاسِ طالَ هَمُّهُ وَ لَمْ يُشْفَ غَيْظُهُ. آن كه چشم به مال و ثروت و حشمت و حشم ديگران بدوزد اندوهش طولانى، و خشم و غضبش بى شفا مى‏ماند. مردى نزد حضرت صادق عليه السلام شكايت برد: به دنبال مال مردم مى‏روم و آن را به دست مى‏آورم ولى به درآمد خود قانع نيستم، دائماًبا خود در جنگم، چرا كه در طلب ثروت بيشترى هستم، به من چيزى بياموزيد كه مرا از اين ناراحتى نجات دهد. حضرت فرمود: اگر آن اندازه درآمد كه معيشت تو را كفايت مى‏كند بى نيازت سازد، اندك از مال دنيا تو را غنى كند، و اگر درآمد كافى تو، بى نيازت نمى‏كند با جمع كردن تمام ثروت دنيا هم راحت نخواهى شد! ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 260 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 3 ‏ ✳️ چشمداشت به وضع ديگران و وادار شدن نفس به اين كه انسان را تا حدّ آنان و بلكه بيش از آن بالا ببرد عجب مرض خطرناك و بيمارى مهلكى است!! اين حالت عذاب آور شيطانى، انسان را به خوارى و ذلّت، و خم كردن پشت مردم پيش نامرد، و آوارگى و در بدرى، و پايمال كردن حقوق ديگران مبتلا مى‏كند. حضرت جواد عليه السلام مى‏فرمايد: الْغِنى قِلَّةُ تَمَنِّيكَ وَ الرِّضا بِما يَكْفِيكَ، وَ الْفَقْرُ شِرَّةُ النَّفْسِ وَ شِدَّةُ الْقُنُوطِ. بى نيازى، قلّت و كمى خواهش‏هاى درون و راضى بودن به عنايت الهى است. و فقر نفس، شدّت نااميدى از قدرت خويش و يأس از واقعيت‏ها است. امام على عليه السلام مى‏فرمايد: مَنِ اسْتَغْنى‏ عَنِ النّاسِ اغْناهُ اللّهُ سُبْحانَهُ. هر كس بانگ بى‏نيازى از مردم را بزند، خداوند پاك، او را مستغنى مى‏كند. به حضرت داود خطاب شد: وَضَعْتُ الْغِنى فِى الْقَناعَةِ وَ هُمْ يَطْلُبُونَهُ فِى كَثْرَةِ الْمالِ فَلا يَجِدُونَهُ. بى نيازى را در قناعت قرار دادم، مردم در زيادى مال مى‏جويند، ولى نمى‏يابند. سَأَلَ رَجُلٌ رَسُولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله فَقالَ: احِبُّ انْ اكُونَ اغْنَى النّاسِ. قالَ: كُنْ قَنِعاً تَكُنْ اغْنَى النّاسِ. مردى به رسول خدا عرضه داشت، دوست دارم بى نيازترين مردم باشم فرمود: قناعت پيشه كن تا بى نيازترين مردم باشى. امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد: مَنْ رُزِقَ ثَلاثاً نالَ ثَلاثاً وَ هُوَ الْغِنَى الْاكْبَرُ: الْقَناعَةُ بِما اعْطِىَ، وَ الْيَأْسُ مِمّا فى ايْدِى النّاسِ، وَ تَرْكُ الْفُضُولِ. به آن كه سه چيز روزى شود، به سه چيز رسيده و آن بى نيازى بزرگ تر است. قناعت به آنچه به او داده شده، دل بريدن از آنچه در دست مردم است، و ترك آنچه اضافه است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 262 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
https://eitaa.com/sahife2/58974 1 ✳️ عزّت مايه الهى و سرمايه‏اى است ملكوتى كه به صورت حالتى نورانى بر اثر ايمان واقعى به خداوند و يقين به قيامت، و اتصال به نبوت و امامت، و تخلّق به اخلاق الهى، و اجراى فرامين حق، و دورى از حرام در درون انسان تجلّى مى‏كند، و نمى‏گذارد هيچ خطرى و هيچ عاملى انسان را مغلوب و محكوم خود كند، و به ذلّت و حقارت و پستى دچار نمايد. كسب چنين شخصيت با عظمت باطنى جز از طريق پيمودن راه دين و محور قرار دادن حق در زندگى ميسر نيست. عناصر مادى عامل عزّت نيست، جاه و مقام مايه شخصيت نمى‏باشد، شهرت و آبروى ظاهرى سربلندى درونى نمى‏سازد. مَنْ كانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلّهِ الْعِزَّةُ جَميعاً الَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَ الْعَمَلُ الصّالِحُ يَرْفَعُهُ» «1» كسى كه عزّت مى‏خواهد، پس [بايد آن را از خدا بخواهد؛ زيرا] همه عزت ويژه خداست. حقايق پاك [چون عقايد و انديشه‏هاى صحيح‏] به سوى او بالا مى‏رود و عمل شايسته آن را بالا مى‏برد. لِلّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنينَ» «2» عزت و اقتدار براى خدا و پيامبر او و مؤمنان است. (1)- فاطر (35): 10. (2)- منافقون (63): 8 ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 263 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
2 ✳️ آن كه از اين مايه درونى و حالت ملكوتى و سرمايه عرشى بى بهره است، در مقابل اندكى از مال دنيا، يا جاه ومقام، يا هجوم شهوات و غرايز، و لذت‏هاى مادى به سرعت محكوم و مغلوب مى‏شود، و به مرض خطرناك ذلّت و حقارت و پستى دچار مى‏گردد. چنين افرادى از آزادى به معناى واقعى و حرّيت و كرامت و شرافت نفس و بزرگى و وقار و ادب و تربيت محرومند. اين گونه مردم بودند كه بر اثر پوكى درون به بند بردگى طاغوت‏ها درآمدند، و مشكلات زيادى را براى مردم و به خصوص آزادگان تاريخ و خاصه انبيا و اوليا فراهم آوردند، و مبدء جنايات بى شمار، و خيانت‏هاى بى عدد در تاريخ انسان شدند. عزّت نفس محصول آزادى از شهوات غلط، و خلقيات شيطانى، و و آقائى در برابر حوادث، و تذلّل و خضوع در برابر حضرت رب العزّة است. امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد: اعْلَمْ انَّهُ لاعِزَّ لِمَنْ لايَتَذَلَّلُ لِلّهِ تَبارَكَ وَ تَعالى، و لارِفْعَةَ لِمَنْ لايَتَواضَعُ لِلّهِ عَزَّوَجَلَّ. آن كه در برابر حضرت حق بندگى نكند عزّت ندارد، و هر كس نسبت به وجود مقدّس خداوند و فرامين سعادت بخش حضرت او تواضع ننمايد بلندى و سرفرازى براى او نيست. فراهم آوردن موجبات ذلّت و خوارى، و باز كردن ميدان اهانت به انسان مؤمن حرام است. رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: لَيْسَ لِلْمُؤْمِنِ انْ يُذِلَّ نَفْسَهُ. سزاوار نيست، مؤمن زمينه خوارى براى خود فراهم كند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 263 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
3 ✳️ ميدان دادن به شهوات غلط، زمينه ايجاد كردن براى حكومت هواى نفس، تكرار گناه، رها كردن خويش در دست افراد ناباب، دورى از تقوا، ضعف ايمان،استقامت نياوردن در برابر حوادث، مهجورى از نور نبوت و ولايت، همه و همه باعث ذلّت و خوارى و پستى و سستى نفس است. امام على عليه السلام به فرزندش حضرت مجتبى عليه السلام مى‏فرمايد: وَاكْرِمْ نَفْسَكَ عَنْ كُلِّ دَنِيَّةٍ وَ انْ ساقَتْكَ الَى الرَّغائِبِ، فَانَّكَ لَنْ تَعْتاضَ بِما تَبْذُلُ مِنْ نَفْسِكَ عِوَضاً، وَ لاتَكُنْ عَبْدَ غَيْرِكَ و قَدْ جَعَلَكَ اللّهُ حُرّاً. از هر نوع پستى و زبونى بپرهيز، هر چند آن ذلّت و پستى وسيله رسيدنت به آرزوها باشد؛ زيرا در برابر پرداخت شرف نفس عوضى كه با آن برابر باشد به دست نخواهى آورد، و بنده ديگران مباش كه خداوند تو را آزاد آفريده است. تواضع مشروع و به عبارت ديگر احترام به مردم، به خصوص به افراد مؤمن، هيچ گونه منافاتى با عزّت نفس و كرامت انسانى ندارد. احترام به مردم از آن جا كه دستور دين است، يك نوع عبادت محسوب مى‏شود، و باعث رفعت و سربلندى و محبوبيت انسان در ميان مردم است. از طرفى بايد اين معنا را در نظر داشت كه صفت ناپسند تكبّر باعث متلاشى شدن شخصيت انسان، و ميراث عذاب الهى در عالم آخرت است. كبر در برابر دستورهاى الهى، و بزرگى نشان دادن بى جهت در بين مردم حالتى ناپسند و از اخلاق شيطان، و صفت بسيار بدى است كه انسان را مبغوض و منفور حضرت حق مى‏كند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 265 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
4 ‏ ✳️ خداوند بزرگ در قرآن مجيد فرعون و كارگزاران حكومتش را به خاطر در برابر حق به سختى سرزنش كرده و مورد عتاب قرار مى‏دهد: وَاسْتَكْبَرَ هُوَ وَ جُنُودُهُ فِى الْارْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَظَنُّوا انَّهُمْ الَيْنا لايُرْجِعُونَ» «1» او و سپاهيانش به ناحق در زمين سركشى و تكبّر كردند، و پنداشتند كه آنان را به سوى ما بازنمى‏گردانند. وَمَنْ يَسْتَنْكِفْ عَنْ عِبادَتِهِ وَ يَسْتَكْبِرْ فَسَيَحْشُرُهُمْ الَيْهِ جَمِيعاً» «2» و كسانى كه از بندگى او امتناع كنند و تكبّر ورزند، به زودى همه آنان را [براى حسابرسى‏] به سوى خود گردآورى خواهد كرد. وَ امَّا الَّذينَ اسْتَنْكَفُوا وَ اسْتَكْبَرُوا فَيُعَذِّبُهُمْ عَذاباً اليماً» «3» و اما كسانى كه [از ايمان و عمل شايسته‏] امتناع كردند و تكبّر ورزيدند، به عذاب دردناكى عذاب مى‏كند. نخواهند يافت. فَاسْتَكْبَرُوا وَكانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ» «4» پس آنان تكبّر ورزيدند و آنان گروهى گنهكار بودند. (1)- قصص (28): 39. (2)- نساء (4): 172. (3)- نساء (4): 173. (4)- يونس (10): 75. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 266 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 ‏ ✳️ رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: اجْتَنِبُوا الْكِبْرَ فَانَّ الْعَبْدَ لايَزالُ يَتَكَبَّرُ حَتّى‏ يَقُولَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ: اكْتُبُوا عَبْدى هذا فِى الْجَبّارينَ. از چه در برابر حق، چه در برابر خلق بپرهيزيد كه تكبر كار را به جائى مى‏رساند كه حضرت حق به ملائكه امر مى‏فرمايد نام اين متكبّر را در گروه زورگويان ثبت كنيد. امام على عليه السلام مى‏فرمايد: احْذَرِ الْكِبْرَ فَانَّهُ رَأسُ الطُّغْيانِ وَ مَعْصِيَةُ الرَّحْمنِ. از كبر حذر كنيد كه سرآغاز طغيان و گناه و معصيت در برابر حضرت رحمن است. و نير مى‏فرمايد: شَرُّ آفاتِ الْعَقْلِ الْكِبْرُ. بدترين آفات براى عقل، كبر است. و باز مى‏فرمايد: ايّاكَ وَ الْكِبْرَ فَانَّهُ اعْظَمُ الذُّنُوبِ وَ الْأَمُ الْعُيُوبِ، وَ هُوَ حِلْيَةُ ابْليسَ. از كبر دورى كنيد كه از بزرگترين گناهان و پست‏ترين عيوب و لباس ابليس است. عبداللَّه بن مسعود از رسول خدا صلى الله عليه و آله روايت مى‏كند: لايَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ كانَ فِى قَلْبِهِ مِثْقالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ. وارد بهشت نمى‏شود، كسى كه در دلش به وزن يك ذرّه كبر باشد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 267 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
https://eitaa.com/sahife2/58974 ‏ 1 حق ✳️ حضرت سجّاد عليه السلام به پيشگاه مقدس حضرت حق عرضه مى‏دارد: مرا در برابر وجود مقدّست به بندگى وادار، و عبادتم را از آلوده شدن به حفظ فرما. بندگى حق مايه عزّت و سرافرازى، و باعث رشد و كمال، و شكوفائى تمام استعدادها، و شرف و كرامت دنيا و آخرت است. بندگى حق، عامل رساننده انسان به تقوا و پاكى، سلامت و امنيّت، اصالت و معرفت است. بندگى حق، مورّث به چنگ آوردن لقا و وصال محبوب، و زمينه ساز حيات طيبه، و عافيت امروز و فرداست. بندگى حق، ايجاد كننده امنيّت از عذاب جهنم و كليد هشت در بهشت و وسيله آمرزش گناهان و معاصى است. بندگى حق، در حقيقت هماهنگى نمودن با تمام موجودات خلقت و عناصر هستى است؛ زيرا قرآن مجيد تمام موجودات را در مدار سجده و تذلّل و عبادت نسبت به حق مى‏داند: انْ كُلُّ مَنْ فِى السَّماواتِ وَ الْارْضِ الّا آتِى الرَّحمنِ عَبْداً» «مریم 93» هيچ كس در آسمان‏ها و زمين نيست مگر اين كه [ذاتاً] بنده [و مملوك‏] به سوى [خداى‏] رحمان مى‏آيد. بندگى حق وسيله آزادى از شهوات غلط، و نجات يافتن از بند ابليس و حيله‏گرى‏هاى شيطان است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 269 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 2 ... ✳️ يعنى اطاعت و فرمانبرى از اوامر حضرت سبحان، و خضوع و خشوع در برابر آفريننده آسمان‏ها و زمين. عبادت يعنى مملو بودن قلب از ايمان، آراسته بودن نفس به اخلاق حسنه و پيراسته بودن وجود از گناه، و اتصال به عمل صالح. عبادت يعنى رعايت حقوق حق و حقوق خلق، و انجام خير و دورى از شر. عبادت يعنى تحصيل علم و دانش، رسيدگى به يتيم، دستگيرى از مسكين، جبران فقر فقير، و اداى حقوق مالى جهت ترويج دين. عالى‏ترين حقيقتى كه حضرت حق در قرآن مجيد انبياى خود را به آن معرفى فرموده، عبادت است. بهترين صفتى كه حضرت محبوب در قرآن كريم اوليايش را به آن ستوده، عبادت است. برترين وصفى كه خداوند براى ملائكه در كتاب عظيمش آورده، عبادت است. عابد محبوب خدا، و متكبر از عبادت مورد نفرت حق و انبياء و امامان است. عبادت باعث آبادى دنيا و به دست آوردن خير مطلق در عالم آخرت است. كفر، شرك، زندقه و فساد و مورّث تسلّط جبّاران و زورگويان نسبت به مظلومان و مستضعفان است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 269 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 3 ✳️ غير خدا نهايت ذلّت و خوارى و بيچارگى انسان است. *قُلْ انّى نُهِيتُ انْ اعْبُدَ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ قُلْ لا اتَّبِعُ اهْواءَكُمْ قَدْ ضَلَلْتُ اذاً وَ ما انَا مِنَ الْمُهْتَدينَ» «انعام 56» بگو: من از پرستيدن كسانى كه شما به جاى خدا مى‏پرستيد نهى شده‏ام. بگو: من از هواهاى نفسانى شما پيروى نمى‏كنم كه در آن صورت گمراه شده‏ام‏ و از راه يافتگان نخواهم بود. *قُلْ يا ايُّهَا النّاسُ انْ كُنْتُمْ فِى شَكٍّ مِنْ دينى فَلا اعْبُدُ الَّذينَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ وَلكِنْ اعْبُدُ اللّهَ الَّذى يَتَوَفّاكُمْ وَ امِرْتُ انْ اكُوْنَ مِنْ الْمُؤْمِنينَ» «یونس 104» بگو: اى مردم! اگر شما در [حقّانيّت‏] دين من ترديد داريد [من در حقّانيّت دينم و بطلان آيين شما هيچ ترديدى ندارم‏] من آنهايى را كه شما به جاى خدا مى‏پرستيد، نمى‏پرستم، بلكه خدايى را مى‏پرستم كه جان همه شما را مى‏ستاند، و من مأمورم كه از مؤمنان باشم. *يا ابَتِ لا تَعْبُدِ الشَّيْطانَ انَّ الشَّيْطانَ كانَ لِلرَّحْمنِ عَصِيّاً» «مریم 44» پدرم! شيطان را مپرست؛ زيرا شيطان همواره نسبت به خدا نافرمان است. *يا ايُّهَا النّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذى خَلَقَكُمْ وَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ» «بقره 21» اى مردم! پروردگارتان را كه شما و پيشينيان شما را آفريده است، بپرستيد تا [با پرستيدن او] پروا پيشه شويد. آيات قرآن در زمينه عبادت بسيار است، قسمتى از آيات امر به عبادت رب، و قسمتى نهى از عبادت غير رب، و دسته‏اى بيان كننده سود دنيايى و آخرتى عبادت، و دسته ديگر روشن كننده ضررها و خسارت‏هاى غير قابل جبران بندگى غير خدا است. الهى، به راستى و درستى، و بر اساس حق و حقيقت، و برمبناى شوق و ذوق، و بر پايه عشق و محبت، ما را در عبادت و بندگى خود تا لحظه خروج از دنيا مشغول كن، و از عبادت و بندگى، و اطاعت و پرستش بت‏هاى درونى و برونى بازدار. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 269 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 4 ✳️ امام صادق عليه السلام از حضرت حق روايت مى‏كند: يا عِبادِىَ الصِّدّيقينَ تَنَعَّمُوا بِعِبادَتى فِى الدُّنْيا فَانَّكُمْ تَتَنَعَّمُونَ بِها فِى الْآخِرَةِ. اى بندگان صديق من، در دنيا به عبادت و بندگيم متنعّم شويد كه در آخرت از نعمت‏هاى جاويدم به مزد عبادتتان بهره‏مند شويد. رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: افْضَلُ النَّاسِ مَنْ عَشِقَ الْعِبادَةَ، فَعانَقَها وَ احَبَّها بِقَلْبِهِ، وَ باشَرَها بِجَسَدِهِ، وَ تَفَرَّغَ لَها فَهُوَ لايُبالِى عَلى ما اصْبَحَ مِنَ الدُّنْيا عَلى عُسْرٍ امْ عَلى يُسْرٍ. برترين مردم كسى است كه عاشق بندگى حق باشد، پس آن را در آغوش كشد، و با قلبش نسبت به آن مهر بورزد، و جسم و جسدش را مركب آن نمايد، و خود را براى آن از همه چيز خالى نمايد، عبادت كننده واقعى نبايد نسبت به دنيا باكى داشته باشد كه با سختى با آن روبروست يا به آسانى. رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: تَفَرَّغُوا لِطاعَةِ اللّهِ وَعِبادَتِهِ قَبْلَ انْ يَنْزِلَ بِكُمْ مِنَ الْبَلاءِ ما يَشْغَلُكُمْ عَنِ الْعِبادَةِ. خود را براى طاعت و عبادت الهى، از هر چيزى فارغ نماييد، قبل از اين كه بلاى بازدارنده از عبادت بر شما فرود آيد. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده است: پروردگارتان مى‏فرمايد: اى فرزند آدم! خود را براى بندگى من از همه چيز فارغ كن كه از پى عبادت دلت را بى نياز كنم و دستت را از رزق خود پر نمايم. اى فرزند آدم! از من دورى مكن كه قلبت را پر از فقر كنم، و آن چنان به‏ گرفتارى دچارت سازم كه از عبادتم دوربمانى. برترين عبادت در كلام امام على عليه السلام‏ امام على عليه السلام در فرازهائى ملكوتى مى‏فرمايد: افْضَلُ الْعِبادَةِ الْعِفافُ. برترين عبادت خود نگاه داشتن از گناه است. افْضَلُ الْعِبادَةِ الزَّهادَةُ. برترين عبادت بى رغبتى به هر چيزى است كه خدا نمى‏پسندد. افْضَلُ الْعِبادَةِ الْفِكْرُ. برترين عبادت انديشه در هستى است. افْضَلُ الْعِبادَةِ غَلَبَةُ الْعادَةِ. برترين عبادت غالب شدن بر عادت است. ما تَقَرَّبَ مُتَقَرِّبٌ بِمِثْلِ عِبادَةِ اللّهِ. نزديك شونده‏اى به خدا، به مانند عبادت به حضرت حق نزديك نشده است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 273 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 5 در روايات ✳️ امام سجّاد عليه السلام پس از درخواست بندگى و عبادت از حضرت حق، عرضه‏ مى‏دارد: عنايتى كن كه عبادت من با آلودگى و فاسد نشود. محدث قمى در كتاب سفينة البحار در مادّه عجب مى‏فرمايد: الْعُجْبُ فِى الْعِبادَةِ اسْتِعْظامُ الْعَمَلِ الصّالِحِ وَ اسْتِكْبارُهُ، وَ انْ يَرَى الْمُعْجَبُ نَفْسَهُ خارِجاً عَنْ حَدِّ التَّقْصيرِ، وَهذا هُوَ الْعُجْبُ الْمُفْسِدُ لِلْعِبادَةِ. عجب در عبادت به اين است كه شخص عابد، بندگى و طاعت خود را بسيار بزرگ بشمارد، و گمان كند عبادتش تام و تمام و كامل است، و كمبودى در بندگى او وجود ندارد، اين همان حالتى است كه عبادت را فاسد مى‏كند! رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: ثَلاثٌ مُهْلِكاتٌ: شُحٌّ مُطاعٌ، وَهَوىً مُتَّبَعٌ، وَاعْجابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ. مايه‏هاى هلاكت سه چيز است، بخلى كه از آن اطاعت شود، هواى نفسى كه پيروى گردد. اين كه شخص به اعمال خود با ديده غرور و اعجاب بنگرد. على بن سهيل مى‏گويد از حضرت رضا عليه السلام درباره عجبى كه باعث فاسد شدن عمل است پرسيدم، حضرت فرمود: عجب را درجاتى است، يكى آن كه عمل زشت آدمى در نظرش نيكو جلوه كند، و آن را خوب پندارد و نسبت به آن مغرور گردد، و ديگر اين كه اهل ايمان به عبادت خود دچار خودپسندى و عجب گردند كه با عبادتشان بر خداى منّت آورند، در حالى كه خداوند بر بنده‏اش منّت دارد؟ «3» امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد: الْعَجَبُ كُلُّ الْعَجَبِ مِمَّنْ يُعْجَبُ بِعَمَلِهِ وَ هُوَ لايَدْرِى بِما يُخْتَمُ لَهُ، فَمَنْ اعْجِبَ بِنَفْسِهِ وَ فِعْلِهِ فَقَدْ ضَلَّ عَنْ مَنْهَجِ الرُّشدِ وَ ادَّعى ما لَيْسَ لَهُ. عجب است تمام عجب، از كسانى كه به عمل خود اعجاب مى‏ورزند و دچار غرور مى‏شوند، با اين كه خبر ندارند پايان كارشان چگونه است؟ كسى كه به خود و عملش مغرور شود از صراط مستقيم هدايت خارج شده و چيزى را ادعا كرده كه ندارد. رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: لَيْسَ عَبْدٌ يُعْجَبُ بِالْحَسَناتِ إلّا هَلَكَ. بنده‏اى نيست كه به حسناتش دچار عجب شود، مگر اين كه به هلاكت برسد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 273 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
https://eitaa.com/sahife2/58974 ‏ 1 ✳️ امام سجّاد عليه السلام به حضرت حق عرضه مى‏دارد: «الهى خير و نيكى را براى تمام مردم به دست من جارى ساز، و مرا از منّت گذاردن به مردم در مسئله خير كه باعث باطل شدن عمل است در پناهت امان ده». خير به آن عملى گفته مى‏شود كه هماهنگ با دستور خدا و به قصد قربت انجام گيرد. خير حقيقتى است كه براى انسان موجب ثواب آخرتى، و نسبت به ديگران كليد حلّ مشكلات است. انجام كار خير به خاطر خدا براى نجات دادن مردم از سختى‏ها، دليل بر نوع دوستى انسان، و وسعت روح و نظر آدمى، و علامت پاكى باطن و كرامت و شرافت نفس است. انجام عمل خير در حقيقت، بندگى خدا و اطاعت از او، و اقتداى به انبياى الهى و امامان معصوم، و پيروى از روش اولياى الهى است. هدايت مردم به حق، امر به معروف، نهى از منكر، پرداخت خمس و زكات، نوشتن كتاب مفيد، ساختن مسجد، آب انبار، حمام، مدرسه، دانشگاه، رسيدگى به يتيم، فقير، مسكين، مستضعف، خانه سازى براى بى خانه، ساختن راه، متكفّل شدن مخارج خانواده‏هاى ناتوان، شوهردادن دختران مانده، زن دادن پسران، تشييع جنازه، عيادت مريض، امانت دارى، وفاى به عهد، و ... همه و همه كار خير است كه وقتى انجام مى‏گيرد و به نيّت خالص پيچيده مى‏گردد، نزد حضرت حق محفوظ مى‏ماند، و در قيامت به صورت رضوان الهى و بهشت عنبر سرشت به انسان باز مى‏گردد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 277 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 2 1 ✳️ ‏آيات قرآن و روايات و اخبار اشاره بر خير و نيكى مى‏كنند: يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَراً» «آل عمران 30» روزى كه هر كس آنچه را از كار نيك انجام داده و آنچه را از كار زشت مرتكب شده حاضر شده مى‏يابد. رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: اطْلُبُوا الْخَيْرَ دَهْرَكُمْ، وَ اهْرَبُوا مِنَ النّارَ جَهْدَ كُمْ فَانَّ الْجَنَّةَ لايَنامُ طالِبُها، وَانَّ النّارَ لايَنامُ هارِبُها. تمام روزگارِ خود را به دنبال خير باشيد، با كوشش خود در راه خدا از جهنم‏ بگريزيد، به حقيقت كه طالب بهشت خواب ندارد، و گريزنده از آتش نيز به خواب نمى‏رود. امام على عليه السلام مى‏فرمايد: فِعْلُ الْخَيْرِ ذَخيرةٌ باقِيَةٌ، وَثَمَرَةٌ زاكِيَةٌ. انجام خير، گنج ماندنى، و ميوه رشد كننده است. و نيز آن حضرت مى‏فرمايد: عَلَيْكُمْ بِاعْمالِ الْخَيْرِ فَتَبادَرُوها، وَلايَكُنْ غَيْرُكُمْ احَقَّ بِها مِنْكُمْ. بر شما باد به اعمال خير، پس براى انجام آن بشتابيد كه ديگران نسبت به انجام آن سزاوارتر از شما نيستند. امير المؤمنين عليه السلام مى‏فرمايد: بادِرُوا بِعَمَلِ الْخَيْرِ قَبْلَ انْ تَشْتَغِلُوا عَنْهُ بِغَيْرِهِ. به انجام خير بشتابيد، قبل از اين كه وقت شما به كارديگرى مشغول شود. امام صادق عليه السلام از حضرت باقر عليه السلام روايت مى‏كند: اذا هَمَمْتَ بِخَيْرٍ فَبادِرْ فَانَّكَ لاتَدْرى‏ ما يَحْدُثُ. چون به كار خيرى همت گماردى، در انجام آن بشتاب؛ زيرا نمى‏دانى كه در آينده چه رخ خواهد داد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 277 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ 2 2 ✳️ خيرى كه به دست انسان انجام مى‏گيرد، اگر بخواهد از بهره الهى و آخرتى آن‏ بهره‏مند شود بايد بدون منّت گذارى انجام گيرد، خير با منّت به حكم قرآن مجيد باطل است و هيچ گونه سود آخرتى بر آن مترتب نيست. يا ايُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لاتُبْطِلُوا صَدَقاتِكُمْ بِالْمَنِّ وَ الْاذى‏» «بقره 264» اى اهل ايمان! صدقه‏هايتان را با منت و آزار باطل نكنيد. واجب است در خيرى كه نسبت به مردم انجام مى‏گيرد كرامت و آقائى و حيثيت مسلمان رعايت شود، قرآن مى‏فرمايد: قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ يَتْبَعُها اذىً» «بقره 263» گفتارى پسنديده [در برابر تهيدستان‏] و عفو [ى كريمانه نسبت به خشم و بد زبانى مستمندان‏] بهتر از بخششى است كه دنبالش آزارى باشد. امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد: الْمَنُّ يَهْدِمُ الصَّنيعَةُ. منتّ گذارى كار خير انسان را نابود مى‏كند و بهره آخرتى آن را فنا مى‏سازد. از قرآن مجيد استفاده مى‏شود كه منّت و اذيت، در باطل كردن عمل خير، مستقيم و غير مستقيمش فرق نمى‏كند، چه اين كه انسان به شخصى كه كمك كرده رو در رو منّت گذارد، چه اين كه عمل خيرش را بر ديگران بازگو كند كه غير مستقيم افراد محترم در معرض منّت و اذيت قرار گيرند، اين هر دو نابود كننده عمل، و باطل كننده كار خير است. رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: مَنْ اسْدى‏ الى مُؤْمِنٍ مَعْرُوفاً ثُمَّ آذاهُ بِالْكَلامِ اوْ مَنَّ عَلَيْهِ فَقَدْ ابْطَلَ صَدَقَتَهُ. كسى كه به مؤمنى چيزى عطا كند، سپس وى را با زبانش بيازارد، يا بر وى منّت بگذارد، بدون شك كار خيرش را باطل و نابود ساخته است. و نيز آن حضرت فرمود: مَنِ اصْطَنَعَ الى اخيِهِ مَعْرُوفاً فَامْتَنَّ بِهِ احْبَطَ اللّهُ عَمَلَهُ، وَثَبَّتَ وِزْرَهُ، وَ لَمْ يَشْكُرْ لَهُ سَعْيَهُ. آن كه به برادر دينى خود خدمتى كند، آنگاه بر وى منّت گذارد حضرت حق عملش را محو و نابود نمايد، و بار سنگين آن عمل بر دوشش بجا ماند، و از عمل خيرش بهره‏اى نبرد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 277 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
https://eitaa.com/sahife2/58974 ‏‏ 1 ✳️ آنچه در دعاى آمده عبارت از است، واقعيت‏هايى كه انبياى الهى براى تحقق آن در باطن انسان جهت تأمين خير دنيا و آخرتش مبعوث به رسالت شدند، و حقايقى كه مورد عشق و علاقه حضرت حق است. رسول اللّه صلى الله عليه و آله فرمود: انَّما بُعِثْتُ لِاتَمِّمَ مَكارِمَ الْاخْلاقِ. من مبعوث شدم تا مكارم اخلاق را تكميل كنم. انَّ اللّهَ يُحِبُّ مَعالِىَ الْاخْلاقِ، وَيَكْرَهُ سَفْسافَها. خداوند عاشق فضيلت‏هاى اخلاق، و بيزار و متنفر از خلقيّات پست و فرومايه است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 282 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏‏ 2 ✳️ امام على عليه السلام مى‏فرمايد: عَلَيْكُمْ بِمَكارِمِ الْاخْلاقِ فَانَّها رِفْعَةٌ، وَايّاكُمْ وَالْاخْلاقَ الدَّنِيَّةَ فَانَّها تَضَعُ الشَّريفَ وَتَهْدِمُ الْمَجْدَ. بر شما باد به كه رفعت و سربلندى است، و حذر كنيد از خلقيّات پست كه شريف را سرشكسته و مجد و بزرگوارى را منهدم مى‏نمايد. و نيز آن حضرت مى‏فرمايد: اذا رَغِبْتَ فِى الْمَكارِمِ فَاجْتَنِبِ الْمَحارِمَ. چون رغبت در مكارم نمودى از محرمات الهى بپرهيز. حضرت صادق عليه السلام در روايتى مكارم اخلاق را اينچنين بيان مى‏فرمايد: يقين، صبر، شكر، حلم، حسن خلق، سخاوت، غيرت، شجاعت، مروّت. رسول خدا صلى الله عليه و آله در روايتى مى‏فرمايد: عَلَيْكُمْ بِمَكارِمِ الْاخْلاقِ، فَانَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ بَعَثَنِى بِهَا، وَ انَّ مِنْ مَكارِمِ الْأخْلاقِ انْ يَعْفُوَ الرَّجُلُ عَمَّنْ ظَلَمَهُ، وَ يُعْطِىَ مَنْ حَرَمَهُ، وَ يَصِلَ مَنْ قَطَعَهُ، وَ انْ يَعُودَ مَنْ لايَعُودُهُ. بر شما باد به مكارم اخلاق كه من مبعوث به آن شده‏ام، از جمله مكارم اخلاق اين است كه از كسى كه به تو بدى كرده درگذرى، و به كسى كه تو را منع كرده ببخشى، و با آن كه با تو قطع كرده رابطه برقرار كنى، و به ديدن كسى كه به ديدنت نيامده بروى. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 282 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
‏‏ 3 ✳️ امام على عليه السلام مى‏فرمايد: خَيْرُ الْمَكارِمِ الْإيثارُ. بهترين مكارم، ديگران را بر خود مقدم داشتن است. مِنْ احْسَنِ الْمَكارِمِ تَجَنُّبُ المَحارِمِ. از بهترين مكارم اجتناب از حرام است. مِنْ احْسَنِ الْمَكارِمِ بَثُّ الْمَعْرُوفِ. از نيكوترين مكارم پخش خوبى‏هاست. احْسَنُ الْمَكارِمِ الْجُودُ. بهترين مكارم بخشش است. احْسَنُ الْمَكارِمِ عَفْوُ الْمُقْتَدِرِ، وَ جُودُ الْمُفْتَقِرِ. نيكوترين مكارم گذشت قدرت دار و بخشش تنگدست است. الْعَفْوُ تاجُ الْمَكارِمِ. گذشت از مردم تاج مكارم است. حُسْنُ الخُلْقِ يَزيدُ فى الرِّزْقِ. اخلاق خوب روزى را زياد مى‏كند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 277 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
https://eitaa.com/sahife2/58974 و ناز بر مردم‏‏‏ 1 ✳️ يكى از زشتى‏ها و خود بزرگ بينى است كه انسان را مجبور مى‏كند به ديگران فروشى كند، و در برابر مردم تكبر ورزد. سرچشمه اين خوى ناپسند، غفلت از خدا و قيامت، و بى‏توجّهى به اين معناست كه انسان عبدى ضعيف و ذليل و مسكين و حقير و مستكين است كه‏ حضرت على عليه السلام فرمود: وَ انَا عَبْدُكَ الضَّعيفُ الذَّليلُ الْحَقيرُ الْمِسْكينُ الْمُسْتَكينُ. و حال آن كه من بنده ناتوان، خوار و كوچك، زمين‏گير و درمانده توام. اسلام عزيز به احدى اجازه ناز و فخر فروشى را به مردم نمى‏دهد. عالم، ثروتمند، مقام دار، شريف، مشهور، همه و همه مأمور به تواضع و فروتنى نسبت به تمام مردمند. قرآن مجيد اعلام مى‏كند كه حضرت حق متكبر فخرفروش و نازكننده به مردم را دوست ندارد. انَّ اللّهَ لايُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ» «لقمان 18» همانا خدا هيچ خودپسند فخرفروش را دوست ندارد. انسان هر حسن و خوبى در ظاهر و باطن دارد از خدا است، انسان مستقلًا از خود چيزى ندارد، و در وجود جز فقر محض چيزى نيست، آنچه را خدا داده وقتى بخواهد از انسان بگيرد، در يك چشم به هم زدن مى‏گيرد، پس جائى براى كبر و فخر براى هيچ انسانى نمى‏ماند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 284 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
و ناز بر مردم‏‏‏ 2 ✳️ رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: انَّ اللّهَ تَعالَى اوْحى‏ الَىَّ انْ تَواضَعُوا حَتّى‏ لايَفْخَرَ احَدٌ عَلى احَدٍ، وَ لايَبْغِىَ احَدٌ عَلى احَدٍ. خداوند متعال به من وحى كرد كه نسبت به هم متواضع و فروتن باشيد، تا كسى را بر كسى فخر و مباهات و ناز و كبر نباشد، و كسى بر كسى ستم ننمايد. امير المؤمنين عليه السلام فرمود: اهْلَكَ النّاسَ اثْنانِ: خَوْفُ الْفَقْرِ، وَ طَلَبُ الْفَخْرِ. دو برنامه مردم را نابود ساخت: ترس از تهيدستى كه عامل حرص و طمع شد، و ديگر فخر فروشى به مردم. ونيز آن حضرت فرمود: لاحُمْقَ اعْظَمُ مِنَ الْفَخْرِ. حماقتى بزرگ‏تر از فخر فروشى نيست. امام عارفان على عليه السلام مى‏فرمايد: ما لِابْنِ آدَمَ وَ الْفَخْرِ، اوَّلُهُ نُطْفَةٌ، وَآخِرُهُ جيفَةٌ، لايَرْزُقُ نَفْسَهُ، وَلايَدْفَعُ حَتْفَهُ. بيچاره فرزند آدم را چه رسد به فخر فروشى، موجودى كه اولش نطفه و آخرش مردار گنديده است، قدرت بر روزى دادن به خود را ندارد، و قدرت دفع مرگ را از خويش دارا نمى‏باشد! ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 284 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2